سیما بیمار است و افقی! | حال و روز مدیران تلویزیون
در چند روز اخیر شاهد تحلیل‌هایی تند نسبت به عملکرد مدیریت کنونی صدا و سیما بوده‌ایم که همگی حکایت از ناکارآمدی شعار تحول دارند
هفت صبح| «مشک آن است که خود ببوید، نه آنکه عطار بگوید»؛ این مثل، مصداق حال و روز مدیران تلویزیون است که در رسانه‌ها خبر از اتفاقات خوب می‌دهند اما به دیوار سخت واقعیت بر‌می‌خورند. مدیریت فعلی صدا و سیما با شعار تحول شروع کرد و فرصت کافی برای اعمال تغییرات و رقم زدن اتفاقات ویژه را داشت.
حالا ولی برخلاف ادعاهای خودشان، صدای معترضان از همه طیف‌ها بلندتر از همیشه است. هفت‌صبح چندی پیش در سلسله گزارش‌هایی ذیل عنوان «روایت یک سقوط» به شکل مصداقی دلایل شکست تلویزیون را بررسی کرد و به‌زودی سراغ دور دوم این مبحث می‌رود. فعلا مبنای گزارش امروز، فریادهایی است که طی چند روز اخیر بلند شده و اگر گوش مدیریت صدا و سیما بدهکار نباشد، اوضاع وخیم‌تر خواهد بود.
مورد اول| جلیلی گوشه رینگ
تازه‌ترین نمونه از ناخرسندی نسبت به عملکرد صدا و سیما، در صحبت‌های حجت‌الاسلام سرلک موج می‌زند. آنطور که رسانه‌های مختلف نوشته‌اند، هفته گذشته برخی از وعاظ و مبلغان دینی به دعوت مدیریت رسانه ملی برای تبادل نظر در صداوسیما حاضر شدند که برخی، در حضور پیمان جبلی و وحید جلیلی انتقادات تندی نسبت به مدیریت و رویه سازمان داشته‌اند.
در یک صوت که پسوند لو رفته دارد و متن آن هم منتشر شده، حجت‌الاسلام سرلک سخنران و مبلغ دینی خطاب به جبلی گفته: «وحید جلیلی اتهام بزرگ دوره مدیریت شماست و مدام برای شما هزینه ایجاد می‌کند. به دلیل عملکرد وحید جلیلی می‌گویند صداوسیما میلی است. صداوسیما سرمایه‌های خودش را حذف می‌کند، به یک کارشناس مذهبی مثل حامد کاشانی هم رحم نشد.»
مورد دوم| نکات پیام رهبری
ششمین نشست افق تحول صداوسیما در حالی برگزار شد که پیام رهبر انقلاب به آن را باید مهم‌ترین اتفاق دانست. با انتشار متن پیام در رسانه‌ها، تحلیل‌ها آغاز شد و مثلا هم‌میهن نوشت: «متن پیام آیت‌الله خامنه‌ای خطاب به رئیس سازمان صداوسیما با ادبیات مرسوم پیام‌های ایشان تفاوت زیادی دارد. پیام‌های ایشان عموما با تکریم مخاطب آغاز و با دعای خیر به پایان می‌رسد.
برخی در فضای مجازی، به دلیل همین تفاوت‌ها این متن را پیامی بدون سلام و والسلام خواندند و به نحوی آن را نشانه نارضایتی مقام رهبری از عملکرد این سازمان تعبیر کردند.» در حالی که به نظر می‌رسید، مخاطبان پیام رهبر انقلاب، واکنشی درخور داشته باشند، میثم مرادی بیناباج، مدیر شبکه یک در صفحه شخصی‌اش نوشت: «رسانه جلودار جهاد و خط اول درگیری با دشمن».
رسانه تی‌وی بان به مرادی کنایه زد و اینطور واکنش نشان داد:« اگر این متن، بدون نام نویسنده بود گمان می‌کردیم یک منتقد صدا و سیما آن را نوشته؛ نه مدیر شبکه کم‌رمق و کم‌مخاطب یک. جناب مرادی، تحول با شعار شما و دوستان محقق نمی‌شود، بلکه نتیجه عملکردتان همین نارضایتی است که با شنیدن آن، خود را به کوچه علی چپ می‌زنید.»
مورد سوم| دو انتقاد از دو جبهه
موج اعتراض به رویه مدیریتی صدا و سیما به همین چند مورد ختم نمی‌شود. به عنوان نمونه، منوچهر اکبرلو (کارشناس رسانه) در مصاحبه با خبرآنلاین اشاره کرده است که «ما در تلویزیون شاهد ساخت برنامه به شیوه‌ای که مورد توجه موافق و مخالف قرار بگیرد نیستیم. حتی در موضوعاتی که مورد توجه و اولویت نظام است، مثل فرزندآوری، حجاب و مقاومت در منطقه که اولویت‌های سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی است هم صداوسیما اثر جالب توجهی تولید نمی‌کند و جامعه هدف‌شان هم عامه مردم نیستند.»
همزمان فریبا کوثری نکته‌ای قابل تامل و تاسف‌انگیز به زبان آورد: « با اینکه همه ما از تلویزیون شناخته شده‌ایم و مدیون تلویزیون و این رسانه هستیم اما به دلیل مدیریت نادرستی که اکنون متاسفانه شاهد آن در تلویزیون هستیم، ترجیحم این است که فعلا با تلویزیون کار نکنم.» می‌بینید؟ صدای مخالف علیه مدیریت کنونی نه از یک جبهه که از همه سو بلند است.
مورد چهارم| واقعا افقی است
هفته پیش، پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما مدعی شد برای نخستین بار پس از ۱۲ سال، شیب نزولی مخاطبان این سازمان افقی شده. نوشتیم که این ادعا خلاف آمارهای رسمی مرکز پژوهش‌های صدا و سیما است. فرض بگیریم مخاطب تلویزیون افزایش داشته؛ این آمار مربوط به چند برنامه و سریال است؟ واقعیت این است که در شبکه‌ها به ندرت محتوایی قابل تماشا یافت می‌شود.
راستی، جناب جبلی با استفاده از واژه «افقی» دچار کم‌دقتی شد؛ چون افقی در کلام عامه مردم بار معنایی منفی دارد و برای نشان دادن اوج وخامت به کار می‌رود. مثلا گفته می‌شود: «عمودی آمد؛ افقی رفت!» یعنی طرف سالم و سرپا بود اما با یک اتفاق، بد حال شد و او را به حالت درازکش بردند. با این حساب باید گفت: واقعا وضعیت صدا و سیما افقی شده است!