آیا رابطهای بین کرونا و سکته مغزی وجود دارد؟
«۲۵نفر از بیماران مبتلا به کرونا که در بیمارستان شهدای تجریش بستری بودهاند، سکته مغزی کردهاند.» این خبر کوتاه، دو روز پیش منتشر شده بود اما جزئیاتی از آن اعلام نشده بود. قبل از آنهم گزارشهای جسته و گریخته داخلی و خارجی از احتمال ارتباط افزایش سکته مغزی با ابتلا به بیماری کرونا منتشر شده بود. حالا دبیر کمیته پژوهشی بیماران مبتلا به کرونا در بیمارستان شهدای تجریش، آمار کاملی از ابتلای بیماران کرونایی به سکته مغزی، سن آنها(اکثرا جوان هستند) و… اعلام کرده که اطلاعات جدید و البته غافلگیرکنندهای درباره کرونا به ما میدهد. این اطلاعات و آمار را مرور میکنیم.
*** ۴۰درصد جوانها هستند
دکتر فرزاد اشرافی، متخصص بیماریهای مغز و اعصاب در گفتوگو با ایسنا با اشاره به تشکیل کمیته پژوهشی کرونا در بیمارستان شهدای تجریش، صحبتهای زیر را مطرح کرده است:
*** بستریشدن ۱۷۰۰نفر
بیمارستان شهدای تجریش از ابتدای اسفند بهعنوان یکی از بیمارستانهای قطب نسبت به پذیرش بیماران کرونایی اقدام کرده و تا امروز حدود ۱۷۰۰بیمار کرونایی پذیرش کرده است. طی این مدت علاوه بر اطلاعات مرتبط با بیماری کرونا و علائم اصلی آن یعنی تنگی نفس و علایم تنفسی، سایر علائم و عوارض این بیماری نوپدید همچون علایم گوارشی، پوستی، مغز و اعصاب و غیره در قالب کمیته پژوهشی پیگیری و رصد میشود.
*** ۲۵نفر سکته مغزی کردند
براساس این طرح اطلاعات بیمارانی که بهدنبال کرونا دچار سکته مغزی شدهاند، جمعآوری میشود، بهگونهای که از ۱۷۰۰بیمار بستری حدود ۲۵بیمار دچار سکته مغزی و یکیدوبیمار نیز دچار خونریزی مغزی شدند. بیماری کرونا میتواند باعث ایجاد اختلالات انعقادی، اختلال در جداره رگ و یا منجر به سکته و انسداد عروق مغزی و سکته مغزی شود. از ۲۵بیمار دچار سکته مغزی، حدود ۴۰درصد افراد در سنین زیر ۵۵سال بودند که عدد بسیار بزرگی است.
به موازات با درمان کرونا، درمان سکته مغزی هم برای این بیماران دنبال میشود. در مواردی که سکته مغزی وسیع باشد، نیاز به بستری در ICU و همچنین اقدامات حمایتی و حیاتی برای بیماران ضروری است. اکثریت بیماران کرونایی مبتلا به سکته مغزی در سنین بالا و همراه با عوامل خطر و ریسک فاکتورهایی مثل فشار خون بالا، چاقی و دیابت و مصرف سیگار بودند. به عبارت دیگر وقوع سکته مغزی در این دسته از افراد مسئله جدیدی نیست و با ابتلا به کرونا ریسک سکته مغزی در این افراد افزایش پیدا میکند.
*** مشکلات سکته و کرونا
کرونا میتواند باعث اختلال انعقادی و باعث ایجاد انسداد عروق و سکته مغزی شود. بههرحال درگیری عروق بزرگ مغزی در این بیماران دیده شده و چندمورد بیماران ما دچار خونریزی مغزی شدند. متاسفانه در این بیماران، افرادی که درگیری عروق بزرگ مغزی را داشتند، علائم خیلی شدیدتری نیز وجود داشت و دچار فلجی اندام شدند. بنابراین به موازات درمان کرونا، باید درمان برای سکته مغزی را هم انجام دهیم؛ چراکه این افراد دچار ناتوانی میشوند و نیاز به بازتوانی دارند.
*** جوانان و سکته مغزی
اینگونه نیست که هر فرد جوانی که مبتلا به کرونا شود، دچار سکته مغزی میشود و این مسئله در موارد ناشایع رخ داده است. در حقیقت مطالعه ما نشان میدهد که کمتر از پنجدرصد افراد مبتلا به کرونا در همه سنین به سکته مغزی دچار میشوند. از آنجا که کووید۱۹ پاندمیک شده و افراد زیادی را مبتلا میکند، لذا عوارض و درصد مرگ و میر آنهم بالاست.
*** رابطه کرونا و سکته مغزی چیست؟
پایگاه خبری CNN نوشت، برخی پزشکان آمریکایی گزارش دادند که بیماری کرونا باعث سکته مغزی ناگهانی در بیماران ۳۰ تا ۴۰ساله شده است. آنان همچنین بیان کردند که این مبتلایان، هیچ سابقه بیماری زمینهای نداشته و همچنین علائم بیماری کرونا آنها خفیف بوده است. حال دانشمندان شواهدی را مورد بررسی قرار دادند که نشان میدهد، ویروس کرونا میتواند باعث انسداد ناگهانی رگها در سر شده و در نتیجه فرد مبتلا دچار سکته مغزی شود.
توماس آکسلی و تیم او در بیمارستان Mount Sinaiنیویورک، پنجنفر از بیمارانی را که دچار سکته مغزی ناگهانی شده بودند، مورد بررسی قرار دادند. این بیماران همگی زیر ۵۰سال سن داشته و علائم خفیفی از بیماری در آنها مشهود بوده است. آکسلی در مصاحبه با CNN گفت: «بهنظر میرسد که ویروس باعث افزایش لخته شدن در شریانهای اصلی شده و منجر به سکته مغزی شدید میشود.» او همچنین ادامه داد که ۷۰درصد از مبتلایانی که دچار سکته مغزی ناگهانی شدهاند، از جوانان بوده و زیر ۵۰سال سن داشتند همچنین همگی آنها علائم بسیار خفیفی از بیماری را نشان داده بودند.
به گفته توماس آکسلی، تست کرونای این بیماران که کمتر از ۵۰سال داشتند مثبت بوده است. این جراح مغز آمریکایی میگوید: «ویروس [کرونا] به نظر میرسد که با ایجاد لخته در شریانها باعث سکته مغزی میشود.» او اضافه کرده: «گزارش ما نشان میدهد که موارد سکته مغزی ناگهانی در میان بیماران جوان طی دوهفته گذشته هفتبرابر شده است. اغلب این افراد سابقه بیماری ندارند و با علائم خفیف کووید۱۹ یا بدون علائم در خانه خود بودند.» آکسلی بیان کرد که سکته مغزی ناگهانی، آنهم سکته در شریانهای اصلی مغز، در جوانان بسیار بعید است و باید تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
*** ۸۰روز از شیوع کرونا
از سوی دیگر دکتر ولایتی، رئیس بیمارستان مسیح دانشوری گفت: «۸۰روز از شروع پذیرش بیماران کرونایی در بیمارستان مسیح دانشوری میگذرد و در این مدت حدود ۱۹۵۸نفر پذیرش شدهاند و در حال حاضر بسیار کاهش یافته است. در روزهای اوج بیماری، تعداد مراجعات روزانه به ۴۵۰ تا ۵۰۰نفر میرسید اما حالا در حدود ۷۷نفر مراجعات روزانه به درمانگاه برای تشخیص و درمان کرونا داریم. همچنین تعداد مبتلایان کادر پزشکی و پرسنل بیمارستان به کرونا، ۱۰درصد است.»