سلطنت فولاد و پتروشیمی

روزنامه هفت صبح| می‌توانید تعداد صفرهای 89 هزار میلیارد تومان را در ذهن‌تان تجسم کنید؟ این میزان سودی است که شرکت فولاد مبارکه در سال 1401 به‌دست آورده. طبق بررسی یک سایت اقتصادی تا این لحظه تنها 20 شرکت سود و درآمد سال قبل خود را در سامانه کدال منتشر کرده‌اند.
 

طبق این بررسی‌ها بعد از فولاد مبارکه، شرکت‌های پتروشیمی خلیج‌فارس و نفت و گاز پارسیان در جایگاه‌های دوم و سوم قرار داشته‌اند. نکته دیگر اینکه به‌جز مپنا، تا رتبه یازدهم این جدول نامی به‌جز صنایع بخش نفت و معدن نیست. پس بقیه واحدهای صنعتی؟! مپنا در رتبه ششم شرکت‌های سودده قرار داشته و گروه کشتیرانی و خودروسازی بهمن هم در جایگاه‌های دوازدهم و بیستم این لیست دیده می‌شوند که تنها شرکت‌های خارج از حوزه معدن و نفت سودده ما بوده‌اند. 

کارنامه برنده‌ها 
 تقریبا دو سال است که سازمان آمار اطلاعات خود را درباره بخش معادن به‌روز نکرده ولی ما همین را می‌دانیم که سال 1400، 10 هزار و 170 معدن فعال داشتیم. همیشه یک ادعای بزرگ درباره بخش معدن کشور ما وجود داشته که دارای سه درصد از ذخایر زیرزمینی دنیاست .

ولی اگر این افتخارات و تعارف‌ها را کنار بگذاریم باید بگوییم سودی که از این بخش به‌دست می‌آید به گرد پای سود استخراج جهانی هم نمی‌رسد. ما در بین واحدهای صنعتی حوزه معدن 7 غول بزرگ داریم که چهار مورد از شرکت‌های معدنی در جدول پر‌سودده‌ترین شرکت‌های سال قبل به‌چشم می‌آمدند: فولاد مبارکه، صنایع مس ایران، شرکت معدنی گل‌گهر و شرکت چادرملو. درباره آنها چه می‌دانیم؟
 

شرکت فولاد مبارکه اصفهان (هلدینگ): اگر سود و زیان را کنار بگذاریم و فقط درآمد را در نظر بگیریم در سال 1400 این هلدینگ با 186 هزار میلیارد تومان درآمد، در جایگاه چهارم قرار داشته؛ یعنی قبل از شرکت پالایش بندرعباس، نفت ستاره خلیج فارس و پتروشیمی خلیج‌فارس.

ولی وقتی چشم‌مان به سود خالص باشد، فولاد مبارکه به‌عنوان بزرگ‌ترین کارخانه صنعت فولاد کشور حرف اول را می‌زند. فولاد مبارکه دومین بازار بزرگ سهام هم محسوب می‌شود. بنابراین عجیب نیست که در این جدول نام آن در بالاترین فهرست شرکت‌های سودده دیده شده است.

شرکت ملی صنایع مس ایران: این شرکت چهارمین شرکت سودده سال قبل بوده که 50 هزار میلیارد تومان سوددهی داشته. اگرچه این مبلغ شرکت مس را به جایگاه چهارم رسانده ولی صورت مالی آن در سال گذشته را اگر نگاه کنیم متوجه می‌شویم که امسال این شرکت فقط 800 میلیون تومان بیشتر سود داشته است. 

شرکت معدنی گل‌گهر: این شرکت رتبه نهم سود‌ده‌ترین‌های سال قبل را داشته. احتمالا عصبانی می‌شوید اگر این را بگوییم که تا همین چند وقت پیش که سود سهام عدالت واریز نشده بود، همین شرکت معدنی گل‌گهر یکی از شرکت‌هایی بود که هیچ مبلغی برای این سهام نپرداخته بود.

البته بالاتر نام گروه مپنا هم آمد که سهام عدالت منتظر واریز سود آن‌ هم بود. نکته بعد اینکه نماینده پیشین اصفهانی‌ها، حمیدرضا فولادگر رئیس هیات مدیره شرکت است. از سوی دیگر یک نماینده هم از فولاد مبارکه، یک نماینده از شرکت ملی صنایع مس ایران و نماینده دیگری از شرکت چادر‌ملو هم دیگر اعضای هیات مدیره این شرکت هستند. 

شرکت چادرملو: این شرکت معدنی سال 1401، 27 هزار میلیارد تومان درآمد داشته که حالا معلوم شده 24 هزار میلیارد تومان آن سود بوده. به‌جز سود و زیان، مسئله دیگری هم در این یک سال نام چادرملو را به راس رسانه‌ها می‌رساند: اعتراض‌های کارگری برای پرداخت مزد ثابت و بیمه درمانی کاراتر. این معدن قصه جالبی هم درباره نحوه اکتشافش دارد.

سال 1319 یک مهندس ایرانی تحت نظارت یک زمین‌شناس آلمانی آن را کشف می‌کند ولی تا دهه 60 از آن بهره‌برداری نمی‌شود. آخرین خبر جنجالی درباره چادرملو انتصاب سعید مستشار در جمع هیات مدیره‌های این شرکت بوده.

سایت دیده‌بان ایران نوشته بود که او باجناق علی صالح‌آبادی، رئیس سابق بانک مرکزی است. مستشار با رفتن صالح‌آبادی و آمدن رئیس جدید بانک مرکزی از سمت معاونی برکنار و به‌عنوان مشاور رئیس‌کل بانک مرکزی منصوب شد. گفته می‌شود که این دو نفر دامادهای غلامرضا مصباحی‌مقدم از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند. 

اگر از نام شرکت‌های معدنی عبور کنیم، می‌رسیم به پالایشگاه‌ها و صنایع پتروشیمی. کسی شک ندارد که از نظر درآمد هیچ شرکت پتروشیمی به پای هلدینگ خلیج‌فارس نخواهد رسید. نام این شرکت بارها و بارها به راس رسانه‌ها رسیده.

آخرین‌بار با تقاضایی که برای خرید سهام استقلال‌ داشت، خبری شد ولی بزرگترین مانور رسانه‌ای را زمانی داشت که به‌عنوان بزرگترین معامله خصوصی‌سازی ایران 12‌درصد از سهام خود را به فروش رساند. ماجرا وقتی جالب‌تر شد که ناظران چندین ایراد در این واگذاری پیدا کردند و فعلا معلوم نیست این معامله به کجا رسیده است.

درباره مپنا که مدیریت نیروگاه‌های کشور را دارد، بارها و بارها گزارش‌های مختلفی نوشته شده که سودده بودن 37 هزار میلیاردتومانی آن را برای‌مان خیلی عجیب و غریب نمی‌کند. بعد از مپنا باید بپرسیم که شرکت کشتیرانی کجای این قصه است؟

چه اتفاقی منجر به سوددهی این شرکت دولتی شده؟ در سال پیش ناامنی آب‌ها افزایش 10 برابری هزینه حمل و نقل دریایی را به دنبال داشت. ضمن اینکه در سال 1401 ایران چند مشتری دیگر مثل ونزوئلا پیدا کرد که در دوردست‌ها قرار داشتند و همه این‌ها منجر به 20 هزار میلیارد تومان جهش در سود کشتیرانی شد.

بیاییم سراغ آخرین اسم این لیست: گروه خودروسازی بهمن. تنها خودروسازی که توانسته به این میزان سود برسد، «بهمن» است. دیگنیتی و فیدلیتی از مهم‌ترین و جدید‌ترین محصولات سبد این گروه هستند. اتفاقا و از قضا به‌خاطر همین دو خودرو هم بود که سال پیش از سوی سازمان تعزیرات 13 هزار میلیارد تومان جریمه شد.

سال پیش این جریمه به 5 هزار میلیارد تومان رسید. چطور؟ رئیس بهمن موتور می‌گفت شورای رقابت قیمت خودرو را مشخص می‌کند. سازمان حمایت هم این استدلال را قبول کرد و بخشی از جریمه را به‌خاطر اینکه هنوز مشخص نشده بود، مبنای محاسبات قیمت خودرو کجاست، کم کرد. حالا همه این‌ها را گفتیم که به اینجا برسیم. بهمن موتور سال 1401، 7 هزار و 800 میلیارد تومان سود کرده .