ابعاد تاثیر مخرب ویروس کرونا بر اقتصادهای جهان
لری الیوت در گاردین نوشت: بازارهای مالی بهخاطر رشد نسبی بازار سهام طی یکهفته گذشته تصور میکنند که شرایط بد و بحرانی تمام شده است. این رشد نسبی به این دلیل رخ داد که برخی کشورها شروع به برداشتن محدودیتهای اعمالشده برای مقابله با بیماری همهگیر کووید۱۹ میکنند. امیدوارم که بهزودی در امتداد والاستریت فعالیتهای اقتصادی از سر گرفته شود.
در ادامه این مطلب آمده است: در حال حاضر نمیتوان شدت تاثیرات کرونا را پیشبینی کرد. این اتفاقی بود که اقتصاددانان آن را یک شوک برونزا مینامند؛ چراکه اگرچه تأثیرات زیادی دارد اما از خارج از اراده خود سیستم است. بنابراین، این استدلال وقتی روشنتر میشود که میبینیم صندوق بینالمللی پول میگوید، از زمان رکود بزرگ به اینسو، اقتصاد جهانی امروز بدترین شرایط خود را تجربه میکند. کووید۱۹ به معنای پایان جهانیشدن نیست بلکه تنها طغیانی علیه آن است.
این دیدگاه که هیچچیز اساسی درنتیجه تاثیرات اقتصادی این بحران تغییر نخواهد کرد، ممکن است درست باشد. البته همواره صحبتهای زیادی در مورد چگونگی اصلاح بنیاد سرمایهداری جهانی پس از بحران بانکی سال ۲۰۰۸ وجود داشته است. اکنون ممکن است سیستم مالی نسبت به سال ۲۰۰۸ مقاومتر باشد اما اقتصاد جهانی بهعنوان یک کلیت، امروز با کمترین حاشیه ممکن کار میکند. این نکته از بالا به پایین صادق است. این تصویر واقعی در ۳۰سال گذشته که بازارهای جهانی بهویژه بازارهای مالی از نظر اندازه و دامنه افزایش یافتهاند حقیقت دارد.
طی این سالها زنجیره تأمین طولانی و پیچیدهای ایجاد شده است. توسعه مؤسسات جهانی قویتر ممکن است برای محدودکردن برخی از زیادهرویهای سرمایه فراملی عمل کرده باشد، اما از سال ۱۹۳۰ تاکنون همکاری چندجانبهای وجود نداشته است. تنها شکل مؤثر هماهنگی بینالمللی از طریق بانکهای مرکزیای تأمین میشود که پول فراوانی در اختیار دارند. هر تلاشی برای افزایش نرخ بهره بیش از سطح عادی، موجب هراس بازار سهام و نتیجهای عکس میشود.
**** به حداقل رساندن آسیبهای اقتصادی ناشی از کرونا، نیاز به یک سیستم بینالمللی قویتری دارد
این اما همه داستان نیست. دلیل اینکه دولت انگلستان مبلغ زیادی پول را به خدمات درمانی، یارانههای دستمزد، حمایت از خود اشتغالی و مشاغل کوچک اختصاص داده، این است که همه آنها فقط قبل از وقوع بحران میتوانستند خود را مدیریت کنند. ضعیفترین دهه برای رشد دستمزد واقعی از قرن نوزدهم بدین معناست که میلیونها کارگر تنها یکروز از پرداخت فاصله دارند.
برای بیشتر افراد، خوداشتغالی یک مبارزه روزمره برای ایجاد حداقلهای زندگی است. مشاغل کوچک مانند رستورانهای خانوادگی در حاشیه فعالیت میکنند. برای آنها، بازپرداخت وام دولتی حتی با فرض اینکه بتوانند آن را بگیرند، همه سودشان را برای دوسال آینده از بین میبرد. برخی بهطور جدی اعتقاد دارند از آنچه که پیشتر در سراسر جهان اتفاق افتاده، درسهای لازم گرفته نشده است. چین در عید سال نو به سازمان بهداشت جهانی هشدار داد که ممکن است مشکلی داشته باشد.
این یک عمل جنونآمیز خواهد بود که سال ۲۰۲۰ را بهعنوان یک انحراف از بین ببریم و فرض کنیم همهچیز به حالت عادی برگردد. برخی از تغییرات اجتنابناپذیر بهنظر میرسند. شرکتها بهدلیل اختلال ناشی از بیماری همهگیر، زنجیرههای عرضه خود را کوتاهتر میکنند. همزمان برای سیستمهای درمانی باید پول اضافی پرداخت شود تا بتوانند با ظرفیت بیشتری کار کنند. کووید۱۹ بسیاری از کشورها ازجمله انگلیس را بهلحاظ کاهش تولید داخلی و تکیه بسیار زیاد به خدمات مالی دولتی، در معرض خطر قرار داده است.
همزمان اصلاحات دیگر سختتر بهنظر میرسند. برای مدیریت مبارزه با بیماری همهگیر کووید۱۹ و به حداقل رساندن آسیبهای اقتصادی ناشی از آن، به یک سیستم بینالمللی قویتری نیاز داریم. هیچ کشوری بهرغم آنچه که دونالد ترامپ ممکن است فکر کند، رویکردی جداگانه برای مقابله با این بیماری ندارد. سرانجام، شوک ناشی از بحران بانکی آنقدر بزرگ نبود که بتواند تغییرات واقعی را ایجاد کند. اما این ممکن است متفاوت باشد.
دولتها متفقالقول در بازار آزاد مانند انگلستان هنوز مسیری طولانی را برای ملیکردن بازارهای کار خود طی نکردهاند، آنها تنها به دلیل اینکه اقتصادهایشان ذاتا شکننده است این کار را کردهاند. بهترین استدلال در مورد کنترل سرمایه، مالیات بر دارایی و یک توافقنامه سبز جدید این است که آنها در زمان بعدی بحران، اقتصاد را مقاومتر سازند چراکه احتمالا بحرانهای دیگری هم در آینده وجود خواهد داشت.