محاکمه کرباسچی؛ نقره‌داغ کردن رفیق هاشمی
روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | یک سال پس از حادثه دوم خرداد، افکار عمومی شاهد یکی از جنجالی‌ترین دادگاه‌های تاریخ سیاسی ایران بودند. هفت جلسه دادگاه که به شکل مستقیم از تلویزیون پخش می‌شد و از ۱۷خرداد تا ۲۰تیرماه به طول انجامید و در آن یکی از متنفذترین چهره‌های سیاسی کشور به شکل علنی محاکمه شد. تکنوکرات ۴۴ساله اهل قم که ابتدا ملبس به جامه روحانیت بود.
اما به تدریج آن را کنار گذاشت و بعد از تجربه استانداری اصفهان، در دوران دولت هاشمی به منصب شهرداری تهران رسید و طی ۸ سال چهره آشفته تهران جنگزده را اصلاح کرد. افزایش چشمگیر فضای سبز، زمین‌های بازی، اتوبان‌ها، فرهنگسراها و انتشار روزنامه همشهری. این مدیر سختکوش با شیوه انحصاری مدیریت خود شهرداری را به یکی از مهم‌ترین و ثروتمند‌ترین نهادهای حاکمیت بدل ساخته بود.
رویکرد اجتماعی روزنامه همشهری و شیوه مدیریت و سیاستگذاری فرهنگسراها، موجب اعتراض همیشگی اصولگرایانی قرار داشت که کرباسچی را بی‌توجه و سهل‌انگار به پروژه نفوذ غرب می‌دانستند. غلامحسین کرباسچی پس از انتصاب به‌عنوان شهردار تهران، طرح جامع شهر تهران را که در زمان شهرداری غلامرضا نیک‌پی طرح‌ریزی شده‌بود ادامه داده بود.
کرباسچی در انتخابات ۷۶ به حمایت از خاتمی پرداخت تا بر رقیبش ناطق نوری غلبه کند. نشانه‌ای از گرایش اردوگاه هاشمی و حزب کارگزاران سازندگی به سمت خاتمی. او و مهاجرانی مهم‌ترین مراکز ثقل دولت هاشمی در جهت‌گیری‌های اصلاح‌طلبانه محسوب می‌شدند. اما در فروردین ۱۳۷۷، حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی بازرسی‌های شدید و گسترده‌ای را علیه کرباسچی و مدیران مناطق مختلف شهرداری آغاز کرد.
با توجه به حضور نقدی در فرماندهی حراست اطلاعات برخی این حرکت قضایی را ضرب شست اصولگرایان به کرباسچی می‌دانستند که البته فقط یک فرضیه است اما فرضیه‌ای که به شدت مورد توجه محافل سیاسی در همان دوران قرار گرفت. در واقع کرباسچی، مهاجرانی و فائزه هاشمی سه هدف اصلی اصولگرایان در سال‌های پس از دوم خرداد بودند.
کرباسچی دستگیر می‌شود و در عملیاتی نسبتا خشن بسیاری از مدیرانش هم به زندان می‌افتند. عمده اتهامات مسائل مالی هستند و خب تقریبا وارد هر مجموعه‌ای بشوید می‌توانید مدرکی درباره بی‌انضباطی مالی پیدا کنید! اما جالب این‌جاست که اولین جرقه‌ها درباره شهرداری را کسی زد که حالا در دهه نود ایده‌های بسیار نزدیکی با همین کرباسچی دارد.
آخوندی که در دوره هاشمی وزیر مسکن بود و در ضمن باجناق ناطق نوری (رقیب انتخاباتی خاتمی ) هم محسوب می‌شد با انتشار نامه‌ای به برخی سیاست‌های کرباسچی انتقاد وارد کرد. بشارتی وزیر کشور اصولگرای کابینه هاشمی هم خواستار برخورد قضایی با تخلفات اقتصادی کرباسچی شد. ناگهان کرباسچی از عضویت در باشگاه مقتدرترین مردان ایران به یک متهم تبدیل شد که در مقابل سیل اتهامات و لحن تهاجمی قاضی یعنی محسنی اژه‌ای (روحانی ۴۲ ساله اصفهانی ) دچار تزلزل و ترس شده بود.
درآن دوران دادستان و قاضی یک نفر بود که همین دادگاه بسیاری را به این صرافت انداخت که این سیستم اشتباه است و دادسراها به تدریج به چرخه تحقیقات قضایی برگشتند. هرچه بود در این دادگاه‌ها مردم با گریه کرباسچی هم روبه‌رو شدند. اتفاق عجیبی بود و هیچکس فکر نمی‌کرد نفر دست راست هاشمی رفسنجانی این‌گونه مورد اتهام و محاکمه قرار بگیرد.
در واقع زاویه اصولگرایان با هاشمی رفسنجانی به شدت آشکار شده بود درست همزمان با انشقاق اصلاح‌طلبان تندرو از طیف هاشمی که با مقالات تند روزنامه‌ها و کتاب‌هایی مثل عالیجناب سرخپوش به اوج خود رسیده بود.
در انتهای این محاکمات جنجالی که مورد اعتراض اصلاح‌طلبان و دولت قرار داشت، کرباسچی شهردار تهران به اتهام برداشت ۲۶۰میلیون تومان جهت ستاد کارگزاران، پرداخت ۲۵میلیون تومان به تاجران و تقوامنشان نامزدهای انتخابات مجلس، ۶۰میلیون تومان به بهزادیان، ۸۷میلیون تومان برای خود، خرید ۹۰هزار دلار از حساب مدیران شهرداری و پرداخت به نماینده جمهوری اسلامی در نیویورک، پرداخت ۵۰میلیون تومان به تعدادی از مدیران شهرداری به سه‌سال زندان و ۱۰ سال انفصال از خدمات دولتی و بازگرداندن اموال محکوم شد.
وی همچنین به دلیل تضییع سه و نیم میلیارد (که نیمی از آن به حساب شهرداری بازنگشته بود) به چهار سال حبس و ۶۰ ضربه شلاق تعلیقی محکوم شد. کرباسچی دو سال از حبس خود را می‌گذراند و سپس آزاد می‌شود اما شوک این اتفاق همیشه در چهره و رفتار کرباسچی باقی ماند.
