چغازنبیل؛ زیگورات جهانی در معرض خطر

معبد باستانی چغازنبیل، شاهکار ۳۲۰۰ ساله عیلامیها سالهاست در سکوت و بیتوجهی در معرض خطر قرار گرفته است.
هفت صبح | معبد باستانی چغازنبیل، شاهکار ۳۲۰۰ ساله عیلامیها و نخستین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو، سالهاست در سکوت و بیتوجهی در معرض خطر قرار گرفته است. زیگوراتی که روزگاری پنج طبقه داشت و امروز تنها سه طبقهاش باقی مانده، باید مایه غرور ملی باشد اما در سایه تصمیمهای غلط و پروژههای بیضابطه، بهتدریج آسیبپذیرتر میشود
تهدیدهای پیرامونی؛ میراث در محاصره صنعت
چغازنبیل تنها قربانی فرسایش طبیعی نیست، بلکه تحت فشار مستقیم پروژههای انسانی نیز قرار دارد:
• کارخانه قند با آلایندههای محیطی در نزدیکی محوطه تاریخی.
• حفاریها و گمانهزنیهای وزارت نفت در حریم زیگورات، که لرزشها و عملیاتهای صنعتیاش دیوارهای ترکخورده را تهدید میکند.
• جنگلکاریها و توسعهی بیبرنامه زمینهای اطراف، که سیمای باستانشناختی و حریم فرهنگی اثر را بر هم میزند.
این دخالتها به معنای قرار گرفتن نخستین اثر ثبت جهانی ایران در معرض خطری جدی است.
⸻
مسئولان در برابر تاریخ چه پاسخی دارند؟
وزارت میراث فرهنگی، که باید مدافع نخستین اثر ثبت جهانی ایران باشد، سالهاست به وعدههای بیثمر و طرحهای نیمهکاره بسنده کرده است. در حالی که کشورهای دیگر میلیاردها دلار برای حفاظت از آثار باستانی صرف میکنند، چغازنبیل با چند نیروی محدود و اعتبارات ناچیز رها شده است. آیا این بیتفاوتی در برابر گنجینهای جهانی، جز کوتاهی آشکار است؟
⸻
آخرین فرصت
چغازنبیل تنها یک بنای تاریخی نیست؛ سندی زنده از هویت و شکوه ایران و امانتی جهانی در دست ماست. هر کارخانه، هر حفاری و هر تصمیم غیرکارشناسی، ضربهای مستقیم بر پیکره این زیگورات است. اگر امروز اقدامی فوری و قاطع صورت نگیرد، فردا چیزی جز افسوس و حسرت برای نسلهای آینده باقی نخواهد ماند.
چغازنبیل در معرض خطر است و تاریخ، سکوت امروز را هرگز نخواهد بخشید.