موقت بودن، مهمترین چالش به‌کارگیری نیروهای وظیفه

امیر عبدوس مدیر کل سابق محیط زیست سمنان به‌طور مشروط با به‌کارگیری سربازان وظیفه در یگان‌های حفاظت موافق است.

او درباره چالش‌های به‌کارگیری سربازان در یگان حفاظت به «هفت صبح» می‌گوید: نیروهای وظیفه موقت هستند و ما اجازه نداریم در همه اموری که محیط‌بانان به‌کار گرفته می‌شوند از نیروهای وظیفه استفاده کنیم. محیط‌بان‌ها ضابط خاص دادگستری هستند و شرایط استخدامی و رابطه استخدامی با سازمان دارند، بنابراین می‌توان اموالی تحویلشان داد اما سربازان وظیفه این شرایط را ندارند. ضمن اینکه خود ستاد کل نیروهای مسلح هم برای سربازان وظیفه آن زمان یک شرایطی به سازمان ابلاغ کرده بود که نمی‌توانستیم سربازان وظیفه را به جز در پست‌های نگهبانی در جای دیگری به‌کارگیری کنیم. به‌عنوان مثال در ماموریت‌هایی که خطر جانی دارد، ما حق نداشتیم سربازان وظیفه را به‌کارگیری کنیم و بیشتر در پست نگهبانی استفاده می شدند.

به گفته عبدوس از آنجا که سربازان وظیفه دیپلمه در طول یک ماه دو شبانه روز مرخصی دارند، 28 روز می‌توان از این نیروها در پست‌های نگهبانی استفاده کرد و خلاء کمبود نگهبان در پست‌ها را جبران کرد، مشروط بر آنکه حتما یک محیط‌بان هم همراه آنها باشد. سازمان محیط زیست به دلیل کمبود نیرو برخی پاسگاه‌های خود را تعطیل کرده است. سربازان می‌توانند در پاسگاه‌های غیر دوردست به کار گرفته شوند. این سازمان 700 پاسگاه دارد که با در نظر گرفتن دو نیرو برای هر پاسگاه، 1400 نیروی وظیفه نیاز داریم.

کمبود آموزش سربازان وظیفه مهمترین دغدغه مخالفان به‌کارگیری سربازان است اما عبدوس می‌گوید که قوانین و مقررات محیط زیستی به این نیروها تدریس می‌شود و آموزش‌های لازم در خصوص آشنایی با حیات وحش و رفتار در ماموریت‌ها به آنها داده می‌شود اما از آنجا که این نیروها قرار است دو سال خدمت کنند، جنس و وزن آموزش‌هایشان با نیروهای یگان حفاظت که برای 30 سال خدمت آموزش می‎بینند، کاملا متفاوت است.

خالی بودن 50 درصد پست‌های محیط‌بانی

در حال حاضر بر اساس آمار رسمی سازمان حفاظت محیط زیست 50 درصد پست‌های محیط بانی خالی است و این سازمان برای سربازان وظیفه‌ای که خدمت سربازیشان را در یگان حفاظت می‌گذرانند، اولویت استخدامی قرار داده است اما محیط بانی حرفه‌ای بسیار خشن است که با آن تصویری که فضای مجازی از آن به نمایش می‌گذارد، بسیار متفاوت است. محیط‌بان کسی نیست که با حیات وحش ارتباط برقرار می‌کند و حیوانات به او پناه می‎برند. محیط بان با محیط سخت و خشنی همزیست می‌شود که هیچ انسانی در آن نیست و حتی یک سکته خفیف و کوچک به دلیل نبود امداد و خدمات اولیه می‌تواند منجر به مرگش شود. در چنین شرایطی شاید حتی سربازان وظیفه هم بعد از دو سال خدمت مایل نباشند در این حرفه باقی بمانند اما همین سربازان، نیروهای مطلعی هستند که تمام چم و خم مناطق حفاظت شده یا گریز از قوانین را یاد گرفته‌اند و این اطلاعات می‌تواند به سهولت در اختیار قانون‌گریزان قرار گیرد. آیا سازمان محیط زیست در به‌کارگیری نیروهای حفاظت به آن سوی سکه استفاده از خدمات سربازان وظیفه هم توجه کرده است؟