دعوا بین بهشت و جاده مخصوص
اختلاف شهرداری و ایران‌خودرو بر‌سر اتوبوس‌های تحویلی بالا گرفته
روزنامه هفت صبح| چند روز است که زمزمه اختلاف بین شهرداری به دعوای علنی چهره‌هایی از دو طرف در رسانه‌ها تبدیل شده و ماجرا دیگر چیزی نیست که بتوان گفت یک اختلاف ساده بین دو ارگان اجرایی است.
در واقع ماجرا آنقدر بیخ پیدا کرده که حق با هر یک از دو طرف باشد طرف دیگر باید جواب‌های محکمی برای اتهام‌هایی که متوجهش شده داشته باشد. این غائله از نظر موضوع دعوا هم مهم است چراکه پای یکی از مهم‌ترین چالش‌های شهر تهران یعنی اتوبوس‌های شرکت واحد در میان است.
اتهام ایران خودرو: قیمت بالاتر و عمل نکردن به تعهدات
شاید بتوان گفت که ماجرا را در واقع مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران شروع کرد. او وقتی صحبت از کمبود اتوبوس و ارتباط آن با آلودگی هوا شد، گفت: «خودروسازان داخلی نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند و آن‌طور که چمران روایت کرده، یکی از بهترین سازندگان اتوبوس در داخل کشور گفته بود که تنها امکان تحویل 50 دستگاه وجود دارد!»
کمی بعد هم علیرضا زاکانی که به چین رفته بود یک قرارداد پر و پیمان برای خرید خودرو از چین امضا کرد که از این قرار بود: 2500 اتوبوس، 2500 تاکسی برقی، 2500 تاکسی شاسی‌بلند، 10هزار ون و 150هزار موتورسیکلت.
وقتی جزئیات این قرارداد منتشر شد خیلی‌ها خطاب به شهرداری تهران گفتند که چنین قرارداد سنگینی با چینی‌ها چه ضرورتی داشت در حالی که طی تمام دو سال گذشته بر همکاری شهرداری و ایران‌خودرو تاکید شده بود و قراردادهایی هم برای تامین خودروهای حمل‌ونقل شهری با این شرکت خودروسازی امضا شده بود؟
اینجا بود که اولین جرقه دعوا رسما زده شد. زاکانی در توئیترش نوشت: «بر حسب وظیفه از خودروسازان داخلی هم خرید کردیم با اینکه قیمت بالاتری به ما دادند، اما به تعهدات خود عمل نکردند.»
اتهام شهرداری: منافع مادی و ترجیح دادن خارجی‌ها
طبیعی بود که دو اتهام «فروش با قیمت بالاتر از چینی‌ها» و «عمل نکردن به تعهدات» با واکنش ایران‌خودرو مواجه شود مخصوصا وقتی بدانیم که توئیت زاکانی انگار که سر درد دل مردم عادی را هم باز کرده بود و خیلی‌ها در توئیتر می‌گفتند که مردم سال‌هاست قربانی «قیمت بالاتر و عمل نکردن به تعهدات» هستند.
علیمردان عظیمی، مدیر عامل ایران‌خودرو هم در مقابل دو اتهام متوجه شهرداری کرد. او گفت: «40 دستگاه اتوبوس برقی به شهرداری تهران تحویل دادیم و قرار بود ۲۰۰ میلیارد تومان به ما پرداخت کنند که هنوز ریالی به صورت نقدی پرداخت نشده است. در واقع شهرداری به جای پول، ملک به ایران‌خودرو داده که آن را هم قبلا فروخته‌اند. یعنی شهرداری فروش اموال غیر کرده و تخلف صورت گرفته است که مدارک آن وجود دارد.»
حالا این شهرداری بود که در گوشه رینگ گیر افتاده و متهم بود که نه تنها چینی‌ها را به ایرانی‌ها ترجیح داده بلکه در معامله با ایران‌خودرو نوعی کلاهبرداری هم کرده است. بنابراین چهره‌های دیگری از شهرداری وارد گود مبارزه شدند.
دنبال عملیات روانی علیه شهرداری هستند
مهدی علیزاده، مدیرعامل شرکت اتوبوسرانی که به نوعی مسئول مستقیم اتوبوس‌هایی است که به هر طریقی وارد شهرداری شود به ادعای ایران‌خودرو جواب داد و گفت:
«از ابتدای طرح موضوع خرید اتوبوس از تولیدکنندگان داخلی، زاکانی شهردار تهران دغدغه تحویل به موقع و تحویل اتوبوس با کیفیت و دارای استانداردهای لازم برای آسایش و امنیت مردم را مطرح کرد و ما هم با همین راهبرد به دنبال تأمین نیاز شهر به اتوبوس رفتیم و همه بخش‌های نظام نیز به یاری ما شتافتند. اما آقایان به جای پاسخگو بودن درباره چرایی تحویل ندادن اتوبوس‌ها به مردم تهران به دنبال عملیات روانی علیه شهرداری تهران به عنوان نهاد خادم مردم تهران هستند.»
او در مورد پرداخت طلب ایران‌خودرو هم گفت: «انتقاد زاکانی از سر دلسوزی و دوستانه بود و ما هرگز وارد بحث‌های بی‌ارتباط با موضوع خدمت به مردم نمی‌شویم و صراحتا اعلام می‌کنم مطالبات نقدی ایران‌خودرو دیزل پرداخت شده است.
قرارداد خرید اتوبوس آتروس به تعداد 175 دستگاه و 2 دستگاه کشنده در سال 1400 به مبلغ ۵۷۱ میلیارد تومان منعقد شد که بخش نقد آن به مبلغ 501 میلیارد تومان پرداخت و الباقی به مبلغ 216 میلیارد تومان در قالب غیرنقد به‌صورت ملک بوده که جهت تحویل ملک به کارگزار مورد تایید شهرداری معرفی شده‌اند که در این راستا تاکنون با کارگزار به توافق نرسیده‌اند
و در این راستا شرکت ایران‌خودرو دیزل بابت طلب غیرنقد خود در مراجع قضایی علیه شهرداری تهران، شرکت واحد اتوبوسرانی و کارگزار مربوطه طرح شکایت کرده که شکایت مزبور از سوی مرجع قضایی رد و رأی هم به نفع شهرداری و شرکت اتوبوسرانی و کارگزار صادر شده است.»
علیزاده افزود: «همچنین از 175 دستگاه اتوبوس و 2 دستگاه کشنده کامیون، فقط 170 دستگاه تحویل داده شده و 5 دستگاه اتوبوس و یک دستگاه کشنده را تاکنون تحویل نداده‌اند.» استفاده از کلمه فقط برای 170 اتوبوس از مجموع 175 اتوبوس وعده داده شده هم از آن بازی با کلمات عجیب است.
اتوبوس‌ها نیامده رفتند پارکینگ
علیزاده علاوه‌بر عمل نکردن به تعهدات و قیمت بالاتر پای کیفیت پایین را هم وسط کشید و گفت: «ما در قبال هر ریالی که به این شرکت خودروساز پرداخت کرده‌ایم باید در مقابل مردم پاسخگو باشیم ولی چه کنیم که آقایان در سال 1400 و 1401 تعداد ۱۷۰ اتوبوس را تحویل شرکت واحد دادند و پولش را هم کامل گرفتند
ولی اتوبوس‌هایی که تحویل دادند آنقدر بی‌کیفیت بود که امکان بهره‌برداری از ۱۵۰دستگاه آن برای خدمت به مردم میسر نشد و از کارخانه مستقیم به داخل سامانه رفت و پارک شد. هرچه کردیم نتوانستیم این اتوبوس‌ها را وارد چرخه خدمات‌رسانی کنیم. آقایانی که امروز طلبکارند حتی خدمات پس از فروش قابلی هم نداشتند و تنها پس از دخالت معاون دادستان، این شرکت خودروساز مکلف به رفع ایرادات اتوبوس‌های به ظاهر نو خود آن هم بعد از چند سال شد.»
زاکانی: خودروسازها حساس شدند
بعد از اینکه حرف‌های علیزاده بازتاب زیادی پیدا کرد و دوباره زاکانی وارد میدان شد اما این‌بار با لحنی دلجویانه‌تر. او گفت که شهرداری در مجموع ۵هزار دستگاه اتوبوس خریده که ۲۵۰۰ عدد آن از خودروساز داخلی بوده و ۲۵۰۰ عدد هم از خودروساز چینی و قرار شده که همراه با اتوبوس‌های خارجی تکنولوژی آن هم به داخل منتقل شود.
از اینجا به بعد سعی کرد نشان بدهد که دعوا ندارد: «تعامل بسیار خوبی با خودروسازها داریم اما در خصوص اظهارنظری که انجام شده ما اسمی از خودروساز نیاورده‌ایم اما اعلام کرده‌ایم در حوزه کیفیت اگر اتوبوس‌های داخلی کیفیت داشته باشند خریداری می‌کنیم که این برادر ما حساسیت به خرج دادند و بیان نادرستی داشتند.»
با این وجود او اتهام مشکل فنی داشتن خودروهای دریافتی را تکرار کرد و گفت که ایران‌خودرو در دادگاه مربوط به ملک‌ها هم باخته و شهرداری تعهداتش را عمل کرده است.به نظر می‌رسد تکرار چندباره این ادعاها باز هم واکنش ایران‌خودرو را به همراه داشته باشد، شاید هم در نهایت از میزان حساسیت ایران‌خودرو کم شود و دعوا همین جا خاتمه پیدا کند اما هرچه که باشد تا وقتی اتوبوس‌هایی که سرشان دعواست وارد چرخه حمل‌ونقل عمومی در تهران نشوند مشکل واقعا حل نشده است.
