شبکه باز تلگرام در دوران حبس دورف

هفت صبح| ‌ شبکه تون در کمتر از ۳۶ ساعت دو بار به طور کامل قطع شد و هنوز که هنوز است نتوانسته دوباره به شرایط عادی برگردد. ماجرا به ایردراپ داگز برمی‌گردد و از زمانی که امکان دریافت توکن‌های داگز در کیف پول کاربران فراهم شد، شاهد فشاری سنگین روی شبکه تون بوده‌ایم. اتفاقی که با اخبار مربوط به دستگیری پاول دورف مدیرعامل تلگرام در فرانسه همزمان شده و بیش از پیش تون و تلگرام را بر سر زبان‌ها انداخته است.

هرچند خیلی‌ها شبکه باز تلگرام (Telegram Open Network) را کاملا مجزا از تلگرام می‌دانند و می‌گویند این شبکه تحت مدیریت بنیاد تون فعالیت می‌کند، اما همچنان نمی‌توان منکر اثرگذاری پاول دورف، مدیرعامل تلگرام روی این شبکه شد. تا جایی که خبر دستگیری دورف در هفته گذشته باعث شد قیمت تون‌کوین، بیش از 20درصد در عرض یک ساعت سقوط کند. آزادی مشروط دورف با وثیقه پنج میلیون یورویی هم نتوانسته قیمت تون را به جایگاه قبلی خود برگرداند.

قطعی 12ساعته شبکه تون تحت فشار ایردراپ داگز

شبکه تون در سه روز گذشته بیش از 12 ساعت قطع بوده است. هرچند توسعه‌دهندگان آن اعلام کردند دوباره فعالیت خود را از سر گرفته‌؛ مشکلات و اختلالات آن تا لحظه نگارش این متن هنوز به طور کامل حل نشده‌‌ است. آخرین قطعی شبکه بیشتر از شش ساعت طول کشید و دلیل مشکلات آن، افزایش فعالیت کاربران به خاطر ایردراپ داگز است. توکن داگز در ۲۷ آگوست (۶ شهریور) راه‌اندازی شد و از همان زمان مشکلات شبکه تون‌ شروع شده‌ است. داگز یک بازی تلگرامی بود که با الهام از نات کوین راه‌اندازی شد. راه‌اندازی توکن آن در تاریخ مذکور هم به ازدحام قابل‌توجه شبکه تون کمک کرد؛ به طوری که حجم معاملات آن در ۱۰ ساعت اول انتشارش به بیش از 1/7 میلیارد دلار رسید. 

 شبکه تون از کجا به وجود آمد؟

ماجرای شکل‌گیری تون کوین به سال ۲۰۱۷ بازمی‌گردد. در آن زمان، پاول دورف و تیم اجرایی پیام‌رسان تلگرام به بررسی پتانسیل فناوری بلاک چین روی آورده بود. اندکی بعد و در سال ۲۰۱۸، این تیم تصمیم گرفت بلاک چین ویژه خود را طراحی کند که بعدها شبکه باز تلگرام (Telegram Open Network) نام گرفت. هدف این پروژه ایجاد یک بلاک چین سریع، امن و مقیاس‌پذیر بود که می‌توانست میلیون‌ها تراکنش در ثانیه را پردازش کند که البته به‌مراتب فراتر از توانایی‌های بلاک چین‌های موجود در آن زمان بود.

در سال ۲۰۲۰، شبکه باز تلگرام به‌صورت آزمایشی راه‌اندازی شد. با این حال، مدت کوتاهی بعد از راه‌اندازی شبکه آزمایشی، ناگهان تیم تلگرام با چالشی بسیار بزرگ مواجه شد. در ماه مه ۲۰۲۰، این تیم به‌دلیل مداخله کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده در این ماجرا و یک ایراد قانونی به پروژه تون، ناگزیر شد دست از فعالیت بکشد. پاول دورف به‌عنوان بنیانگذار تلگرام و مدیر این پروژه، از آن کناره‌گیری کرد و کل سرمایه 1/7 میلیارد دلاری جذب‌شده را نیز به سرمایه‌گذاران بازگرداند. این ماجرا ضربه بزرگی به تیم توسعه‌دهنده زد؛ اما این پایان راه تون کوین نبود. بعد از کناره‌گیری تیم تلگرام، جامعه‌ای از برنامه‌نویسان تحت عنوان TON Believers این پروژه را دست گرفتند و توسعه بلاکچین تون را ادامه دادند.

شاردینگ؛ برگ برنده شبکه تون

سه نقطه ضعف هر شبکه بلاکچین عبارت است از امنیت، مقیاس‌پذیری و تمرکززدایی. به طور کلی شبکه‌های مختلف رمزارزی به وجود آمده‌اند تا هرکدام یکی از این سه مشکل را حل کنند. اما مسئله اینجاست به صورت منطقی، تاکید روی هر دو مورد از این سه نقطه ضعف، باعث تضعیف مورد سوم می‌شود. برای مثال بیت‌کوین امنیت و تمرکززدایی بالایی دارد اما اصلا مقیاس‌پذیر نیست و در صورت استفاده تعداد زیادی از کاربران، کارایی آن به خاطر مواردی مثل بالا رفتن هزینه و کاهش سرعت، با چالش مواجه می‌شود. 

شبکه تون تمرکز اصلی خود را روی مقیاس پذیری گذاشته و فرآیندی را طراحی کرده تا در آن بتوان از شبکه‌های جانبی برای انجام تراکنش‌ها استفاده کرد تا تعداد افراد بیشتری بتوانند همزمان از این شبکه استفاده کنند. این قابلیت که شاردینگ نام دارد یکی از فناوری‌های کلیدی بلاک چین تون است که به مقیاس‌پذیری بالای این شبکه کمک می‌کند. در این روش، شبکه به بخش‌های کوچک‌تری به نام شارد (Shard) تقسیم می‌شود.

هر شارد یک بلاکچین مستقل است که تراکنش‌ها را به‌صورت کاملاً مستقل پردازش می‌کند و تسویه نهایی در شبکه اصلی انجام می‌شود. نوآوری بلاک چین تون آنجا است که فناوری شاردینگ را ارتقا داده و آن را پویا کرده است؛ به‌همین‌دلیل، نام آن را شاردینگ پویا گذاشته است. با استفاده از این فناوری ارتقایافته، شبکه تون می‌تواند به طور خودکار تعداد شاردها را بر اساس حجم تراکنش‌ها و ترافیک شبکه افزایش یا کاهش دهد. شبکه تون از سرعت بسیار بالایی در پردازش تراکنش‌ها برخوردار است.

بنیاد تون می‌گوید این شبکه قادر است 715/104تراکنش را در هر ثانیه پردازش کند. برای مقایسه، شبکه کارت‌های اعتباری ویزا در هر ثانیه قادر به پردازش حداکثر65 هزار تراکنش است و این رقم برای شبکه کارت‌های اعتباری مسترکارت نیز فقط5 هزار تراکنش است. هرچند، در ماجرای ایردراپ داگز، فشار زیاد بر شبکه تون و قطعی چندساعته آن باعث شد خیلی‌ها درباره کارایی مکانیزم شاردینگ پویا در شبکه تون به شک بیافتند.

 بهترین کیف پول‌های شبکه تون

از زمان عرضه تون کوین تاکنون، تعداد زیادی از کیف پول‌های رمزارزی، اعم از سخت‌افزاری، نرم‌افزاری یا مبتنی بر وب، پشتیبانی از آن را آغاز کرده‌اند که مهمترین آنها کیف‌پول داخلی تلگرام، تون‌کیپر و مای‌تون‌ولت هستند.

تون‌کیپر (TonKeeper): این کیف پول که بنیاد تون آن را توسعه داده است، به‌صورت خاص برای شبکه تون طراحی شده و از زمان راه‌اندازی تون‌ کوین تاکنون، در فهرست کیف پول‌های دارای رابط کاربری ساده ویژه تون کوین قرار داشته است. تون کیپر مستقل از تلگرام است و یک کیف پول غیرامانی (Non-custodial) محسوب می‌شود.

مای تون ولت (MyTonWallet): این کیف پول از نوع غیرامانی است که امکان ذخیره و تبادل تون کوین را به‌طور کامل در اختیار کاربر قرار می‌دهد. کاربر در مای تون ولت علاوه بر تون کوین، می‌تواند به توکن‌های شبکه تون و نیز ان‌اف‌تی‌ها نیز دسترسی داشته باشد. 

تون اسپیس (TON Space): رابط کاربری این کیف پول همان ربات wallet@ است. کاربران با استفاده از این ربات به‌راحتی می‌توانند از امکانات کیف پول تون اسپیس استفاده کنند. کیف پول تون اسپیس برای کاربران ایرانی محدودیت‌هایی دارد. به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، کاربران ساکن ایران امکان احراز هویت در این کیف پول را ندارند و نمی‌توانند از خدمات پرداخت‌های بانکی آن استفاده کنند. همچنین، احتمال مسدودشدن دارایی‌های کاربران ایرانی نیز در این کیف پول وجود دارد.