میزبان دست و دلباز، مهمانان سرشناس
روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | یکی از اولین مشاهیر آن سوی آب که به ایران سفر کرد نورمن ویزدم کمدین انگلیسی بود. او در سال۱۳۴۰ به ایران آمد چون که شنیده بود در ایران فوقالعاده محبوب است. در واقع ویزدم تنها در انگلیس و ایران یک فوق ستاره محسوب میشد که بخشی از شهرتش در کشور ما را مدیون دوبله منوچهر زرندی بود.
زرندی کاری کرد که در ایران ویزدم هم اندازه جری لوئیس ارزیابی میشد. ویزدم کلی عکس با ظهوری و ارحام صدر و وحدت و بازیگرهای زن آن سالها گرفت و خوش و خرم به کشورش بازگشت.در سال۱۳۴۷ پل مک کارتنی چهره مشهور گروه بیتلز همراه با نامزد جوان و بلوندش به ایران آمد. در اوج شهرت جهانیاش.
نمیدانیم که ترتیبدهنده این سفر چه کسی بود. هرچه بود میزبانان ایرانی برای خوشی این مسافر سنگ تمام گذاشتند اما در چهره مک کارتنی در طول سفر نوعی تفرعن و بیتفاوتی آزارنده به چشم میخورد. او را به ملاقات ویگن هم بردند و ویگن برایش گیتار زد اما واقعا برای کسی مثل مک کارتنی گیتار زدن ویگن چه جذابیتی میتوانست داشته باشد؟ مک کارتنی خوردن آش در بازار تهران را نیز از قلم نیانداخت و قلیان کشیدن و چادر بر سر نامزدش انداختن.
در آبان سال ۱۳۴۸ نیل آرمسترانگ و ادوین آلدرین و مایکل کالینز به عنوان فاتحین ماه وارد تهران شدند. بخشی از سفر ۴۰روزهشان به دور دنیا و خب تهران از ایستگاههای اصلیشان بود. سه ماه قبل، این سه فضانورد قدم روی ماه گذاشته بودند. ازدحام برای دیدن این سه نفر به حدی بود که رفتوآمد در خیابانهای شاه و فردوسی را بالکل بند آورده بود.
اطلاعات مینویسد:«مقارن ساعت یک بعدازظهر فضانوردان در مسیر میدان بهارستان، چهارراه شاه قرار گرفتند. در این مسیر تعداد زیادتری از مردم جهت ابراز احساسات صف بسته بودند. ساعت یک و ۵ دقیقه فضانوردان از چهارراه قوامالسلطنه عبور کردند،کثرت جمعیت در این چهارراه به حدی بود که مردم به کنار خیابان رسیده بودند.آرمسترانگ تقریبا روی لبه در اتومبیل نشسته بود، پیرزنی که در کنار خیابان بود،فریاد کشید:نکنه از اتومبیل بیافتد.یکی از جمعیت استقبال کننده جواب داد:از ماه نیفتاد، از ماشین چطور میافتد؟!»
استنلی ماتیوز بازیکن افسانهای انگلیسی هم در سال ۱۳۴۹ برای بازی خداحافظی حسن حبیبی در ایران حاضر میشود. در اردیبهشت ۱۳۵۱ اوناسیس میلیاردر یونانی و همسر مشهورش ژاکلین کندی به تهران آمدند. رهاورد اوناسیس از این سفر به جز چند قرارداد تجاری، حضور در دو جلسه پیاپی تماشای هنرنماییهای خانم جمیله بود که گویا استاد اوناسیس را شیفته خود ساخته بود و نمیتوانست چشم از سرکار خانم بردارد. اوناسیس چهارسال بعد از این سفر بر اثر سرطان میمیرد.
در همین سال پله ستاره بزرگ برزیلی همراه با تیم سانتوس به ایران میآید. شهرت پله در آن روزگار تنها با شهرت مسی در دوران فعلی میتواند قابل مقایسه باشد.به نقل از حمیدرضا صدر: «هجوم جمعیت به فرودگاه مهرآباد. حلقههای گل. شعارهای کر کننده «پله، پله». به تله افتادن سلطان در منگنه مردمان از خودبیخود شده.
به بند آمدن در سیل عکسها، کاغذها و خودکارها برای گرفتن امضا…. باشگاه تاج، میزبانی سانتوس را برعهده دارد. سپهبد خسروانی رئیس باشگاه تاج گفته برای مسابقه با سانتوس ۲۴۰هزار تومان میپردازد (حدود ۳۰هزار دلار).شرط اصلی، حضور ۹۰دقیقهای پله در میدان است ولی دستان تاج خالی شده. ناصر حجازی،علی جباری،اکبر کارگرجم،کارو حقوردیان، غلامحسین مظلومی و جواد قراب در تهران بهسر نمیبرند.
آنها در تیم ملی طی مسابقات مقدماتی المپیک،کرهشمالی را در پیونگیانگ با نتیجه صفر- صفر متوقف کردهاند و سپس راهی مسابقات آسیایی تایلند شدهاند. تغییر برنامه. برپایی تیمی مختلط. تیمی منتخب. فقط باشگاه پرسپولیس است که اعلام میکند بازیکنانش را در اختیار تاج قرار نخواهد داد.»
بازیکنان بزرگی مثل گوردون بنکس و بکن باوئر و گردمولر هم در سالهای ابتدایی دهه ۵۰ مهمان ایران بودند. این را هم در نظر بگیرید که برگزاری جشن هنر شیراز و جشنواره فیلم تهران موجب حضور بسیاری از فیلمسازان و آهنگسازان در ایران شده بود. مثل ویلیام وایلر،اتو پرمینجر، آنتونیونی و….
به این ترتیب در دهه۵۰ سفر ستارهها به ایران شتاب بیشتری میگیرد. سخاوت و بریز و بپاش دولت در پذیرایی از این سلبریتیها آنها را هرچه بیشتر به سفر به ایران راغب کرده بود.در همین سالهای ۵۱ و ۵۲ آلن دلون که در اوج شهرتش است به ایران میآید و اینجا برایش سنگ تمام میگذارند. بهخصوص بهروز وثوقی که مدام در کنار او حضور دارد و دست بر گردن او میاندازد و ماچش میکند!
اینگرید برگمن هم در این سالها به ایران میآید البته در دوران میانسالیاش است و خیلی مورد توجه مجلات جوانپسند قرار نمیگیرد. برعکس الیزابت تیلور که در سال ۱۳۵۵ و با وساطت اردشیر زاهدی که شایعه بود دل به خانم تیلور باخته است به ایران میآید و یک سفر توریستی پرو پیمان را برگزار میکند.با چادر یا لباس محلی بختیاریها و در تخت جمشید و مسجد لطفعلیخان و قهوهخانههای سنتی. خانم تیلور در این دوران ۴۳ساله هستند.
دمیس روسوس خواننده مشهور یونانی تبار هم در همین سال ۱۳۵۵ عازم تهران میشود و چند روزی خوش میگذراند. به معنای کامل کلمه!از سال ۱۳۵۶ تلویزیون ایران دست به کار دعوت از ستارههای خارجی میشود.مثلا حضور لاندو بوزانکا در جشن سال تحویل تلویزیون در سال ۵۷ که کمدین ایتالیایی با سماجت به دنبال همنشینی با خانم فائقه آتشین روی آنتن زنده بود!
حضور دو ستاره موسیقی استانبولی دیگر برگ برنده تلویزیون برای مخاطبان عام بود.یعنی خانمها امل ساین و آژدا پکان. محبوبیت خانم امل ساین در میان بخشی از ایرانیان تنها با محبوبیت خانم یانگوم در این سالهای اخیر قابل مقایسه بود!این را هم بگوییم که در سالهای پس از انقلاب و در دهههای۷۰ به بعد ستارههای بزرگی مثل محمدعلی کلی، جولیت بینوش، ورنر هرتزوگ، آنت بنینگ، شان پن، جورج کلونی،الیور استون، کیتارو، آنجلو پولوس، لوتار ماتئوس، جرزینیو، میشائیل بالاک، ژاوی، الی کان و… مهمان کشورمان بودهاند.