راهنمای دوام آوردن در بازار طلا
چطور از بین گزینه‌های مختلف بهترین انتخاب را داشته باشیم؟
هفت صبح| سرمایه‌گذاری بر روی طلا جزو وسوسه‌کننده‌ترین راه‌ها برای حفظ سرمایه است. برای این کار برخی سراغ طلای نو می‌روند و با مالیات و اجرت کنار می‌آیند و در عوض طلاهای مُد روز و قابل استفاده می‌خرند و برخی دیگر سراغ گزینه‌هایی مانند طلای کم‌اجرت، طلای بی‌اجرت، طلای آب شده، سکه‌های طلا و صندوق‌های طلا می‌روند.
اما همه این گزینه‌ها ریسک‌های خودشان را دارند. مثلا به‌تازگی مدیرکل استاندارد استان تهران گفته در پی گزارش‌های دریافتی مبنی بر عرضه مصنوعات طلا با عیار پایین در سطح شهر و شهرستان‌های استان تهران، تیمی از بازرسان استاندارد با حضور در سطح بازار اقدام به خرید و نمونه‌برداری از طلافروشی‌های سطح استان برای انجام آزمون کردند.
در زمان نوشتن این گزارش، قیمت هر گرم طلای 18عیار حوالی سه‌میلیون و 500هزار تومان است. قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح‌جدید به 41میلیون و 239هزار تومان رسیده و خریداران سکه طرح قدیم را 38میلیون و 85هزار تومان می‌خرند. قیمت نیم‌سکه به 24میلیون و 160هزار تومان رسیده و ربع سکه را می‌شود با 14میلیون و 440هزار تومان هم خرید. در نهایت قیمت سکه گرمی شش‌میلیون و 420هزار تومان است.
خرید طلای نو
خرید طلای نو وقتی است که حاضر به پرداخت 9درصد مالیات و اجرت تعیین‌شده از سوی فروشنده هستیم. این اجرت برای هر مدل طلایی که قصد خرید آن را داریم، متفاوت است. اما آن 9درصد حتما روی حساب شما کشیده می‌شود. مثلا اگر بخواهید یک آویزگردنی با وزن یک گرم بخرید، قیمت اصل آن با قیمت روز شنبه هشت اردیبهشت‌ماه، حدودا سه‌میلیون و 500هزار تومان است که با احتساب مالیات قیمت برای هر گرم، سه‌میلیون و 815هزار تومان تمام می‌شود.
روی این مبلغ، اجرتی می‌آید که طلافروش با توجه به نوع زیورآلاتی که می‌خواهد به شما بفروشد، حساب می‌کند. مثلا تصور کنید که به یک گالری نسبتا شیک رفته‌اید و از یک گوشواره با وزن 1/9 گرم خوشتان آمده. قیمت اصلی چنین گزینه‌هایی حدودا شش‌میلیون و 895هزار تومان می‌شود اما گالری آن را برایتان 10میلیون و 109هزار تومان حساب می‌کند. علت این اختلاف‌قیمت بیش از سه‌میلیون تومانی به همان مالیات 9درصد و اجرت برمی‌گردد؛ برای مثال همان گوشواره‌ای که گفتیم، دارای اجرت 33درصد است. یک گزینه دیگر، که گوشواره ریزی است، با وزن 98 سوت و در واقع کمتر از یک گرم، چهارمیلیون و 704هزار تومان قیمت دارد. ارزش طلای چنین گوشواره‌ای سه‌میلیون و 430هزار تومان است که با 9درصد مالیات به سه‌میلیون و 937هزار تومان می‌رسد. اما قیمت در نهایت باز هم نزدیک به 900هزار تومان بیشتر است.
این اختلاف مربوط به این است که اجرت چنین گوشواره‌ای را 25درصد درنظر گرفته‌اند. بیشتر افرادی که سراغ طلای نو می‌روند، سرمایه‌گذاری برایشان هدف اولیه نیست و خریدشان را بدون توجه به سود و زیان کوتاه‌مدت در نظر می‌گیرند؛ اما به‌طور معمول، اگر دید طولانی‌مدت به خرید خود داشته باشند، طلای نو و با اجرت بالا هم سرمایه به‌حساب می‌آید.
طلای کم‌اجرت
طلای کم اجرت در واقع همان طلاهای ساده و ظریف هستند که یکی از پرفروش‌ترین نوع طلا محسوب می‌شوند. زمانی که شما، طلایی را خریداری میکنید، یکی از دلایلی که روی قیمت طلا اثرگذار است، اجرت طلا است.
قیمت طلای خام براساس وزن، عیار و قیمت به روز محاسبه می‌شود، سپس دستمزدی برای طلاساز در نظر می‌گیرند که همان اجرت طلا نام دارد. خریدارانی که مایلند روی طلا سرمایه‌گذاری کنند و نسبتا زود به سود برسند، یکی از گزینه‌هایی که پیش رو دارند، مربوط به طلاهای کم‌اجرت است.
اگر برای خرید طلای کم‌اجرت به بازار بروید، متوجه می‌شوید که بیشتر گزینه‌ها النگو یا گردن‌بند هستند. البته گاهی هم آویز یا گوشواره و انگشتر هم در بین آنها دیده می‌شود. این نوع زیورآلات چون برای ساخت آن دقت زیادی لازم نیست و آسان‌تر است، توسط دستگاه CNC انجام می‌شود. دستمزد طلاهایی که به صورت عمده تولید می‌شوند، نسبت به سایر زیورآلات کم است. مثلا یک فروشنده طلای کم‌اجرت بابت گوشواره‌ای طلایی با وزن 4/53 گرم، 17میلیون و 839هزار تومان می‌گیرد. قیمت طلای خام این مدل درواقع، 15میلیون و 855هزار تومان است.
بااین‌حال، شما باید در وهله اول 9درصد مالیات را بپردازید و در مرحله بعد بر روی هر گرم، همان‌طور که فروشنده تعیین کرده، 174هزار و 419تومان اضافه و در مجموع کمی بیش از 790هزار تومان بابت اجرت هزینه کنید.
خرید طلای کم‌اجرت یک نکته باریک‌تر از مو دارد و آن این است که باید موقع خرید، حتما به فروشنده‌های معتبر سر بزنید. در غیراین صورت، برخی ممکن است به‌جای طلای نویی که اجرت کمی دارد، طلای دست دوم بدون اجرت را به شما بفروشند. این مسئله می‌تواند هم به جیب شما و هم به اعتمادتان ضرر بزند.
طلای دست‌دوم بدون اجرت
طلای بدون اجرت یکی از پرطرفدارترین گزینه‌ها برای کسانی است که قصد سرمایه‌گذاری دارند. هنگامی‌که افراد طلای خود را برای فروش به طلا فروشی می‌برند، طلا فروش‌ها به میزان خالص طلا، آن را می‌خرند.
اگر طلا سالم یا قابل ترمیم باشد، آن را ترمیم کرده و مجدد به فروش می‌رسانند اما این بار هزینه ساخت و ترمیم از خریداران گرفته نمی‌شود؛ در نتیجه، به آن طلای بدون اجرت می‌گویند. ریسک خرید طلای دست‌دوم کم نیست.
احتمال این‌که موقع خرید، طلایی با عیار پایین‌تر به شما بفروشند یا اساسا طلای تقلبی بخرید، وجود دارد. یک امکان دیگر، وجود ناخالصی در طلا است که بعید نیست یقه شما را بگیرد. با همه این‌ها، خرید طلای دست دوم بدون اجرت برای کسانی‌که قصد حفظ ارزش پول را دارند، گزینه مناسبی است. معمولا وقتی طلای دست دوم می‌خرید، حداقل 10 تا 15درصد پول کمتری پرداخت میکنید.
در عین‌حال از چنین طلایی می‌شود کماکان به‌صورت زینتی هم استفاده کرد. هنگام فروش چنین طلاهایی شما معمولا سود بیشتری می‌برید، چون هنگام خرید بابت اجرت خرج نکرده‌اید. اما چیزی که باید به آن دقت کنید این است که طلای بدون اجرت، مالیات دارد. یعنی شما باید به‌طور متوسط هفت‌درصد مالیات را حتما بپردازید.
برای نمونه یک گردن‌بندی که شش گرم وزن دارد، بدون احتساب مالیات، باید با قیمت 21میلیون تومان فروخته شود. اما از آنجایی که طلافروش از شما هفت‌درصد را مطالبه می‌کند، باید بابت خرید خود 22میلیون و 470هزار تومان هزینه کنید و درواقع یک میلیون و 470هزار تومان را به‌عنوان سود می‌پردازید.
در هنگام فروش همین گردن‌بند، البته طلافروش آن مبلغ مالیات را محاسبه نمی‌کند و قیمت اصلی طلا را به شما می‌پردازد. برای خرید طلای بدون اجرت باید حواستان باشد که از فروشنده‌ای خرید کنید که زیرنظر اتحادیه طلافروشان کار می‌کند. در ضمن حتما یادتان باشد که فاکتور بگیرید و عیار نوشته‌شده روی فاکتور را با عیار نوشته شده روی طلایتان چک کنید.
طلای آب‌شده
خرید طلای آب‌شده یکی دیگر از راه‌های حفظ سرمایه است. طلای آب‌شده همان طلا دست دوم، قدیمی یا شمش بوده که ذوب شده است. طلافروشی‌ها بعد از این‌که طلا را از مشتری می‌خرند، درصورتی‌که به‌عنوان طلای دست دوم قابل فروش نباشد، آن را ذوب می‌کنند. از آنجایی که خرید طلای زینتی اجرت و کارمزد دارد و در حقیقت هزینه‌‌ای بیشتر از ارزش طلایی که خریداری میکنید، می‌پردازید، بنابراین خرید طلای آب‌شده که حتی مالیات هم ندارد، انتخاب مناسب‌تری در مقابل خرید طلا نو خواهد بود.
فرض کنید که شما یک قطعه طلای زینتی را با عیار18 یا همان عیار 750 خریداری کرده‌اید. زمانی‌که قصد فروش آن طلا را داشته باشید، به دلیل این‌که طلای دست دوم محسوب می‌شود، آن را با قیمت کمتری از شما می‌خرند. درواقع، هنگام خرید طلای زینتی باید علاوه بر هزینه طلا، هزینه کارمزد و اجرت هم پرداخت کنید. اما هنگام خرید طلای آب‌شده صرفا باید هزینه مقدار طلا خریداری‌شده را پرداخت کنید که می‌تواند به‌صرفه‌‌تر باشد. طلای آب‌شده، اغلب شکل مکعبی دارد.
طبق دستور اتحادیه عیار طلا نباید زیر 735 باشد؛ درنتیجه، طلای آب‌شده‌ای که عیار آن زیر 735 باشد را نباید خریداری کرد. روی هر قطعه طلای آب‌شده یک سری عدد نوشته شده که به آن انگ گویند. طلای آب‌شده حتما باید انگ داشته باشد. انگ در واقع شناسنامه یک طلای آب‌شده است و به واسطه آن می‌توان صحت مشخصات آن قطعه طلای آب‌شده را بررسی و تایید کرد. روی هر قطعه طلای آب‌شده، باید نام مرکز ری‌گیری و ذوب‌کننده آن ثبت شده باشد.
قیمت هر گرم طلای آب‌شده، درحال‌حاضر، 15میلیون و 90هزار تومان است. این نوع طلا در یک سال گذشته 31درصد سود نصیب خریدارانش کرده.
سکه‌های طلا
یکی دیگر از روش‌ها برای سرمایه‌گذاری بر روی طلا، خرید انواع سکه است. برای بسیاری خرید انواع سکه راه کم‌دردسرتری در مقایسه با خرید گونه‌های دیگر طلاست. در هنگام خرید سکه باید به‌چند نکته توجه کنید.
نکته اول این‌که خریدتان را از صرافی‌های مجاز که اتحادیه طلافروشان به آنها مجوز داده، تهیه کنید. در ضمن باید حواستان باشد که کاور روی سکه کامل بوده و بریدگی نداشته باشد. در صورتی‌که مشکلی به‌وجود بیاید، شما در هنگام فروش سکه نمی‌توانید آن را با قیمت مناسب بفروشید. برای این‌که بتوانید بهترین سکه را برای سرمایه‌گذاری پیدا کنید، بهتر است یک جدول برای خودتان درست کرده و سود سکه را در مدت زمان‌های مختلف حساب کنید.
مثلا سکه امامی طرح جدید، در شش ماه اخیر 40درصد سود داده است. کسانی‌که یک سال قبل سکه خریده بودند، تا امروز نزدیک به 27درصد به ارزش پولشان اضافه شده است. اما همین نوع سکه در طول سه سال 310درصد سود داده. همچنین سکه طرح قدیم در شش‌ماه، 45درصد، در یک سال، 29درصد و در سه سال، 282درصد سود داده است. کسانی‌که طرفدار نیم‌سکه هستند در شش ماه اخیر 55درصد و در یک سال ۲۵/۲ درصد سود برده‌اند. کسانی‌که یک سال قبل، نیم‌سکه خریده بودند، ۳۲۹/۷ درصد به ارزش پول آنها بر اثر بالارفتن قیمت سکه اضافه شده. سود شش‌ماهه ربع‌سکه ۳۸/۲ درصد و یک ساله آن 618درصد بوده. چنین سکه‌ای در طول سه‌سال گذشته، 303درصد افزایش قیمت داشته. سکه گرمی در نیم سال گذشته ۱۱/۷۸ درصد گران شده و در مدت یک سال، هشت‌درصد کاهش قیمت داشته است. کسانی‌که سه سال قبل سکه گرمی خریده بودند، ۲۲۹/۵ درصد سود کرده‌اند. در موقع خرید سکه توجه کنید که بخش قابل‌توجهی از قیمت آن مربوط به حباب است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا
مزیت صندوق‌های طلا این است که با یک سرمایه بسیار کوچک هم می‌توانید پول خودتان را سرمایه‌گذاری کنید. یعنی اگر 500هزار تومان دارید و نمی‌توانید فوری آن را به انواع دیگر طلا تبدیل کنید، گزینه صندوق‌ها برایتان وجود دارد.
صندوق طلا نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی قابل معامله در بورس است که آورده سرمایه‌گذارانش را در گواهی سپرده سکه طلا حداقل ۷۰درصد و اوراق مبتنی بر سکه طلا حداکثر ۲۰درصد وارد می‌کند. صندوق‌های طلا مزیت دیگری همچون امنیت را برای سرمایه‌گذاران خود به همراه دارند. صندوق کالایی قابل‌معامله به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که عوض خرید و نگهداری فیزیکی کالای موردنظر و تحمل هزینه‌های حمل‌ونقل، نگهداری و مسائل امنیتی مربوط و خسارت‌های احتمالی آن، اوراق این صندوق‌ها را خریداری کنند و افراد از خطرات احتمالی در امان باشند.
مصداق سازوکار درنظر گرفته‌شده برای صندوق طلا همانند این است که شخصی سکه طلا خریداری می‌کند و در گاوصندوق خود ذخیره می‌کند اما در صندوق طلا بر اساس سکه خریداری‌شده، گواهی سپرده طلا منتشر می‌شود و آن شخص بنا بر گواهی یا اوراق مبتنی بر آن سند خرید قانونی خود را تایید می‌کند لذا با احداث این صندوق، خود سکه دادوستد نمی‌شود اما با اوراق صادره بهایی به ارزش طلای خریداری‌شده به فرد خریدار اعطا می‌شود.
یکی دیگر از مزیت‌های خرید این صندوق‌ها نسبت به خرید مستقیم از بازار، قابلیت معامله راحت‌تر آنها است. برای فروش سکه باید به صرافی رفت و اقدامات لازم را انجام داد؛ درصورتی‌که واحد صندوق در کد بورسی افراد است و تمام فرآیند به‌صورت آنلاین صورت می‌گیرد. در کل، افراد متحمل هزینه‌های نگهداری سنگین صندوق‌های امانات نیستند و هم‌زمان می‌توانند از سود نوسان قیمت طلا و سکه بهره‌مند شوند. این صندوق‌ها همچنین معاف از مالیات هستند.
