هرآنچه باید از تشکیل استان تهران شرقی و غربی بدانید

در جلسه هیأت دولت در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۸ لایحه تأسیس استان البرز تصویب و به مجلس شورای اسلامی فرستاده شد و در ادامه با تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تاریخ هفت تیر ۱۳۸۹ استان البرز به طور رسمی شکل گرفت.

پس از تشکیل استان البرز در غرب تهران، زمزمه جدایی شهرهای شرقی استان تهران به مرکزیت ورامین نیز شنیده می‌شد و امام جمعه موقت ورامین بارها در خطبه‌های نماز جمعه و نیز جلسات کارشناسی بر ضرورت انجام این کار تاکید کرد.

مطالبه تشکیل استان جدید در شرق تهران از چه زمانی مطرح شد؟

حجت الاسلام سیدمحسن محمودی در یکی از خطبه‌های نماز جمعه اوایل دهه ۹۰ اظهار کرد: این نقد را به مسؤولان عالی رتبه و استان داریم که شهرستان‌های استان تهران خاصه جنوب تهران در سایه پایتخت مورد غفلت جدی قرار گرفته‌اند و وعده‌های داده شده به این مناطق عملیاتی نشده است و به همین خاطر بارها گفته ایم تا زمانی که شهرستان‌های استان تهران گرفتار سایه سنگین پایتخت کشور باشند همین وضعیت ادامه خواهد داشتم، تأسیس استان خرداد یک ضرورت برای فریادرسی به مردم و شکوفایی اقتصادی و صنعتی منطقه است تا از این وضعیت خارج شویم.

کرج در زمان جدایی از تهران جمعیتی بالغ بر یک میلیون و ۳۳۷ هزار نفر داشت و جمعیت شهرستان ورامین آن زمان (شامل شهرستان‌های ورامین، پیشوا و قرچک) با احتساب اتباع خارجی ساکن در این منطقه حدود ۸۰۰ هزار نفر بود، که همین مساله مطالبات برای جدایی از تهران و نیاز به خدمت رسانی بهتر را بیش از پیش جدی می‌ساخت.

اما آن روزها در سال‌های پایانی دولت دوم محمود احمدی نژاد بودیم و محسن منصوری، معاون اجرایی فعلی رئیس جمهور فرماندار ورامین بود و به خوبی مطالبات مردم برای جدایی از تهران و لزوم ایجاد استان جدید در شرق تهران را درک می‌کرد.

ولی دولت وقت در آن روزها امکان ایجاد استان جدید را نداشت و وعده ایجاد فرمانداری ویژه به مردم ورامین داده شد، که این وعده نیز هیچگاه در آن دولت عملی نشد.

دولت حجت الاسلام حسن روحانی هم عزمی برای ورود در تقسیمات کشوری نداشت و بسیاری از مطالبات و وعده‌ها برای تقسیمات کشوری بر زمین ماند، تا در نهایت دولت حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی روی کار بیاید و بالاخره فرمانداری ویژه ورامین در جلسه مورخ ۲۹ خرداد ۱۴۰۱، به استناد اصل (۱۳۸) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در زمان تصدی محسن منصوری در استانداری تهران ابلاغ شود.

پس از آن و در دوره استانداری محسن منصوری در تهران هیأت وزیران در جلسه مورخ ۸ تیر ۱۴۰۱، به استناد اصل (۱۳۸) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، با پیشنهاد وزارت کشور مبنی بر دایر نمودن فرمانداری ویژه در شهریار در غرب استان تهران نیز موافقت کرد و اکنون مطالبه ایجاد سه استان در استان تهران به طور جدی مطرح شده است.

رئیس جمهور: باید در تقسیمات کشوری در استان تهران تجدید نظر شود

این بار گفته می‌شود، قرار است، استان تهران مرکزی به مرکزیت تهران باقی بماند و در شرق، استان تهران شرقی به مرکزیت ورامین و در غرب استان تهران غربی به مرکزیت شهریار تشکیل شود.

رئیس جمهور در سفر آبان ماه سال گذشته خود به شهریار به صراحت اعلام کرد: با توجه به توسعه شهرهای اندیشه، شهریار و دیگر شهرستان‌های اطراف باید در تقسیمات کشوری تجدیدنظر شود.

وی گفت: باید در این مناطق به اقتضای توسعه‌ای که صورت گرفته تجدیدنظری در تقسیمات کشوری در سطح شهرستان‌ها و استان انجام شود؛ تجدیدنظر در تقسیمات کشوری این منطقه جزو برنامه‌های دولت است و کارشناسان مربوطه در حال بررسی‌های لازم هستند تا ارتقای تقسیمات کشوری در این منطقه به منطقی‌ترین شکل ممکن صورت گیرد.

کدام شهرستان‌ها در تهران شرقی و کدام در تهران غربی قرار می‌گیرند

اما جزئیات این طرح چیست و در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد و صرف یک مطالبه است، یا برنامه کلی برای این مساله وجود دارد، سوالی است، که از اظهار نظرهای مسؤولان دولت پاسخ آن اینچنین بر می‌آید، که تشکیل استان‌های جدید در غرب و شرق تهران به‌عنوان یک برنامه کلی و جدی در دست بررسی بوده و دولت در اجرای آن مصمم است.

استاندار تهران در پاسخ به این سوال که چه شهرستان‌هایی در تهران غربی، چه شهرستان‌هایی در تهران شرقی و کدام شهرستان در تهران مرکزی قرار دارد،‌گفت: جدایی برخی شهرستان‌ها از استان تهران قطعی و برخی دیگر در حال کار کارشناسی است.

علیرضا فخاری افزود: جدایی پنج شهرستان قدس، ملارد، شهریار، رباط کریم و بهارستان از تهران مرکزی و وجود این چهار شهرستان در استان تهران غربی و از آن سو جدایی چهار شهرستان ورامین، پیشوا، قرچک و پاکدشت از تهران مرکزی و وجود این چهار شهرستان در استان تهران شرقی قطعی است.

وی گفت: بر اساس طرح کنونی تهران، شمیرانات، ری، دماوند، اسلامشهر، پردیس و فیروزکوه از تهران جدا نمی‌شود و برخی دیگر از شهرستان‌ها نیز در حال کار کارشناسی است.

جزئیات تشکیل استان تهران غربی و شرقی

نماینده عالی دولت در استان تهران با بیان اینکه رسیدگی به شهرهای اقماری اطراف تهران اهمیت ویژه ای دارد، گفت: در این طرح مسائل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی دیده می‌شود و باید خدمات رسانی قوی‌تر و بهتری به مردم انجام شود.

وی گفت: مطالعات این طرح مدت زیادی است آغاز شده و باید با شرایط امروز جمعیتی طرح را منطبق کنیم، بر اساس سرشماری‌ها در غرب استان تهران در این شهرستان‌ها نزدیک به دو و نیم میلیون نفر جمعیت و در جنوب شرقی استان هم یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت داریم، لذا به لحاظ گسترش جمعیت باید ملاحظاتی را در نظر بگیریم.

استاندار تهران ادامه داد: ملاحظات سرزمینی، جمعیتی و جغرافیایی هر دو منطقه و چگونگی تأمین زیرساخت‌ها بسیار مهم است، بی تردید تقسیم و تفکیک زیرساخت‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد و قطعاً باید مطالعات میزان خدماتی که مردم باید در هر دو استان بگیرند، کامل شود. باید مباحث اقلیمی و جمعیتی هم به لحاظ ترکیب دارای منطق باشد.

فخاری تأکید کرد: ترکیب بندی جمعیتی در بخش غربی استان تقریباً با عدم تجانس همراه بوده و در بخش جنوب شرقی دارای تجانس است و به لحاظ گویش و سایر مولفه‌هایی که تأثیرگذار است همانند مؤلفه‌های اجتماعی، ممکن است در نقاطی ناهمگونی و در جاهایی همگونی داشته باشیم.

در مجلس یازدهم مخالفت‌هایی با طرح تقسیم استان تهران شنیده می‌شد، اما اکنون و با روی کار آمدن مجلس دوازدهم و عدم راهیابی برخی مخالفان به این مجلس باید منتظر اجرای هرچه سریع‌تر تقسیم استان تهران باشیم.