مهسا مژدهی: در روزهای اخیر، گفتههای دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، درباره انتقال جمعیت غزه به کشورهای همسایه نظیر اردن و مصر، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. این پیشنهاد که در پی بحرانهای انسانی و ویرانیهای گسترده در نوار غزه مطرح شده، با واکنشهای مختلفی مواجه شد و همه را حیرتزده کرد.
غزه، با جمعیتی بیش از یک میلیون و ۵۰۰ نفری، سالهاست که تحت محاصره اسرائیل و درگیریهای مداوم با حماس قرار دارد و حالا بعد از ۱۵ ماه جنگ تبدیل به شهری ویرانه شده است. با همه اینها بهنظر میرسد که اهالی غزه از بازگشت به خانههایی که چیز چندانی از آن باقی نمانده خوشحالاند. رئیسجمهور آمریکا روز یکشنبه گفت در تماس با پادشاه اردن یعنی ملک عبدالله در مورد مهاجرت اهالی غزه به مصر و اردن حرف زده است. این دو کشور بارها اعلام کردهاند که قصد پذیرش اهالی غزه را ندارند. قاهره و امان هر دو به مشکلات اقتصادی بیشماری دچار شدهاند که جنگ بین اسرائیل و حماس به آن دامن زده است و اقتصاد کشورها را که به گردشگری متکی بود، با فروپاشی مواجه کرده است. براساس طرح ترامپ جمعیت غزه باید به این کشورها بروند و این در حالیست که مصر و اردن مطلقا چنین امکانی را ندارند.
در واقع ایده ترامپ پاکسازی غزه از اهالی فلسطینی است که در ادامه ایدههای نتانیاهو قرار دارد. چنین ایدهای میتواند برای خاورمیانه بسیار خطرآفرین و غیرمعقول باشد. از سوی دیگر هرگونه کوچ اجباری جمعیت از نظر قوانین بینالمللی قابل قبول نیست. حتی کنوانسیون ژنو در فصل چهار خود چنین اقداماتی را ممنوع اعلام کرده است.
ترامپ به دنبال بازگشت به سیاستهای پیشین خود در خاورمیانه است. او در جلسهای با خبرنگاران اعلام کرده بود که مایل است اردن و مصر به عنوان مقاصد جدید برای اسکان آوارگان فلسطینی عمل کنند و این موضوع را با مقامات این کشورها نیز مطرح کرده است.
پیش از این، پیشنهادات ترامپ با واکنشهای تند از سوی گروههای فلسطینی مواجه شده است. حماس اعلام کرده که هرگونه تلاش برای انتقال اجباری ساکنان غزه را رد میکند و آن را نقض حقوق بشر میداند. همچنین، جهاد اسلامی نیز این طرح را به شکست محکوم کرده و گفته است که چنین اقداماتی تنها منجر به تشدید بحران خواهد شد.
تحلیلگران بر این باورند که این طرح میتواند نتیجهای معکوس داشته باشد و باعث افزایش تنشها در منطقه شود. بسیاری از فلسطینیها بر این عقیدهاند که انتقال به کشورهای دیگر نه تنها مشکل آنها را حل نخواهد کرد بلکه هویت ملی آنها را نیز تهدید میکند.
طرح ترامپ برای انتقال جمعیت غزه میتواند پیامدهای سیاسی قابل توجهی برای روابط بینالمللی ایالات متحده با کشورهای عربی داشته باشد. اگرچه ترامپ تلاش دارد تا روابط خود را با کشورهای عربی تقویت کند، اما چنین اقداماتی ممکن است باعث افزایش تنشها شود.
