جوانان، ستون پنهان تابآوری ایران

جوانان امروز، نهتنها خواهان دیده شدن، بلکه خواهان مشارکت هستند
هفت صبح، محمد بلوچ| در روزگار پرچالش امروز، از سیل و زلزله تا بیماریهای فراگیر و بحرانهای اجتماعی، تابآوری به یکی از کلیدواژههای بقا و رشد در جامعه ایران بدل شده است اما در کنار نهادهای رسمی و ظرفیتهای ملی، نیرویی نهچندان دیدهشده، همواره نقشی کلیدی در این تابآوری ایفا کرده: جوانان.
از سیل گلستان تا چالشهای روزمره در مناطق مرزی چون سیستان و بلوچستان، ما با چهرههایی جوان مواجهیم که بیآنکه منتظر فراخوان رسمی بمانند، خودجوش، خلاق و با انگیزه، به میدان آمدهاند. دانشجویانی که کمپینهای جمعآوری کمک راهاندازی کردند، تیمهای رسانهای محلی برای اطلاعرسانی شکل دادند، یا حتی گروههای کوچکی برای آموزش، همیاری یا توانبخشی تشکیل دادند. اینها همه روایتهای پراکندهای است از یک سرمایه اجتماعی زنده که هنوز بهطور کامل شناخته و به رسمیت شناخته نشده است.
در بحران کرونا، حضور داوطلبانه جوانان در بیمارستانها، گروههای تولید ماسک و مواد ضدعفونی و آموزشهای مجازی همگانی، جلوهای دیگر از این نقش مؤثر بود. آنها نهتنها درگیر شدند، بلکه شکل کنشگری خود را بازتعریف کردند؛ از حضور در خیابان تا خلق محتوا در شبکههای اجتماعی، از مطالبهگری مدنی تا همیاری محلی.
در مناطق محرومی مانند جنوب کرمان، هرمزگان یا سیستان و بلوچستان، جوانان بومی گاه با کمترین امکانات اما با بیشترین انگیزه، به نیرویی برای امید تبدیل شدهاند. آموزگاران جوانی که بهصورت داوطلبانه در مدارس دورافتاده تدریس میکنند؛ مربیانی که با ورزش، کودکان را از آسیب دور میسازند؛ فعالانی که با روایت دردها در قاب دوربین، جهان را متوجه صدای حاشیه میکنند. اینهمه، بازتاب ظرفیت عظیمیست که اگر در سیاستگذاری کلان دیده شود، میتواند نیروی تحولگر قدرتمندی باشد.
جوانان امروز، نهتنها خواهان دیده شدن، بلکه خواهان مشارکت هستند. آنها درک میکنند که بحرانها بخش جداییناپذیر واقعیت زیستن در این سرزمیناند اما در عین حال، باور دارند که تغییر ممکن است، اگر «اعتماد» به آنها، نه شعاری، بلکه ساختاری باشد.تابآوری اجتماعی، برخلاف تصور رایج، فقط تاب آوردن نیست؛ بلکه بازسازی، نوآوری و معنا دادن به رنج است.
در این فرایند، جوانان ایران نه صرفاً قربانیان بحرانها، بلکه آفرینندگان پاسخهایی نو هستند؛ پاسخی که گاه از دل موسیقی برمیخیزد، گاه از دل برنامهنویسی و گاه از دل آموزش کودکان در مناطق کمبرخوردار. اگر تابآوری، سرمایهای فرهنگی و اجتماعیست، بیتردید جوانان، مهمترین ستون آن هستند. ستونهایی که باید دید، باور کرد و به آنها میدان داد.