اینجا هوا مزه خاک گرفته است | روز شلوغ مراکز درمانی
غلظت گردوغبار در شهرهای اهواز و حمیدیه ۶۶ برابر حد مجاز آلودگی هواست
هفت صبح، لیلا مهداد | آسمان رنگ خاک گرفته. نه ابری هست و نه بارانی، فقط خاک است که همه شهر را تسخیر کرده. شهر هم تسلیم شده و می‌توان این اندوه را در جای‌جای شهر دید. خوزستان از حرکت ایستاده چون ریه‌هایش تاب گردوغبار را ندارد. خیابان‌ها خالی‌اند از همشهری‌هایشان. دیگر صدای قدم شهروندان در گوش خیابان‌ها و کوچه‌ها نمی‌پیچد. اینجا همه‌چیز بوی خاک می‌دهد. شهر نظارگر هجوم گردوغباری است که زندگی را مختل کرده.
تعطیلی چهار استان
خوزستان نفس ندارد. گردوغبار، عراق و عربستان را بلعید تا جایی که ریاض، آلوده‌ترین شرایط آب‌وهوایی در میان پایتخت‌های دنیا تجربه کرد. گردوغباری که بی‌اذن و اجازه خودش را به مرز ایران رسانده تا نفس‌های خوزستان را به شماره بیندازد. در این میان ذرات معلق، منبع آلودگی غرب ایران معرفی شده‌اند؛ ذراتی که بنابر گفته کارشناسان جهت باد گردوغبار را به نوار ساحلی کشور خواهد کشاند. سوغات عراق و عربستان حالا ادارات، مدارس و دانشگاه‌های برخی استان‌های غربی را تعطیل کرده. لرستان یکی از این استان‌هاست و به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری تمامی ادارات، بانک‌ها، دستگاه‌های اجرایی، مدارس و دانشگاه‌های استان 26فروردین تعطیل شدند؛ تعطیلی به دلیل وضعیت اضطراری و هشدار سازمان هواشناسی. بعد از خوزستان و لرستان شرایط ایلام و بوشهر هم چندان خوشایند نیست.
خاک، زبان اعتراض زمین است
علی تمیمی، از اهالی رسانه و از مردمان خوزستان معتقد است تعطیلی شهر ادامه یک روند است، روندی که خوزستان را از باغستان سرسبز دیروز به صحرای خاموش امروز بدل کرده. براساس داده‌های رسمی شاخص آلودگی اهواز و 13 شهر دیگر خوزستان از مرز 500گذشته. وضع خطرناکی که نه تنها نفس بیماران را به شماره می‌اندازد بلکه خطری است در کمین آدم‌های سالم. منشا این خاک‌ها و گردوغبارها گاه محلی است؛ بیابان‌هایی که روزگاری نیزار بودند و امروز به جرم بی‌آبی خاک به شهرها می‌پراکنند.
زمانی هم خاک و گردوغبار از آن سوی مرزها همچون مهمانی ناخوانده به شهر حمله‌ور می‌شود. خوزستان در خاک و گردوغبار خلاصه نمی‌شود این سرزمین معدن طلای سیاه است. از خاک این دیار هم نان می‌روید هم نفت. خاکی که هر بار به بهانه‌ای، آسمان شهر را می‌پوشاند زبان اعتراض زمین است. خوزستان چشم‌انتظار آبی است که جان تازه به تالابش بدهد، پس همه همت کنیم برای نجات این دیار از گردوغبار.
روز شلوغ مراکز درمانی
گردوغبار مجنون‌وار در آسمان شهرهای استان‌های غربی می‌چرخد و قدرت‌نمایی می‌کند. رقصی که تا همین لحظه 800نفر را راهی مراکز درمانی کرده. شهروندانی که به واسطه خاکی که در هوا موج می‌زند تنشان به لطف طبیب محتاج شده است. آمار 800 بیمار را میثم معزی، معاون درمان دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز هم تایید می‌کند. به گفته معزی این تعداد شهروند با عارضه قلبی و تنفسی راهی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی شده‌اند:«از این تعداد در تمام رده‌های سنی 20 نفر بستری و بقیه با حال عمومی مناسب ترخیص شده‌اند.»
کانون‌گردوغبار خارجی است
توده گردوغبار از دوشنبه‌شب وارد خوزستان و دو استان همجوارش لرستان و ایلام شدند. محمدجواد اشرفی، مدیرکل محیطزیست خوزستان به «هفت‌صبح» می‌گوید:«کانون این گردوغبار خارجی است.» بنابرنظر اشرفی، از آنجایی که کانون برخی گردوغبارها خارجی هستند ما عملا نمی‌توانیم اقدام عملی برای مدیریت آنها داشته باشیم. این کانون‌ها اغلب با گستردگی بالا در بیرون از مرزها وجود دارند. مدیرکل محیطزیست خوزستان اظهار می‌کند: «درخصوص کانون‌های گردوغبار خود خوزستان خوشبختانه طی چندسال گذشته و حدودا از سال 98 شاهد وقوع گردوغبارهای قابل‌توجه با منشا کانون‌های داخلی نبودیم.»
دستگاه‌ها به وظایف‌شان عمل کنند
به گفته مدیرکل محیطزیست استان خوزستان طی این سال‌ها چند گردوغبار با منشا خارجی داشتیم اما واقعیت امر این است که از سال 99-98 به بعد این شکلی که شب دوشنبه استان را درگیر کرد ما شاهد وقوع گردوغبار نبودیم. اشرفی امیدوار است کانون‌های داخلی امسال هم فعالیت خاصی نداشته باشند ولی به عنوان مدیرکل استان خوزستان تاکید دارد دستگاه‌های اجرایی وزارت جهادکشاورزی، وزارت نیرو اقدامات عملی که ستاد ملی گردوغبار برای آنها مشخص و تعیین کرده را عملیاتی کنند تا شاهد وقوع گردوغبار و فعال شدن کانون‌های داخلی نباشیم.
تا چهارشنبه شرایط نرمال می‌شود
بنابرنظر او مدیریت و کنترل مراکز خیزش گردوغبار و تامین حقابه خاصه تالاب شادگان و هورالعظیم از وظایف دستگاه‌های اجرایی است. او بیان می‌کند: «اگر این اقدامات از سوی آنها صورت نگیرد دور از انتظار نیست در سال‌های نزدیک شاهد فعال شدن کانون‌های داخلی باشیم.» اشرفی معتقد است این توده به تهران نمی‌رسد. او برای این ادعا به عکس‌های ماهواری‌ای اتکا می‌کند و می‌گوید:«در عکس‌های ماهواره‌ای نشانی از اینکه توده به تهران برسد وجود ندارد.
براساس همین عکس‌ها می‌توان گفت میزان غلظت آلودگی در شهرهای مرکزی و غربی استان روند کاهشی‌شان را از صبح سه‌شنبه شروع کرده‌اند.» او ادامه می‌دهد:«انتظار داریم با این روند کاهش شهرهای مرکزی و غربی پایان شب سه‌شنبه به شرایط نرمال برسند. انتظار بر این است در مناطق شرقی و شمال شرقی استان هم روند کاهش را شروع و تا نیمه روز چهارشنبه به شرایط نرمال برسند، البته شرایط جوی و میزان باد در این رویه دخیل هستند.»
هوا بوی خاک می‌دهد
مرزهای غربی کشور از 25فروردین به روی مهمان ناخوانده باز شدند تا خاک به کوچه و خیابان‌ها حمله کند و زندگی محلی‌ها را تحت‌الشعاع قرار بدهد. اهواز یکی از این شهرها بود که با وجود تجربه‌های متعدد از هجوم گردوغبار و آلودگی‌ها این‌بار دوباره غافلگیر شد. اسماعیلی یکی از اهالی اهواز است که خانه‌نشین شده تا جولان گردوغبار دست از سرکشی بردارد و آرام بگیرد.
او به «هفت‌صبح» می‌گوید: «از 25فروردین حوالی ساعت 18:30 شاید هم 19 بود که هوا پر از خاک شد.» هوا که رو به تاریکی رفت برخی از اهالی داخل چهاردیواری خانه‌هایشان هم با ماسک خوابیدند تا گردوغبار کمتری را مهمان ریه‌هایشان کنند: «هوا بوی خاک می‌دهد. کف حیاط خانه‌ها و خیابان‌ها پوشیده از خاک است.»
اهالی اما هنوز از تعطیلی فردا بی‌خبرند و چشم دوخته‌اند به اطلاعیه‌ای که باید ستاد بحران استان اعلام کند:«متاسفانه ستاد بحران استان همیشه دیر اقدام می‌کند و این از ضعف‌های این ستاد است.» با اینکه بارها و بارها خوزستان را خاک برداشته و خیلی از آدم‌ها مهمان بیمارستان‌ها شده‌اند تصمیم‌گیری‌های این ستاد صدای اعتراض اهالی را درآورده: «تعطیلی روز بعد از اغلب ساعت 8-7 شب و گاهی اوقات 11-10 شب اعلام می‌کنند.»
منبع شرب شهر به خاک آلوده است
نوبخت هم در یکی از کوچه‌های اهواز خانه دارد. مردی که از همان دیشب با اعلام احتمال وقوع طوفان گردوغبار خانه‌نشین شده. او به «هفت صبح» می‌گوید:«همه در و پنجره‌ها بسته‌اند اما داخل خانه بوی خاک می‌دهد.» به اعتقاد او خوزستان یعنی چرخیدن چرخ اقتصاد؛ پس تعطیلی هر روز آن یعنی کند شدن این چرخه:«به همین خاطر اغلب اوقات تمام تلاش‌ها بر این است که شهر تعطیل نشود اما با طوفان گردوغبار استانداری مجبور به اعلام تعطیلی شهر شد.»
همه چشم‌ها در خوزستان به آسمان خاک گرفته است تا ببیند تعطیلی شهر ادامه دارد یا نه: «غلظت آلودگی کمی کاهش بیابد شهر از تعطیلی خارج می‌شود.» نوبخت نگران آب آشامیدنی است؛ آبی که منبعش کارون است و چند سدی که در اطراف شهر جا خوش کرده‌اند: «منبع شرب شهر همین‌ها هستند و با وجود این حجم از گردوغبار بی‌شک آنها هم آلوده می‌شوند.»
غلظت گردوغبار66برابر حد مجاز آلودگی هوا
غلظت گردوغبار در شهرهای اهواز و حمیدیه 66برابر حد مجاز آلودگی هواست. بنابر اعلام هواشناسی غلظت گردوغبار در شهرهای اهواز و حمیدیه به 10هزار میکروگرم بر مترمکعب رسیده.26فروردین شوش و شوشتر با 9985میکروگرم بر مترمکعب (۶۶.۶برابر حد مجاز)، آبادان با ۹۳۹۸ (۶۲.۷برابر)، امیدیه با ۶۵۲۶ (۴۳.۵ برابر)، بهبهان با ۶۸۷۷ (۴۵.۸ برابر)، هندیجان با ۶۰۷۵ (۴۰.۵ برابر)، سوسنگرد با ۵۹۲۹ (۳۹.۵ برابر)، گتوند با ۵۴۰۹ (۳۶.۱ برابر)، هویزه با ۵۲۳۲ (۳۴.۹ برابر)، ماهشهر با ۴۳۴۲ (۲۸.۹ بر ابر)، اندیمشک با ۴۳۳۴ (۲۸.۹ برابر)، دزفول با ۴۰۸۶ (۲۷.۲ برابر) و خرمشهر با ۲۶۵۴ میکروگرم بر مترمکعب (۱۷.۷ برابر حد مجاز) درگیر این پدیده هستند.
