گرگ‌ها در تهرانپارس چه می‌خواهند؟
حیوانات وحشی راه خود را به شهرها باز‌کرده‌اند
هفت صبح| روز گذشته ویدئویی با عنوان پرسه‌زدن یک دسته گرگ در محله تهرانپارس تهران در فضای مجازی دست‌به‌دست شد. خیلی‌ها گفتند این حیوانات، گرگ نیستند و بیشتر به شغال طلایی شباهت دارند. برخی‌ها هم احتمال دادند که گرگاس، حاصل جفت‌گیری سگ و گرگ باشند. در هرصورت به‌جز سگ هرچه باشند، حضورشان در سطح شهر، سوال‌برانگیز است. پیش از این هم، گفته شده بود در دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات گرگ دیده شده است. در ماه‌های گذشته هم ویدئوهایی منتسب به دیده‌شدن گرگ در خرم‌آباد و ایلام منتشر شده است. آمار حمله سگ‌های ولگرد، گرگ‌ها و سگ‌گرگ‌ها هم اخیرا بسیار بالا رفته و بسیاری از ترس این حمله‌ها به سختی از خانه بیرون می‌زنند.
همین چند روز پیش بود که 12 نفر در جنوب سیستان و بلوچستان در روستای رمش، بر اثر حمله سه سگ‌گرگ ولگرد و وحشی مجروح شدند. در این حمله، اهالی، یکی از سگ‌گرگ‌ها را کشتند و دو قلاده دیگر فرار کردند. در طول یک سال گذشته هم، فقط در استان کهگیلویه و بویراحمد، هزار و 518نفر به خاطر گازگرفتی سگ مصدوم شدند. یکی از این موارد مربوط به یک پسر بچه 9 ساله بود که اواسط دی‌ماه بر اثر حمله سگ از ناحیه صورت و دست به‌شدت مجروح شد و بعد از بیش از 100روز هنوز در بیمارستان بستری، در حالت کما و زیر دستگاه اینتوبه قرار دارد.
در خوزستان هم بیش از 12هزار مورد حیوان گزیدگی گزارش شده که نسبت به سال گذشته 30 درصد بیشتر شده است. تعداد کل سگ گزیدگی‌ها 10 هزار و 72 مورد بوده که 2هزار و 390 مورد آن‌ها مربوط به گاز گرفتگی سگ‌های بدون صاحب است. وجود سگ‌های بلاصاحب در محیط شهری ناگریز است اما چرا حیوانات وحشی مانند گرگ، گرگاس و شغال که زیستگاهشان در شهر نیست نسبت به سال‌های گذشته بیشتر در شهرها دیده می‌شوند؟ راه حل منطقی کاهش ورود این حیوانات خطرناک به مناطق مسکونی چیست؟
مدیریت پسماند شهرداری‌ها و عدم غذارسانی مردم
کارشناسان می‌گویند دو توضیح کلی برای چرایی ورود حیوانات وحشی مانند گرگ و شغال به شهرها وجود دارد. دلیل اول موضوع دسترسی به منابع غذایی و طعمه است. برخی زیستگاه‌های طبیعی با خشکی مواجه شده‌اند به همین دلیل ممکن است منابع غذایی و طُعمه به راحتی در اختیار گونه‌های حیوانی نباشد و آن‌ها به ناچار محل زیست خود را تغییر دهند و مهاجرت کنند. جمع آوری سریع‌تر زباله‌ها، پسماندهای غذایی و لاشه حیوانات تلف شده در اطراف شهر احتمال نزدیک شدن گرگ به منازل مسکونی را کاهش می‌دهد. در نتیجه شهرداری‌ها با تکیه بر وظایف خود در زمینه مدیریت پسماندهای شهری می‌توانند تاثیر به سزایی در کاهش ورود حیوانات وحشی به شهرها داشته باشند. همچنین به گفته یکی از کارشناسان حیات وحش، غذارسانی به سگ‌های ولگرد نه تنها جمعیت آن‌ها را به طور بی‌رویه‌ای افزایش می‌دهد بلکه باعث کشانده شدن حیوانات وحشی دیگر مانند گرگ، گرگاس و شغال به سمت غذا می‌شود. زمانی که جمعیت سگ‌های ولگرد کنترل نشود احتمال تولد گونه گرگاس هم بالا می‌رود. آن‌ها برخلاف گرگ‌ها که منزوی هستند و به دوری از انسان‌ها علاقه دارند به جوامع انسانی نزدیک می‌شوند و احتمال حمله آن‌ها به انسان‌ها هم بالاتر است.
یکی دیگر از دلایل ورود این گونه‌های وحشی به مناطق مسکونی، ناقص شدن زنجیره غذایی به دلیل شکار بی رویه است در نتیجه حیوانات گرسنه به ناچار وارد شهرها می‌شوند. همچنین زمانی که زیستگاه حیات وحش در اثر تغییر کاربری اراضی، جاده‌سازی، سدسازی و... تخریب می‌شود درنتیجه احتمال نزدیک شدن تمامی گونه‌های حیات وحش به محیط زندگی انسان‌ها وجود دارد. همین علت درباره بیشتر دیده شدن روباه‌ها هم صدق می‌کند. وقتی باغات شهری و جنگل‌ها تخریب می‌شوند، روباه‌ها محل زندگی خود را از دست داده و در شهرها بیشتر مشاهده می‌شوند.
هر سگ یک میلیون و پانصد هزار تومان
باتوجه‌به دستورالعمل وزارت کشور که حدود سال ۱۳۹۰ به‌تمامی شهرداری‌ها و بخشداری‌های کشور ابلاغ شد، اجرای زنده‌گیری سگ‌ها در تمام شهرها و شهرستان‌ها الزامی است، البته پس از عملیات زنده‌گیری دستگاه‌های مربوطه موظف هستند سگ‌ها را به یک پناهگاه یا یک مرکز نگهداری منتقل کنند تا عقیم‌سازی و بعد از طی‌کردن دوره نقاهت در طبیعت رهاسازی شوند. شهرداری اصفهان در سال 1402، ۳۲۰۰ قلاده سگ را در سطح شهر اصفهان برای عقیم‌سازی زنده‌گیری کردند و پس از دوران نقاهت و غذارسانی در طبیعت رها کردند.
به گفته رئیس اداره هماهنگی و نظارت بر خدمات شهری شهرداری اصفهان هزینه‌های زنده‌گیری و مراقبت از سگ‌ها نسبت به سال‌های گذشته افزایش دو برابری داشته است. داروی بیهوشی سگ‌ها هم سه برابر شده و تنها عقیم‌سازی هر سگ حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هزینه دارد. از سمت دیگر هزینه‌های انگل زدایی و واکسیناسیون و تغذیه و نگهداری هم اضافه می‌شود. شهرداری‌ها حداقل ۱۵ روز باید برای هر سگ روزانه نیم کیلو غذا تهیه کنند. مثلاً اسکلت مرغ سال گذشته کیلویی ۵ هزار تومان بوده؛ اما اکنون هر کیلو اسکلت مرغ حدود ۱۵ هزار تومان است.
