خسروشاهی‌ها؛ از قاجار تا امروز
فرزاد یکی از نوادگان این خاندان، مدیر ارشد فناوری شرکت «نوشن» شده است.
روزنامه هفت صبح، مهلا جوادپور| این‌طور که به نظر می‌رسد خاندان خسروشاهی همچنان در عرصه بیزینس‌های اروپا و آمریکا فعال هستند. آن از علی، حسن و کاظم خسروشاهی که در دوران حکومت پهلوی گروه صنعتی مینو و شرکت تولید دارو را راه‌اندازی کردند، این هم از دارا خسروشاهی مدیرعامل شرکت اوبر که جزو ثروتمندترین مدیران عامل آمریکاست.
حالا پسرعموی او فرزاد خسروشاهی به عنوان مدیر ارشد فناوری شرکت «نوشن» انتخاب شده است. اگر فکر می‌کنید اعضای نمونه این خاندان به همینجا ختم می‌شوند سخت در اشتباهید. نام خسروشاهی‌ها از اواخر قاجار به عنوان موثرترین‌های صنعت ایران در تاریخ ثبت شده .
فرزاد خسروشاهی که آمریکایی‌ها فازی صدایش می‌کنند، حدودا دو هفته پیش در 56سالگی، مدیر ارشد فناوری شرکت نوشن (Notion) شد. نوشن یک نرم‌افزار پرکاربرد برای یادداشت‌برداری و افزایش بهره‌وری است. کاربران آن می‌توانند قالب‌های سفارشی ایجاد و ویدئوها و محتوای وب را به آن اضافه کنند و آن را با اعضای تیم خود به صورت لحظه‌ای به اشتراک بگذارند.
فرزاد پیش از این ابزار گوگل شیت را خلق کرده بود و بیشتر از 15سال رهبری تیم توسعه Google Workspace، شامل گوگل داکس، گوگل شیت، گوگل درایو و اسلایدز را برعهده داشت. او در این مدت برنده جایزه مدیر عالی گوگل هم شد. او در دانشگاه کلمبیا تاریخ خواند و بعد از فارغ‌التحصیلی نتوانست شغل مرتبطی با رشته‌اش پیدا کند.
برای مدتی بیمه عمر می‌فروخت و مدتی هم در بازار فروش املاک فعالیت می‌کرد تا اینکه به پیشنهاد همسرش در نیویورک یک شعبه ساندویچی ساب‌وی باز کردند. بعد از آن در بانک مشغول به کار شد. کار کردن در بانک و استفاده زیاد از «صفحه گسترده» یا Spreadsheet در اکسل باعث شد در 30سالگی به‌طور خودآموز کدنویسی یاد بگیرد که در آخر منجر به ساخت یک وب اپلیکیشن برای این صفحات شد.
او موفق شد این اپلیکیشن را که امروزه به اسم گوگل شیت شناخته می‌شود به گوگل بفروشد و در این شرکت مشغول به کار شود. برخی احتمال می‌دهند علت اینکه این سرویس‌های گوگل از زبان فارسی به خوبی پشتیبانی می‌کنند، مدیریت چندین و چند ساله فرزاد خسروشاهی در گوگل است. حالا کاربران فارسی نوشن امیدوارند با روی کار آمدن فازی این سرویس هم به پشتیبانی بهتری از زبان فارسی برسد.
اگر بخواهیم به شروع فعالیت‌های تجاری این خاندان بزرگ اشاره کنیم باید برگردیم به دهه 1280خورشیدی. حسن خسروشاهی از اواخر قاجار تا اوایل دوران پهلوی اول رئیس اتاق بازرگانی تبریز بود و به همراه دو برادرش تجارت این خاندان را پایه‌گذاری کرد و اجناسی مانند فاستونی، کاغذ، چای و شکر وارد می‌کردند.
در شروع دهه پنجاه، نوه‌های او هم به این تجارت خانوادگی پیوستند. علی خسروشاهی که یکی از پایه‌گذاران نظام فروش و توزیع مدرن در ایران و شاخص‌ترین تولیدکننده محصولات خوراکی در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ بود گروه صنعتی مینو را پایه‌گذاری کرد. برادر او حسن خسروشاهی هم میراث‌دار مینو شد. در سال 1357 پس از انقلاب اسلامی اموال و کارخانه آن‌ها مصادره شد.
علی و حسن تلاش‌های بسیاری کردند تا اموال خود را پس بگیرند اما موفق نشدند و در آخر علی به سوئیس و حسن خسروشاهی به کانادا مهاجرت کرد. حسن بعد از مهاجرت به کانادا یک فروشگاه لوازم الکترونیکی به نام فیوچر شاپ باز کرد که بعدها تبدیل به یکی از بزرگترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای کانادا شد.
تخمین زده می‌شود که او در حال حاضر حدود دو میلیارد دلار ثروت داشته باشد. کاظم خسروشاهی، یکی دیگر از برادران آن‌ها هم بعد از اینکه در جوانی در آمریکا نمایندگی شرکت دارویی ماکسون رابینز را به دست آورد، در ایران شرکت سهامی تولید دارو را تاسیس کرد. حالا برخی از نوه‌ها، برادرزادگان و خواهرزادگان آن‌ها به مراتب بالایی دست پیدا کرده‌اند.
دارا خسروشاهی: او مدیرعامل ایرانی بزرگترین سرویس همسفری جهان یعنی اوبر و علاوه بر آن عضو هیات مدیره اوبر و پنج شرکت دیگر از جمله اکسپدیا و نیویورک‌تایمز است. او در سال ۲۰۰۵، اکسپدیا را به پردرآمدترین آژانس مسافرتی آمریکا تبدیل کرد و فعالیت آن را به ۶۰ کشور دنیا توسعه داد. مجله فوربس در سال 2021 ثروت خسروشاهی را 235 میلیون دلار برآورد کرده است.
امیر خسروشاهی: او یکی از پسرعموهای داراست و شرکت فناوری اطلاعات «نروانا» را بنیان‌گذاری کرده است. هادی و علی پرتوی: پسر عمه‌های دارا خسروشاهی هم از افراد شناخته‌‌شده سیلیکون‌ولی هستند. هادی یکی از سرمایه‌گذاران فیسبوک، دراپ‌باکس و اوبر بوده و حالا مدیرعامل شرکت آموزش محور Code.org است. برادر او علی پرتوی هم به عنوان مدیرعامل در شرکت مهندسی منتورشیپ Neo فعالیت می‌کند. جالب است بدانید پدر این دو برادر دو قلو، فیروز پرتوی یکی از پایه‌گذاران دانشگاه صنعتی شریف و یکی از اولین استادان استخدامی این دانشگاه بوده است.
داریان شیرازی: داریان یکی دیگر از عمه‌زاده‌های داراست که دو سال در فیسبوک کار می‌کرد و جزو 10نفر اولی بود که در این شرکت استخدام شد. او در حال حاضر یکی از اعضای اصلی شرکت Gradient Ventures، یکی از زیرمجموعه‌های گوگل است. این شرکت در استارتاپ‌های هوش مصنوعی نوپا سرمایه‌گذاری می‌کند.
آوید لاری‌زاده: یکی از دخترعموهای دارا که در دانشگاه‌های استنفورد و هاروارد تحصیل کرده. او در گذشته یکی از اعضای اصلی گوگل ونچرز بود و حالا به عنوان یکی از بنیان‌گذاران شرکت Operator Network فعالیت می‌کند.