فصل مرگ و زندگی | ۹ ماه نفسگیر برای فوتبال ایران
آیا فوتبال ایران از نظر زیرساختی، فنی و اجرایی آماده چنین فصل سنگینی هست؟
هفت صبح| برنامه‌ریزی برای بیست‌وپنجمین دوره لیگ برتر فوتبال ایران آغاز شده و آنطور که از اظهارات مسئولان سازمان لیگ برمی‌آید، فصل ۱۴۰۴-۱۴۰۵ قرار است یکی از فشرده‌ترین تقویم‌های تاریخ فوتبال ایران باشد. آغاز رسمی لیگ، ۲۷ مرداد اعلام شده است. این در حالی است که لیگ باید ظرف ۹ ماه به پایان برسد و در این مدت، علاوه بر مسابقات لیگ، بازی‌های سوپرجام، جام حذفی، لیگ قهرمانان آسیا ۲، لیگ نخبگان آسیا، مسابقات کافا و اردوهای آماده‌سازی تیم ملی برای جام جهانی ۲۰۲۶ نیز در دستور کار قرار دارند.
به بیان ساده‌تر، تیم‌های ایرانی در این فصل با حدود ۴ تعطیلی دو هفته‌ای برای تیم ملی و همچنین احتمال توقف‌های بلندمدت در صورت صعود تیم امید به مرحله نهایی جام ملت‌های زیر ۲۳ سال آسیا روبه‌رو خواهند بود. این یعنی یک تقویم به شدت متراکم، با بازی‌هایی هر سه یا چهار روز یک‌بار و فشار بی‌سابقه بر بازیکنان و کادرفنی تیم‌ها. اما پرسش مهم این است: آیا فوتبال ایران از نظر زیرساختی، فنی و اجرایی آماده چنین فصل سنگینی هست؟
زمین بازی یا میدان نبرد؟
در گام نخست باید به زیرساخت‌های سخت‌افزاری پرداخت. همچنان بسیاری از استادیوم‌های لیگ‌برتر با مشکل کیفیت چمن، نور، رختکن، سکوها و حتی سیستم VAR مواجه‌اند. در برخی شهرها، حتی زیرساخت‌های ابتدایی مانند رختکن‌های مناسب یا زمین تمرین در دسترس نیست. حال در چنین شرایطی، آیا می‌توان انتظار داشت که تیم‌ها هر ۳/۴ روز در لیگ، جام حذفی و قاره‌ای حاضر شوند؟ نگاهی به کیفیت برگزاری مسابقات سال‌های اخیر نشان می‌دهد که حتی در برنامه‌های عادی، برخی مسابقات با تأخیر، لغو یا در زمین‌های نامناسب برگزار شده‌اند. بارش باران و برف، کمبود امکانات سرمایشی یا گرمایشی و وضعیت حمل‌ونقل همگی می‌توانند در این فصل فشرده به موانع جدی تبدیل شوند.
دغدغه‌ای قدیمی
از سوی دیگر، بخش نرم‌افزاری یعنی ساختار اجرایی، برنامه‌ریزی، هماهنگی باشگاه‌ها با سازمان لیگ و نحوه تعامل با برنامه‌های تیم ملی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. تجربه گذشته نشان می‌دهد که تغییرات دقیقه نودی در زمان بازی‌ها، ناهماهنگی با باشگاه‌ها و عدم هماهنگی کامل با تقویم AFC و فیفا، همواره یکی از نقاط ضعف فوتبال ایران بوده است. اکنون با ورود لیگ نخبگان آسیا و تغییر شکل لیگ قهرمانان، پیچیدگی بیشتری به برنامه‌ها اضافه شده که نیازمند مدیریت حرفه‌ای‌تر است.
حتی مسائلی مانند پخش تلویزیونی، داوری، امکانات سفر، ریکاوری بازیکنان و تغذیه و پزشکی تیم‌ها، همگی باید در سطحی حرفه‌ای مدیریت شوند تا چنین فصل دشواری قابل اجرا باشد. آیا همه باشگاه‌ها به چنین سطحی از آمادگی رسیده‌اند؟ به نظر نمی‌رسد پاسخ مثبت باشد.
بدنسازی، مصدومیت و آمادگی بازیکنان
کادرفنی تیم‌ها نیز در این فصل با چالش ویژه‌ای روبه‌رو خواهند بود. بدن بازیکنان به طور طبیعی نیاز به استراحت، بازسازی و تمرینات هدفمند دارد. فشردگی تقویم احتمال مصدومیت را به شدت بالا می‌برد. آیا در تیم‌های ما ابزارهای علمی بدنسازی، پزشکان ورزشی حرفه‌ای و سیستم مانیتورینگ فیزیکی بازیکنان به درستی فعال‌اند؟ جز چند باشگاه خاص، اکثریت تیم‌ها فاقد چنین امکاناتی‌اند.
جمع‌بندی؛ یک قدم تا بحران یا فرصت؟
واقعیت آن است که اگرچه سازمان لیگ در تلاش است با برنامه‌ریزی فشرده به همه تعهدات داخلی و بین‌المللی پاسخ دهد اما نبود زیرساخت‌های مناسب و ساختار مدیریتی حرفه‌ای در بسیاری از باشگاه‌ها، می‌تواند این برنامه را در معرض خطر قرار دهد. فصل بیست‌وپنجم، یا فرصتی برای عبور از ناکارآمدی و ارتقای سطح فوتبال ایران است، یا تجربه‌ای فرسایشی که با خستگی بازیکنان، کیفیت پایین بازی‌ها، مصدومیت‌های گسترده و حتی اعتراضات باشگاه‌ها همراه خواهد شد. همه چیز بستگی به آمادگی واقعی فوتبال ایران دارد؛ نه در حرف، بلکه در عمل.
