رویارویی معلمان میانسال با نسل زد
مخالفت‌ها و نقدهای جدی به این مصوبه ممکن است اجرای آن را با ممانعت رو به رو کند
هفت صبح، مینا هرمزی| بالاخره بعد از مدت‌ها بحث و گفت‌وگو و مناقشه شرط سنی دانشگاه فرهنگیان از 24سال به 30سال افزایش پیدا کرد. مصوبه‌ای که باعث می‌شد تا تعداد زیادتری بتوانند در آزمون‌های استخدامی معلم شرکت کنند تا شاید از این طریق آموزش و پرورش بتواند بخشی از مشکل کمبود دبیر و معلم‌های خود که گفته می‌شود به 200تا 300 هزار نفر می‌رسد، را تامین کند.
مصوبه‌ای که البته برای اجرایی شدن نیاز به تایید و امضای رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی دارد. در این بین مسئولان آموزش و پرورش باید استدلال‌های خود درباره چرایی افزایش سن داوطلبان معلمی را ارائه دهند تا اعضای شورا بتوانند رأی خود را اعلام کنند. با این حال همچنان بازار اختلاف نظرها در مورد این تصمیم داغ است. موافقان معتقدند که این افزایش سن حتی سن بالای 30سال می‌تواند هم راهکاری برای اشتغالزایی باشد و هم نسخه‌ای برای پر کردن کلاس‌های خالی از معلم.
در مقابل مخالفان این طرح مدعی‌اند که داوطلبانی که بخواهند تازه در سن 30سال یا بیشتر در آزمون استخدامی شرکت کرده و وارد دانشگاه فرهنگیان شوند و یا دوره‌های آموزش تدریس در مدارس را پشت سر بگذارند، به هیچ عنوان قابلیت و توان و کارآیی و تبحر لازم برای سروکله زدن با دانش‌آموزان را ندارد؛ چه رسد به اینکه بخواهد 30 سال هم در این مسند کار کند!
همزمان با بالا گرفتن اختلاف نظرها و مخالفت‌ها دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی عبدالحسین خسروپناه، چندی قبل اعلام کرد که با موضوع افزایش شرط سن آزمون فرهنگیان موافق است اما؛ سخنان وزیر آموزش و پرورش و معاونین و مدیران مرتبط نشان می‌دهد که هنوز تردیدهایی در این زمینه وجود دارد کمااینکه وزیر آموزش و پرورش هم اعلام کرد که با توجه به برخی اختلاف نظرها؛ بررسی و تصمیم نهایی در این مورد به شورای «معین» سپرده شده است.
اما جنگ تحمیلی 12روزه بررسی این موضوع در شورای معین را هم به تأخیر انداخت. در نهایت در جلسه روز سه‌شنبه چهارم شهریورماه، موضوع افزایش شرط سن ورود به دانشگاه فرهنگیان بررسی و تصویب شد. براین اساس شرط سن دانشگاه فرهنگیان پس از بررسی در شورای معین به ۳۰ سال افزایش یافت.
البته مصوبات این شورا نیز حکم مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی را دارد؛ به شرط اینکه تا 15 روز بعد از تصویب مصوبه، اعضای شورایعالی مخالفتی با مصوبه نداشته باشند. تا اینجای کار خیال موافقان این طرح راحت شد اما این طرح مخالفانی هم دارد که آن را تهدیدی جدی بر کیفیت فرآیند یاددهی و یادگیری می‌دانند و همچنان خواستار لغو آن هستند.
موافقان و تاکید بر تجربه معلم
وحید کنعانی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی اما یکی از موافقان سرسخت این طرح است. وی در پاسخ به ادعای مخالفان که معتقدند که افزایش سن مصوب از نظر کیفی، مناسب آموزش و پرورش نیست به «هفت‌صبح» می‌گوید: به نظرم این استدلال‌ها اصلا درست نیست. برعکس افرادی با چنین طیف سنی هم به علم روز آشنایی دارند و هم بیشتر و بهتر می‌توانند به آموزش و پرورش خدمت کنند.
با این حال به گفته این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی می‌گوید که کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس جلسه‌ای با شورای عالی انقلاب فرهنگی داشت که مقرر شد تا این طرح کارشناسی شود. بررسی‌ها انجام شد و نتیجه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارایه شد. بعد از آن هم وزیر به مجلس آمد و پس از توضیحاتی که دادند با افزایش سن ورود به سیستم آموزشی موافقت کردند. بخصوص اینکه این مصوبه می‌تواند بخشی از مشکل اشتغال در کشور که به چالشی جدی بدل شده را نیز حل کند.
کنعانی مدعی است که این تصمیم در واقع تقاضای بسیاری از داوطلبان استخدام در آموزش و پرورش هم بوده است که خواستار افزایش سن پذیرش در دانشگاه فرهنگیان به ۳۰ سال هستند. به گفته وی احتمالا با توجه به پیگیری‌های کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی این مصوبه تا پایان سال اجرایی خواهد شد.
مخالفان و تاکید بر اختلاف سن دانش‌آموزان و معلم
اما در همان کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هم مخالفان این مصوبه کم نیستند. مخالفانی که می‌توانند نقش موثری در تایید شدن یا نشدن نهایی آن داشته باشند. رمضان رحیمی، دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی یکی از همین مخالفین است که معتقد است این طرح قبل از نهایی شدن باید باز هم بیشتر بررسی شود. وی در این زمینه به «هفت صبح» می‌گوید: این طرح با واقعیت‌های سیستم آموزشی ما فاصله زیادی دارد.
چطور از فرد داوطلبی که 30سال سن دارد و تازه می‌خواهد وارد دانشگاه شده و بعد از 4سال فارغ‌التحصیل شود و پس از آن نیز 20- 30 سال در مدارس درس بدهد و بازنشسته شود، انتظار داریم دانش‌آموزان باسوادی تربیت کند؟ تازه اگر بخواهیم افزایش سن بازنشستگی را هم به این سال‌ها اضافه کنیم که موضوع پیچیده‌تر هم می‌شود. واقعا آیا چنین معلمی که دوران جوانی را پشت سرگذاشته، می‌تواند همپای دانش‌آموز تحرک داشته باشد، نیازهایشان را درک کند و با آنها ارتباط خوبی برقرار کند؟ آنهم با دانش‌آموزانی از نسل آلفا و «زد» که رفتارها و روحیات عجیب و خاصی دارند و ارتباط برقرار کردن با آنها واقعا دشوار است.
وی معتقد است که این افزایش سن با رسالت دانشگاه فرهنگیان تناسبی ندارد چرا که وقتی سن دانشجویان این دانشگاه بالا می‌رود، مسلما در کیفیت تربیت معلم‌هایی که قرار است در مدارس درس بدهند نیز تاثیر خواهد داشت و فارغ‌التحصیلان آن نمی‌توانند به خوبی به نسل‌های بعد آموزش دهند و دانش‌آموزان باسوادی را تربیت کنند.
دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی ایران همچنین در پاسخ به استدلال موافقان این طرح می‌گوید: موافقان طرح به دنبال این هستند که باید به افرادی که جویای کار هستند فرصت داده شود تا دامنه انتخاب استعدادها و علاقه‌مندان در آموزش و پرورش وسیع‌تر شود و شاید نیروهای نخبه جذب آموزش و پرورش شوند و قطعا از پختگی بیشتری برخوردار هستند، اما مخالفان موافق این موضوع نیستند.
به بیان ساده، مخالفان این طرح معتقدند که نباید به بهانه جبران کمبود معلم و اشتغالزایی، کیفیت آموزش و بنیه علمی آینده کشور را فدا کرد. آنها معتقدند که به این طرح نباید به طور مجزا نگاه شود بلکه باید در چارچوب خدمات و وظایف معلمی آن را بررسی کرد، یعنی کل عناصری که می‌تواند در فعالیت یک معلم، در دوران خدمت موثر باشد را بررسی کرد که فقط یکی از آنها فاکتور« سن» ورود است.
مهدی نوید ادهم، دبیرکل سابق شورای عالی آموزش و پرورش به عنوان یکی دیگر از مخالفان این طرح مثالی عینی از ناکارآمدی این طرح می‌زند و می‌گوید: قرار است یک معلم با 30 یا 35سال سن، تازه شروع کند به تدریس و آموزش به دانش‌آموزانی که در دوره ابتدایی هستند و فقط 7 سال سن دارند.
در این فرآیند هرچه فاصله سنی معلم و دانش‌آموز کمتر باشد، همزادپنداری و الگوبرداری برای دانش‌آموز راحت‌تر است، یعنی دانش‌آموز راحت‌تر با معلم ارتباط می‌گیرد و او را الگوی خود قرار می‌دهد و با معلم وارد مذاکره می‌شود. بنابراین باید این را هم در نظر بگیریم که چطور یک معلم 60 ساله می‌تواند با یک دانش‌آموز 7 ساله نسل «زد» ارتباط برقرار کند؟ قطعا این معلم با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود و مسلما نمی‌تواند نشاط و شادابی لازم را در کلاس داشته باشد!
نوید ادهم معتقد است که معلمی تنها یک شغل نیست بلکه شغلی سخت و انرژی‌بر و پیچیده است. وی می‌افزاید: اگر معلم، به معنی واقعی کلمه معلم باشد هم باید همیشه اطلاعات خود را به روز نگه دارد و هم باید همپای دانش‌آموزان، تحرک و نشاط لازم را داشته باشد که کار سختی است، برای همین هم هست که تعطیلات تابستانی در همه دنیا فرصتی است تا معلم‌ها به بازآفرینی فکر و اندیشه خود بپردازند و تجدیدقوایی کنند تا با نشاط لازم در اول سال تحصیلی در مدرسه حضور داشته باشند.
میانگین معدل دانش‌آموزان به 10 رسید
چند سال قبل نیز در برهه‌ای، مجلس مصوبه‌ای را داشت که داوطلبان معلمی تا 40 سال سن هم می‌توانستند وارد دانشگاه فرهنگیان شوند آن زمان هم گفتیم که این تصمیم هیچ توجیه کارشناسی ندارد. اما آن زمان به دلیل اینکه بسیاری از متقاضیان معلمی، جزو معلمانی بودند که 10سال و یا بیشتر سابقه حق‌التدریسی داشتند و یا جزو نیروهای نهضت سواد‌آموزی بودند و اضطرار وجود داشت این مصوبه اجرایی شد که البته بسیار هم به سیستم آموزش و پرورش آسیب وارد کرد.
بنابر ادعای وی اگر امروز با افت کیفی در آموزش و پرورش روبه‌رو هستیم و معدل دانش‌آموزان به حدود 10 رسیده، ریشه‌هایش را باید در تصمیم‌های سال‌های اخیر جستجو کرد. دبیرکل سابق شورای عالی آموزش و پرورش هم مانند رحیمی معتقد است که معلمی نیازمند سرزندگی، انعطاف‌پذیری و توانایی بالای جسمی و ذهنی برای ارتباط با نسل «زد» است: یک معلم باید بتواند با دنیای کودکان و نوجوانان امروز که در عصر فناوری و تغییرات سریع رشد کرده‌اند، همگام شود.
این امر به طور طبیعی با شور و نشاط جوانی و توانایی بالا در شناخت افراد مختلف در بازه سنی پایین‌تر همخوانی دارد. نسل «زد» در دنیای دیگری سیر می‌کند. ادبیات، فهم و نگاهشان نسبت به نسل‌های قبل بسیار متفاوت است و اگر این تفاوت‌ها را بپذیریم، باید قبول کنیم که نمی‌شود معلمانی با سن بالا را برای آموزش این نسل، وارد سیستم آموزش و پرورش کرد.
برای پیگیری اخباراجتماعیاینجا کلیک کنید.
