میرویس عزیزی، ثروتمندترین مرد افغانستان، کیست؟

هفت صبح|  میرویس عزیزی، مالک مجموعه بانک‌های خصوصی در افغانستان و بنیانگذار شرکت‌ بازرگانی بین‌المللی توسعه‌ تجارت عزیزی در دوبی، قصد دارد در بزرگ‌ترین شهرهای جهان بلندترین برج‌ها را بسازد.

عزیزی که متولد سال ۱۹۶۲ در کابل است و نخستین‌ فعالیت تجاری خود را با ۵۰۰ دلار سرمایه و خریدوفروش لباس آغاز کرد، اکنون ثروتمندترین مرد افغانستان و یکی از میلیاردرهای ساکن دوبی است که بیش از ۲۰۰ پروژه املاک در دوبی دارد و یکی از شرکت‌های پیشرو در عرصه املاک و مستغلات را اداره می‌کند.

شیخ محمد بن راشد آل‌مکتوم، حاکم دوبی، روز جمعه، مدال «بشردوستی محمد بن راشد آل مکتوم» را به میرویس عزیزی و چند بازرگان دیگر اهدا کرد.

خبرگزاری آی‌اف ریاض در مطلبی نوشت که این جایزه در پی تلاش‌های بشردوستانه میرویس عزیزی از جمله اهدای ۶۰۰ میلیون درهم به بنیاد تازه‌ تاسیس مادر، تحت ابتکارهای جهانی شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، به میرویس عزیزی اهدا شد.

میرویس عزیزی تا همین یک‌ سال پیش به دور چشم رسانه‌ها کار می‌کرد و برخلاف بسیاری از بازرگانان افغان هرگز در مصاحبه‌های رسانه‌ای و تنش‌های سیاسی حضور نداشت. به همین دلیل تا یک‌ سال پیش افرادی که با فعالیت‌های اقتصادی و سیاسی سروکار ندارند، در مورد مالک بانک عزیزی، بانک اسلامی و برج‌های بلند کابل چیزی نمی‌دانستند.

مصاحبه میرویس عزیزی با بی‌بی‌سی فارسی در ژوییه ۲۰۲۳، نخستین مصاحبه او بود که در آن به صورت مفصل درباره زندگی، کار، گذشته، حال و برنامه‌های آینده‌اش صحبت کرد. میرویس عزیزی در این مصاحبه گفت ‌ هیچ‌ یک از اعضای خانواده‌اش بازرگان نبوده و پدرش نیز زندگی متوسطی داشته‌ است. در سال ۱۹۸۹، زمانی که اوضاع در افغانستان ناآرام شد و خطر وقوع جنگ داخلی پیش‌ آمد، میرویس عزیزی با ۵۰۰ دلار سرمایه که از فروش برخی اجناس خانه‌اش جمع کرده بود، راهی بازار کابل شد تا لباس بخرد و برای فروش به ازبکستان ببرد.

براساس گفته‌های عزیزی، او در اصل قصد داشت خانواده‌اش را از کابل خارج کند اما برای کسب درآمد از سفر به ازبکستان که در آن زمان بازار لباس آنجا خوب بود، به این کار نیز اقدام کرد و دو سال بعد از آن روز، او شش میلیون دلار سرمایه‌ داشت. هرچند آن شش میلیون دلار در پی بحران اقتصادی و سقوط ارزش روبل شوروی وقت، یک‌شبه از دست رفت، در معامله‌های بعدی چند برابر آن را به دست آورد.

میزان دارایی خالص میرویس عزیزی به صورت دقیق روشن نیست و او در مصاحبه‌های اخیرش نیز در این مورد حرفی نزده‌ اما در وب‌سایت مجموعه شرکت‌های عزیزی آمده‌ که این مجموعه از شرکت‌های پیشرو در عرصه ساخت‌وساز املاک و مستغلات در منطقه است و تنها ارزش بیش از ۲۰۰ پروژه آن در دوبی به ۴۵ میلیارد درهم می‌رسد.

وب‌سایت عربین بیزینس، سرمایه خالص میرویس عزیزی را بدون در نظر گرفتن پروژه‌های در حال ساخت، بیش از ۱۲ میلیارد دلار تخمین زده‌ است.

عزیزی مالک دو بانک خصوصی به نام‌های بانک عزیزی و بانک اسلامی در افغانستان است که از چند سال پیش حقوق ماهیانه کارکنان دولت پیشین افغانستان و همچنین رژیم طالبان، از طریق بانک عزیزی پرداخت می‌شود. میزان سرمایه‌ بانک‌های خصوصی عزیزی در افغانستان و همچنین ارزش چندین برج بلند این بازرگان در شهر کابل به صورت دقیق مشخص نیست.

عزیزی همچنین از بنیانگذاران دانشگاه آمریکایی افغانستان است که در سال ۲۰۰۴ ایجاد شد و تا پیش از سلطه طالبان بر افغانستان، یکی از مهم‌ترین دانشگاه‌های این کشور بود. با فروپاشی دولت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت، وزیر تحصیلات عالی طالبان اعلام کرد که نام این دانشگاه را به «دانشگاه اسلامی افغانستان» تغییر داده‌اند و پس از این محتوای دروس آن نیز اسلامی خواهد بود.

میرویس عزیزی از زمان بازگشت طالبان به قدرت دو بار به افغانستان سفر کرد و با برخی مقام‌های طالبان از جمله مسئولان این گروه در بانک مرکزی افغانستان دیدار کرد. او که برای زلزله‌زدگان هرات شهرکی با ۳۰۰ خانه ساخته است، دی‌ ۱۴۰۲ به هرات رفت تا خانه‌های این شهرک را به زلزله‌زدگان هرات تحویل دهد. او در این سفر گفت ‌ قصد دارد ۱۰ میلیارد دلار در بخش‌ انرژی و راه‌آهن افغانستان سرمایه‌گذاری کند.

امرالله صالح، معاون اول دولت پیشین افغانستان، در پاسخ به این سخن میرویس عزیزی، او را به تلاش برای فریب اذهان عمومی و لابی به نفع طالبان متهم کرد و گفت عزیزی ۱۰ میلیارد دلار سرمایه ندارد. صالح همچنین مدعی شد که میرویس عزیزی در همدستی با زلمی خلیل‌زاد، برای طالبان لابی می‌کند و از مدت‌ها پیش با طالبان در تماس است. عزیزی در بیانیه‌ای این اتهام‌ها را رد کرد و گفت هیچگاه در کاری به جز فعالیت اقتصادی دخالتی نداشته‌ است.

عزیزی در مصاحبه‌ای که با بی‌بی‌سی داشت در مورد برنامه‌هایش برای آینده‌ گفت که قصد دارد دومین برج بلند جهان را در دوبی بنا کند و در لندن و پاریس و شماری از شهرهای آلمان، کانادا و استرالیا هم چند برج بلند دیگر بسازد. (ایندیپندنت)