همهچیز آماده برگزاری اولین جلسه سهجانبه دولت، نمایندگان کارفرمایان و نمایندگان کارگران برای مشخص شدن سطح دستمزد ۱۴۰۵ است.
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که طی دو هفته آینده، نشستهای بررسی افزایش حقوق کارگران با حضور نمایندگان کارفرمایان و تشکلهای کارگری برگزار میشود. این اظهارات نشان میدهد فرآیند تعیین دستمزد ۱۴۰۵ بهزودی وارد مرحله مذاکرات جدی خواهد شد و هنوز عدد نهایی قطعی نیست. حال سوال اصلی اینجاست، اگر نرخ تورم مبنای افزایش حقوق کارگر قرار گیرد، پایه حقوق یک کارگر مجرد بدون سابقه در سال ۱۴۰۵ چقدر خواهد بود؟
میزان افزایش دستمزدها چقدر است؟
طبق قانون کار، حداقل دستمزد باید با توجه به نرخ تورم و هزینه سبد معیشت خانوار تعیین شود. با این حال، تورم اعلامی همیشه بهصورت مستقیم در افزایش حقوق اعمال نمیشود. در بسیاری از سالها، رقمی که برای افزایش دستمزد تصویب شده، پایینتر از نرخ تورم رسمی بوده است. به همین دلیل، تورم به عنوان یکی از پارامترهای بحث در افزایش دستمزد در کنار ملاحظات دیگر، در گفتوگو میان نمایندگان دولت، کارفرمایان و تشکلهای کارگری مطرح میشود.
شاخصی که در ارزیابی وضعیت معیشت و تصمیمگیریهای مزدی اهمیت بیشتری دارد، تورم نقطهبهنقطه است. بر اساس دادههای مرکز آمار ایران، تورم نقطهبهنقطه در آبان ماه ۱۴۰۴ به ۴۹.۴ درصد، نزدیک مرز ۵۰ درصد رسیده است. با توجه به این وضعیت، اگر در ماههای پایانی سال کاهش محسوسی در روند رشد قیمتها اتفاق نیفتد، افزایش حقوق در سال ۱۴۰۵ کمتر از این سطح، با واقعیتهای تورمی همخوانی نخواهد داشت.
حقوق پایه چیست و چه بخشی افزایش پیدا میکند؟
منظور از افزایش حقوق، افزایش حقوق پایه است. حقوق پایه همان مبلغ ثابتی است که برای یک کارگر مجرد و بدون سابقه کار در نظر گرفته میشود و سایر مزایا مانند حق مسکن و اضافهکاری به آن اضافه میشود.
زمانی که از افزایش حقوق متناسب با نرخ تورم صحبت میشود، تمرکز اصلی روی حقوق پایه است، نه کل دریافتی یا مزایا. تجربه سالهای گذشته نشان میدهد که شیوه اعمال افزایش حقوق ثابت نیست و بسته به تصمیم شورای عالی کار تغییر میکند.
پیشبینی بازه حداقل حقوق کارگران در سال ۱۴۰۵
با توجه به نرخ تورم رسمی که در محدوده نزدیک ۵۰ درصد قرار دارد و سابقه افزایش ۴۵ درصدی حقوق در سال گذشته، انتظارات مزدی برای سال ۱۴۰۵ حول همین ارقام شکل گرفته است. اگر مبنای افزایش، تورم نقطه به نقطه اعلامی باشد، حقوق پایه سال ۱۴۰۵ به احتمال زیاد نزدیک ۵۰ درصد رشد خواهد کرد.
اگر مبنا همان پایه حقوق مصوب سال ۱۴۰۴ باشد و افزایش ۵۰ درصدی روی آن اعمال شود، حقوق پایه ماهانه از ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان به حدود ۱۵ میلیون و ۵۸۵ هزار تومان میرسد. دستمزد روزانه نیز به حدود ۵۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش مییابد و سایر مزایا مانند حق مسکن، اولاد، سنوات، بن کالا و اضافه کاری به این رقم اضافه خواهد شد.
با این حال، هنوز مشخص نیست آیا سایر مزایا مانند حق مسکن، حق تاهل، حق اولاد و... چقدر افزایش مییابد و رقم نهایی حقوق کارگران چگونه خواهد بود. پاسخ این پرسشها به جلسات پیشروی دولت، کارفرمایان و نمایندههای کارگران موکول شده است. جلساتی که نتیجه آنها میتواند تصویر روشنتری از وضعیت معیشتی کارگران در سال آینده ارائه دهد.
