سبقت ناگهانی هلو ‌‌از گوشت؛ دلایل افزایش قیمت میوه ‌

هفت صبح| بررسی‌ها نشان می‌دهد که قیمت هلو از خرداد پارسال تا امسال تقریبا دو برابر شده است. مرکز آمار ایران اخیرا میزان افزایش قیمت هلو در یک سال گذشته را 98/1درصد اعلام کرده که از هر خوراکی دیگری بیشتر است. البته افزایش نسبتا ناگهانی قیمت هلو، بهانه است و هربار که قیمت یکی از میوه‌ها مخصوصا میوه‌های تابستانی اعلام می‌شود یا یکی از ما برای خرید میوه مراجعه می‌کند این سوال در سرمان می‌چرخد که چه اتفاقی برای بازار میوه افتاده؟ میوه‌هایی که چندان هم نوبرانه نیستند و الان دقیقا در فصل فراوانی‌شان قرار دارند، چرا این‌قدر گران هستند که کم‌کم در حال حذف از سبد خانواده به نظر می‌رسند. 

وقتی سراغ دلایل این گرانی می‌رویم، غیر از بحث تورم عمومی‌ و افزیش عمومی قیمت‌ها که طبیعتا بازار میوه را هم در برمی‌گیرد، دلایل دیگری هم به چشممان می‌خورد مثلا چالش نهاده‌های کشاورزی که شاید اسمش هم به گوشتان نخورده باشد، یکی از اصلی‌ترین این دلایل است. نهاده‌هایی مانند کود و سم که اغلب آنها وارداتی هستند و نه‌تنها سال گذشته با افزایش ناگهانی قیمت متاثر از نرخ دلار مواجه شده بودند؛ بلکه به دلیل تخصیص پیدا نکردن ارز مورد نیاز برای تمام واردکننده‌ها، بازار با کمبود و بحران هم مواجه شده بود. از طرفی گزارش‌ها می‌گویند که وفور سم و کود تقلبی هم خسارت زیادی به کشاورزان زد. 

ماجرای دیگر حضور پررنگ دلالی در بازار میوه است. حلقه‌ای از زنجیره تامین میوه که نقشش در این بازار کمی با بازارهای دیگر متفاوت است. میوه، مخصوصا میوه تابستانی یک محصول به سرعت فاسد شدنی است و کشاورزان در اغلب موارد زیرساخت انبار کردن آن را ندارند؛ پس دلالان نقش تعیین‌کننده‌ای در تعیین قیمت نهایی میوه دارند.

بعضی‌ها هم پای سیاست‌های صادراتی دولت را وسط می‌کشند و می‌گویند که چون صادرات بخش بزرگی از میوه‌ها ممنوع نیست؛ به دلیل افزایش نرخ ارز، صادرات میوه به‌صرفه‌تر از فروش داخلی آن به نظر می‌رسد و همین تفاوت قیمت، حتی اگر باعث کمبود در بازار نشود، روی قیمت فروش میوه‌ها در بازار تاثیر می‌گذارد.

جدا از تورم بازار میوه، نکته جالب، تفاوت قیمت میوه‌ها در ساعت‌های مختلف روز است. جالب‌تر اینکه، اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار هم آن را تایید می‌کند و می‌گوید: «در حال‌حاضر، نرخ محصولات در میدان بارفروشان در ساعت‌های مختلف، متفاوت است؛ در حالی‌که، نه زمان عرضه مشخص است و نه قیمت‌ها؛ اینکه مثلا عنوان شود از ساعت ۲۲ تا ۸ محصولات با نرخ مصوب عرضه شود و بعد از آن متغیر باشد، درست نیست.بنابراین قیمت‌ها در بازار بارفروشان ساعت ۱۶ یک قیمت است، ساعت ۱۸ یک نرخ دیگر و همین قیمت‌ها در ساعت ۲۲ تغییر می‌کند.»

طبیعتا تاثیر این اتفاق را در بازار میوه هم می‌توان دید با یک تفاوت کوچک. اینکه قیمت تمام شده در بازار معمولا سقف قیمتی است که در روز قبل به فروش رفته است و همین موضوع یکی از دلایل چند قیمتی بودن و افزایش قیمت میوه است.