درسنامه‌های حقوقی| از اقاله چه می‌دانیم؟
زمانی که عقدی اقاله می‌شود، هر شرطی که ضمن آن بوده است باطل می‌شود
هفت صبح، مهتاب سحابی، وکیل دادگستری| از میان مباحث مربوط به دعاوی ملکی و یکی دیگر از موارد سقوط تعهدات، مبحث اقاله است. بعد از معامله، طرفین می‌توانند به تراضی (رضایت دو طرف) آن را اقاله و تفاسخ کنند بدین معنی که عقد از بین برود. با توجه به اینکه اقاله از حقوق مالی است، حتی ورثه متعاملین نیز می‌توانند بدان تراضی کنند.
اقاله عقد جدید نیست بلکه عقدی را که سابقا منعقد کرده‌اند را قطع و از ادامه آن جلوگیری می‌کنند.
اقاله یک قرارداد به موجب قانون به هر لفظ یا فعلی واقع می‌شود که دلالت بر به هم زدن معامله کند.
در قانون مدنی ماده‌ای داریم که صریحا بیان داشته است عقدی که منعقد می‌شود لازم‌الاتباع است مگر به رضای طرفین اقاله شود و یا به علت قانونی فسخ شود. زمانی که عقدی اقاله می‌شود، هر شرطی که ضمن آن بوده است باطل می‌شود.
اقاله و شرط فسخ
میان اقاله و شرط فسخ از نظر آثار تفاوتی وجود ندارد و همگی اینها موجب انحلال عقد از زمان اقاله یا اعمال حق فسخ است و در هر دو استرداد عین عوضین (مثلا مبلغ معامله و ملک خریداری شده) ضروری است حال آنکه اگر عین موجود باشدکه عین در غیر اینصورت مثل یا قیمت آن پرداخت می‌شود. در زمینه آثار اقاله یک نظریه مشورتی وجود دارد که:
در قرارداد مشارکت بین عامل و مالک به این صورت مقرر می‌شود که مالک، منزل مسکونی خود را در اختیار عامل قرارداده که عامل پس از تخریب انبوه‌سازی کند و مثلا چند واحد را به مالک و بقیه از آن عامل باشد. پس از عقد قرارداد، عامل، ملک را مقداری تخریب به نحوی که دیگر قابل سکونت نیست. در این مرحله طرفین با توافق یکدیگر عقد قرارداد را اقاله می‌کنند و مقرر می‌شود که هزینه‌های انجام شده توسط عامل از طرف مالک پرداخت گردد ولی هیچ‌گونه شرطی نمی‌کنند که مثلا در صورتی ملک در اختیار مالک قرار می‌گیرد که ابتدا یا همزمان با پرداخت هزینه‌های انجام شده از طرف مالک، ملک تحویل می‌شود.
عامل از تحویل ملک به مالک امتناع می‌کند و مثلا حدود یک سال ملک را در اختیار دارد و هیچ استفاده‌ای هم نمی‌کند به علاوه که معد (آماده و مهیا) برای سکونت نیز نمی‌باشد. در نهایت مالک با اقامه دعوی از ملک خلع ید عامل را می‌گیرد و حکم اجرا می‌شود و حال سوال این است که بعد از اقاله تا زمان اجرای خلع ید در این مدتی که ملک در اختیار عامل بوده و تحویل نداده و با وصف اینکه از زمان اقاله تا اجرای خلع ید در این مدتی که ملک در اختیار عامل بوده و تحویل نداده معد برای سکونت نبوده آیا مالک استحقاق اجرت‌المثل این مدت را دارد یا خیر؟
پاسخ: در فرضی که مالک دادخواست خلع ید علیه عامل داده و منتهی به صدور حکم خلع ید و اجرای آن شده است، نظر به اینکه دادخواست خلع ید، استرداد ملک از عامل محسوب می‌گردد و عامل از استرداد آن امتناع کرده است، لذا مالک از تاریخ تقدیم دادخواست خلع ید تا زمان تحویل آن، مستحق مطالبه اجرت المثل است.
راه ارتباطی با وکیل:
وب سایت: mahtabsahabi.com
اینستاگرام:vakil_sahabii @
