زمستان چه تاثیری بر قیمت ورق های فولادی و بازار آهن دارد؟

براین اساس صنعت فولاد که به‌تازگی از تابستان و خطر محدودیت و قطع برق تولیدی‌های خود عبور کرده با فصل زمستان و چالش‌های آن روبرو است. احتمال قطع شدن یا سهمیه‌بندی گاز موردنیاز واحدهای فولادی یک مشکل جدی بازار آهن است که می‌تواند بر قیمت تمامی زنجیره تأمین صنعت فولاد تأثیر بگذارد. از قیمت ‌آهن اسفنجی گرفته تا قیمت ورق روغنی و سایر محصولات نهایی فولاد تحت تأثیر شروع فصل سرما و قطع گاز تولیدکنندگان بالادستی و پایین‌دستی قرار می‌گیرد. البته این تأثیر بر بازار مواد خام و نیمه‌خام و بازار نهایی آهن به دو گونه تأثیر می‌گذارد که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

چالش های صنعت فولاد در زمستان

همواره بخش تولید بیشترین آسیب را از ناکارآمدی‌های اجرایی دولت‌ها به خود دیده است و این گزینه همچنان ادامه دارد. دولتی که به خود اجازه می‌دهد در مواقع بحرانی گاز کارخانه‌های فولادی را بدون توافق و به‌اجبار قطع کند. البته مسلماً عدم قطعی گاز برای مصارف خانگی در اولویت قرار دارد اما بحث اصلی در این است که چگونه دومین دارنده ذخایر گازی جهان قادر به تأمین گاز مصرفی خود نیست ولی سودای و توهم حکمرانی بر منطقه را دارد.

به‌این‌ترتیب دولت با قطع گاز، تولیدکنندگان را به استفاده از مازوت و گازوئیل مجبور می‌کند که البته آن‌ها را نمی‌توان به‌عنوان سوخت جایگزین مناسب در صنعت فولاد محسوب کرد. چراکه تنها یک‌چهارم خط احیا می‌تواند با مازوت و گازوییل فعال باشد و می‌توان گفت استفاده از این سوخت‌ها جز آلودگی هوا و ابتلای مردم به انواع سرطان‌ها و مشکلات ریوی نتیجه دیگری در بر نخواهد داشت.

تأثیر سرمای زمستان بر قیمت ورق فولادی و سایر مقاطع

سرمای زمستان به چند صورت می‌تواند بر بازار آهن و قیمت ورق و سایر مقاطع فولادی تأثیر بگذارد. زمستان علاوه بر اخلال در زنجیره تأمین و کاهش عرضه و تولید انواع محصولات فولادی بر رونق صنایع مصرف‌کننده نیز تأثیر می‌گذارد که درمجموع می‌تواند بر قیمت محصولات نهایی مانند قیمت میلگرد و قیمت انواع ورق فولادی تأثیر بگذارد. البته محصولاتی نظیر میلگرد و ورق با توجه به میزان اشباع بازار داخلی و نحوه عرضه و تقاضا تغییرات قیمتی یکسانی از خود نشان نمی‌دهند. برای مشاهده تغییرات قیمت ورق آجدار می‌توانید به این لینک مراجعه نمایید.

در ادامه به بررسی تأثیر سرما بر صنعت فولاد و بازار آهن با جزییات بیشتری می‌پردازیم.

تأثیر زمستان بر زنجیره تأمین

تأثیر زمستان بر زنجیره تأمین در صنعت فولاد شامل صنایع بالادستی و هم صنایع پایین‌دستی شده و به‌گونه‌ای باعث اخلال زنجیره تأمین تا تولید محصول نهایی به‌صورت زیر می‌شود:

کاهش عرضه آهن اسفنجی و بالا رفتن قیمت آن

آهن اسفنجی ماده ضروری تولید فولاد خام برای کارخانه‌های فولادی و صنعت فولاد به شمار می‌رود. پس هرگونه کاهش این ماده اولیه می‌تواند کارخانه‌ها و صنعت فولاد را به‌سوی تعطیلی بکشاند. ازاین‌رو تولیدکنندگان محصولات میانی با شروع زمستان همواره در ترس کاهش عرضه آهن اسفنجی به دلیل قطع گاز واحدهای احیا قرار دارند. به‌این‌ترتیب با شروع هر موج سرمایی در زمستان و کاهش عرضه آهن اسفنجی به دلیل افت فشار گاز واحدهای احیا، رقابت تولیدکنندگان محصولات میانی فولادی برای خرید آهن اسفنجی افزایش‌یافته و این امر باعث افزایش قیمت آهن اسفنجی می‌شود.

کاهش عرضه محصولات میانی و افزایش قیمت شمش فولادی

تولیدکنندگان محصولات میانی مانند شمش یا اسلب بخش دیگری هستند که قطعی یا افت فشار گاز گریبان گیر آن‌ها می‌شود. با محدودیت‌های انرژی خط تولید در این کارخانه‌ها با سرعت کمتری فعالیت می‌کند و میزان تولید و عرضه محصولات نیمه تمام فولادی نیز کاهش می‌یابد. از طرفی با توجه به افزایش قیمت آهن اسفنجی به‌عنوان ماده اولیه تولید فولاد خام، محصولات این کارخانه‌ها با قیمت بیشتری تولید می‌شود؛ بنابراین کاهش میزان تولید و عرضه آهن اسفنجی در کشور به دلیل محدودیت تأمین گاز در واحدهای احیا باعث افزایش رقابت قیمتی تولیدکنندگان محصولات میانی برای خرید این محصول و گران شدن آن می‌شود.

گران ‌تر شدن هزینه تولید محصولات نهایی مانند قیمت ورق فولادی

واحدهای نوری سال‌هاست در چرخه افزایش تورم قیمت مقاطع فولادی و رکود پس‌ازآن گیر کرده‌اند. این چرخه معیوب جهش و رکود را می‌توانید به‌راحتی در نمودار قیمت ورق رنگی در لینک زیر مشاهده نمایید.

https://www.fooladiranian.com/productlist/ورق-رنگی/

به‌این‌ترتیب این کارخانه‌های فولادی در زمستان مجبور می‌شوند که محصولات فولادی نیمه تمام مانند اسلب و شمش موردنیاز خود برای تولید مقاطع فولادی را گران‌تر تهیه کنند. هم‌چنین برخی با کمبود دسترسی به محصولات میانی فولادی روبرو شده و به‌این‌ترتیب میزان تولید و عرضه مقاطع فولادی با مشکل روبرو می‌شود. این کاهش تولید و عرضه مقاطع فولادی در یک بازار آزاد، بازار آهن را با افزایش قیمت‌ها روبرو می‌کند اما در صنعت فولاد ایران هم چیز به این سادگی نیست. بنابراین هرچند هزینه تولید مقاطع نهایی گران‌تر می‌شود ولی به دلیل رکود قیمت نهایی محصولات فولادی تغییر نمی‌کند. به‌این‌ترتیب معمولاً نوردکاران محصولات نهایی از رونق نسبی بخش میانی زنجیره تأمین بی‌بهره می‌مانند و این به میزان رکود و رونق در صنایع مصرف‌کننده محصولات نهایی فولاد مرتبط می‌شود.

تأثیر فصل زمستان بر صنایع مصرف کننده مقاطع فولادی

در شرایط عادی نیز با شروع فصل سرما از میزان تقاضا برای صنایع فولادی کاسته می‌شود. این امر به دلیل کاهش ساخت‌وساز و کاهش فعالیت‌ها در برخی از صنایع است. ساختمان‌سازی جایگاه ویژه‌ای در این بخش داشته و به‌تنهایی باعث کاهش تقاضا و قیمت ورق، قیمت میلگرد و قیمت تیرآهن و پروفیل در زمستان می‌شود. هم‌چنین افزایش قیمت آهن اسفنجی یک سیگنال افزایشی برای قیمت سایر محصولات زنجیره آهن‌ و فولاد ازجمله شمش و مقاطعی نظیر تیرآهن، ورق و میلگرد به شمار می‌رود؛ اما سال‌هاست که بازار از این پارامترها گذشته و درگیر رکود تورمی سنگینی است که میزان عرضه و تقاضای فصلی در آن تأثیر کمتری دارد. به‌عنوان نمونه در زمستان سال 1401 و با اوج گرفتن نرخ دلار، تقاضا و به طبع آن قیمت ورق و سایر مقاطع فولادی در یک دوره دوماهه سر به فلک کشید بدون اینکه رونقی در صنایع مصرف‌کننده مانند مسکن دیده شود. به‌این‌ترتیب با ثابت ماندن میزان مصرف در برابر تقاضا بازار آهن دوباره وارد رکود سنگین می‌شود و در انتظار دوره بعدی افزایش تورمی قیمت آهن ‌آلات به خواب می‌رود.

سخن پایانی

با توجه به رکود تورمی که گریبان‌گیر بازار آهن است باید عنوان کنیم سرمای زمستان بیشتر از همه، تولیدکنندگان فولاد و نوردکاران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این کارخانه‌ها معمولاً با ترس کاهش عرضه آهن اسفنجی به دلیل افت فشار گاز و برای پیشگیری از توقف تولید به رقابت قیمتی رو می‌آورند که باعث گران شدن آهن اسفنجی و درنتیجه گران شدن هزینه تولید محصولات نیمه تمام مانند شمش در زنجیره تأمین صنعت فولاد می‌شوند. به‌این‌ترتیب باید بگوییم برخلاف بازار مقاطع نهایی فولادی، بازار مواد اولیه خام و نیمه‌خام در صنعت فولاد در زمستان همیشه داغ است. این‌که چه میزان از این رشد قیمتی بازار میانی، قابل‌انتقال به حلقه‌های بعدی و خریداران نهایی مقاطع فولادی است به شرایط تقاضا در بازار و میزان رکود و رونق در صنایع مصرف‌کننده بستگی دارد.