عاقبت طرح منع فروش سیگار نخی

بهزاد ولی‌زاده، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت، از  مرگ سالانه ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در جهان در پی مصرف دخانیات و ۵۰ هزار نفر در هر سال در ایران خبر داد.

او با بیان اینکه نرخ مالیات ۷۵ درصدی بر خرده‌فروشی به عنوان یک راهکار موثر برای کنترل مصرف دخانیات معرفی شده، اما این نرخ در کشور اجرا نمی‌شود گفت: میزان نرخ مالیات بر دخانیات کشور ۲۵ درصد قیمت خرده‌فروشی از سوی سازمان جهانی بهداشت اعلام شده است. آمار و ارقام بیانگر این است میزان نرخ مالیات بر دخانیات کشور با نرم جهانی حدود ۵۰ درصد فاصله دارد.

ولی‌زاده همچنین فروش سیگار به صورت نخی را نیز یک اقدام غیرقانونی عنوان کرد و گفت: جرائمی برای فروش سیگار به صورت نخی تعریف شده و متخلفان باید به مراجع قضایی معرفی شوند. وی همچنین به منظور اثربخشی قانون مالیات ارزش افزوده بر محصولات دخانی بر مجهز شدن مراکز فروش محصولات دخانی به پوزهای اختصاصی تاکید کرد.

رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات با اشاره به مالیات بر ارزش افزوده که برای محصولات تولید داخل با نشان ایرانی 40 درصد و نشان بین‌المللی 55 درصد تعیین شده است، تصریح کرد: تلاش شد نرخ‌های مالیاتی قانون بودجه ۱۴۰۲ بر محصولات دخانی نیز در برنامه پنج ساله هفتم توسعه در نظر گرفته شود، اما در نهایت میزان این مالیات نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۲ بسیار کمتر مصوب شد.

سهم هر ایرانی در سال، ۸۶۰ نخ سیگار 

در آبان سال گذشته روزنامه «همشهری» اعلام کرده بود استعمال دخانیات در ایران رو به افزایش است و مصرف سالانه سیگار در ایران از ۷۳ میلیارد تا ۸۰ میلیارد نخ اعلام می‌شود. با این تفاسیر اگر این میزان بر کل جمعیت کشور تقسیم شود، سهم هر ایرانی سالانه چیزی حدود ۸۶۰ نخ سیگار می‌شود.

یکی از هفت عوامل خطر جدی که سازمان بهداشت جهانی نسبت به آن هشدار صادر کرده، مصرف سیگار است. بر اساس آخرین آمارهای اعلام‌ شده از سوی وزارت بهداشت، ۲۵.۸۸ درصد مردان و ۴.۴۴ درصد زنان ایرانی مصرف‌کننده دخانیات هستند؛ یعنی به طور متوسط ۱۴ درصد گروه سنی بالای ۱۸ سال انواع محصولات دخانی را مصرف می‌کنند.

چرخه اقتصادی سیگار در کشور

مقایسه مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال در سال ۱۴۰۰ نسبت به مطالعه‌ قبلی در سال ۹۵، حاکی از آن است که مصرف روزانه سیگار در زنان این گروه سنی ۱۹۰ درصد افزایش یافته است.

گردش مالی دخانیات در ایران طبق آمار اعلام شده در خرداد ماه 1402، در روزنامه «فرهیختگان»، سالانه 60 هزار میلیارد تومان است. این رقم را نهادهای بین‌المللی در سال 2022 برای ایران بیش از دو میلیارد دلار ذکر کرده‌اند. همچنین خسارت ناشی از مصرف دخانیات در کشور بین 110 تا 120 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که شامل 60 هزار میلیارد تومان مصرف دخانیات و 60 هزار میلیارد تومان زیان به بخش سلامت کشور است. طی سال‌های اخیر تنها سیاست اعمال‌شده از سوی دولت‌ها در ایران افزایش مالیات بر مصرف دخانیات بوده است.

طبق آخرین داده‌هایی که از وبسایت آماری سازمان امور مالیاتی کشور به دست آمده است؛ میزان درآمد مالیاتی حاصل از سیگار در ایران طی یک بازه زمانی 21 ساله افزایش چشمگیری پیدا کرده است به طوری که در 7ماهه اول سال 1402 میزان درآمد مالیاتی حاصل از سیگار در کشور به 5,391 میلیارد تومان رسیده است.