نتانیاهو را مهار کنید گفت‌وگو را برگزینید!
پزشکیان در مصاحبه با تاکر کارلسون و خطاب به آمریکا :
هفت صبح، حسین فاطمی | مصاحبه اخیر «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور ایران با «تاکر کارلسون» خبرنگار آمریکایی بازتاب‌دهنده مواضع صریح ایران در قبال همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جنگ ۱۲ روزه تحمیلی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران و شرایط تهران برای ازسرگیری مذاکرات با ایالات متحده است. پزشکیان با تأکید بر صلح‌طلبی ایران، خواستار اعتمادسازی در مذاکرات و مهار سیاست‌های تهاجمی رژیم صهیونیستی شد.
تعهد ایران به صلح و دیپلماسی
پزشکیان در این مصاحبه بارها بر تعهد ایران به صلح و پرهیز از جنگ تأکید کرد. وی با اشاره به اینکه ایران آغازگر هیچ جنگی نبوده و به دنبال ادامه درگیری‌ها نیست، شعار اصلی خود را ایجاد وحدت داخلی و برقراری صلح با همسایگان و جهان دانست.
این موضع که ریشه در عقلانیت استراتژیک ایران دارد، نشان‌دهنده تلاش تهران برای مدیریت بحران‌های منطقه‌ای از طریق دیپلماسی است. رئیس جمهور با بیان اینکه «می‌توانستیم با گفت‌وگو مشکلات‌مان را حل کنیم» این رویکرد در تضاد با سیاست‌های تهاجمی رژیم صهیونیستی و حمایت‌های بی‌قید و شرط آمریکا از آن قرار دارد.
از منظر ایران، صلح پایدار تنها با احترام متقابل و پایبندی به تعهدات بین‌المللی ممکن است. پزشکیان با اشاره به فجایع ناشی از اقدامات اسرائیل، ازجمله ترور فرماندهان و دانشمندان ایرانی و بمباران غیرنظامیان، تأکید کرد که این اقدامات منطقه را به ورطه بحران کشانده است. وی شرط بازگشت به میز مذاکره را اعتمادسازی و جلوگیری از حملات اسرائیل در میانه گفت‌وگوها دانست. این موضع نشان‌دهنده بلوغ دیپلماتیک ایران است که ضمن حفظ قدرت بازدارندگی دفاعی، دیپلماسی را به‌عنوان ابزار اصلی حل اختلافات ترویج می‌کند.
شفافیت در برنامه هسته‌ای و نقد سوءاستفاده‌های اسرائیل
پزشکیان با استناد به فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر حرام بودن سلاح هسته‌ای، تأکید کرد که ایران هرگز به دنبال چنین تسلیحاتی نبوده و همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این ادعا را تأیید می‌کند. رئیس جمهور اظهار داشت که حملات اخیر آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران که به تخریب تجهیزات و اماکن منجر شد، فرآیند راستی‌آزمایی را مختل کرده است. با این حال، وی آمادگی ایران برای ازسرگیری نظارت‌های آژانس را به فراهم شدن شرایط فنی مشروط اعلام کرد.
پزشکیان همچنین به سوءاستفاده رژیم صهیونیستی از اطلاعات آژانس برای انجام حملات نظامی اشاره کرد و عدم محکومیت این اقدامات از سوی آژانس را نقض اصول حقوق بین‌الملل دانست. این موضع، جایگاه ایران را به‌عنوان کشوری مسئول و پایبند به تعهدات بین‌المللی تقویت می‌کند.
نقد سیاست‌های تهاجمی اسرائیل و نقش آمریکا
مصاحبه پزشکیان به‌طور ویژه بر نقش مخرب رژیم صهیونیستی در بی‌ثباتی منطقه متمرکز بود. وی با اشاره به اظهارات بنیامین نتانیاهو از سال ۱۹۹۲ مبنی بر تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای، این اتهامات را «دروغی» دانست که برای توجیه سیاست‌های جنگ‌طلبانه اسرائیل به رؤسای‌جمهور آمریکا القا شده است. پزشکیان اقدامات اسرائیل ازجمله بمباران غیرنظامیان در غزه، ترور فرماندهان و دانشمندان ایرانی و تخریب تأسیسات هسته‌ای را مصداق جنایت جنگی و نسل‌کشی خواند.
رئیس‌جمهور با اشاره به تجربه مذاکرات گذشته، به‌ویژه جلسه‌ای که در آن آمریکا قول داده بود جلوی حملات اسرائیل را بگیرد تاکید کرد اما در میانه گفت‌وگوها حمله‌ای به ایران صورت گرفت. پزشکیان از واشنگتن خواست تا نتانیاهو را مهار کند. وی هشدار داد که ادامه این روند، منطقه را به سوی «جنگی بی‌پایان» سوق خواهد داد که هیچ نفعی برای آمریکا و متحدانش ندارد. این موضع، موید درک عمیق ایران از نقش آمریکا در مدیریت بحران‌های منطقه‌ای و ضرورت تغییر سیاست‌های واشنگتن برای دستیابی به صلح است.
دفاع از هویت و استقلال ایران
پزشکیان در پاسخ به اتهامات درباره تهدید ایران برای آمریکا، ازجمله ترس از «بمب هسته‌ای» یا فعالیت «مأموران خفته» ایرانی در خاک آمریکا، با قاطعیت این ادعاها را رد کرد. وی با اشاره به تاریخ ۲۰۰ ساله ایران که هیچ‌گاه آغازگر جنگ نبوده، شعار «مرگ بر آمریکا» را نه علیه مردم یا مسئولان آمریکا، بلکه علیه سیاست‌های جنایت‌کارانه و ناامن‌ساز منطقه‌ای دانست.
پزشکیان تأکید کرد که ایرانیان در آمریکا به علم، ادب و همکاری شناخته شده‌اند و اتهامات مطرح‌شده نتیجه تبلیغات صهیونیستی برای کشاندن آمریکا به جنگی بی‌حاصل است. وی همچنین به وحدت ملی ایران در برابر تهدیدات خارجی اشاره کرد و ایران را نه‌فقط یک کشور، بلکه یک تمدن با مردمی متحد در دفاع از تمامیت ارضی دانست. پزشکیان با اشاره به تلاش ناکام اسرائیل برای ترور خود، اظهار داشت که ایرانی از مرگ و شهادت در راه استقلال نمی‌هراسد اما به دنبال صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز است.
چشم‌انداز دیپلماسی و همکاری‌های اقتصادی
در فراز مهمی از این مصاحبه، رئیس جمهور با تأکید بر آمادگی ایران برای همکاری اقتصادی با آمریکا، اظهار داشت که رهبر انقلاب هیچ مانعی برای این همکاری‌ها قائل نیست. وی تحریم‌ها را مانع اصلی این تعاملات دانست و از ترامپ خواست تا با مهار نتانیاهو، مسیر صلح و امنیت را هموار کند.
این موضع، مبین رویکرد باز ایران به دیپلماسی اقتصادی و تمایل به ایجاد روابط سالم با جهان، ازجمله آمریکاست.در پاسخ به سؤالی درباره حمایت احتمالی چین و روسیه در صورت بروز جنگ گسترده‌تر، پزشکیان ضمن تأکید بر توان دفاعی ایران، اظهار داشت که تهران به دنبال جنگ نیست اما در صورت تحمیل درگیری، تا پای جان از استقلال خود دفاع خواهد کرد.
بازتاب‌های داخلی و جهانی
طیفی از تحلیلگران و فعالان سیاسی از عباس آخوندی گرفته تا عطاءالله مهاجرانی، این گفت‌وگو را حرکتی هوشمندانه و به‌موقع در مقطعی حساس دانستند که با تأکید بر صلح‌طلبی، شفافیت برنامه هسته‌ای و افشای اقدامات جنگ‌طلبانه رژیم صهیونیستی، جایگاه ایران را در برابر فشارهای بین‌المللی تقویت کرد. آنها معتقدند این مصاحبه با بهره‌گیری از رسانه‌ای پرنفوذ، فرصتی برای تبیین مواضع ایران و جلب حمایت افکار عمومی جهانی فراهم آورد.
در مقابل، برخی منتقدان به محتوای سخنان پزشکیان تاختند و آن را بیش از حد نرم یا فاقد قاطعیت لازم در برابر سیاست‌های آمریکا و اسرائیل ارزیابی کردند. این گروه معتقدند که تأکید بیش از حد بر مذاکره و صلح، ممکن است به تضعیف موضع بازدارندگی ایران منجر شود یا پیام ضعف به دشمنان ارسال کند.
این فضای دوگانه، بازتاب‌دهنده تنوع دیدگاه‌ها در داخل ایران نسبت به استراتژی دیپلماتیک در برابر بحران‌های جاری است. در خارج از مرزهای ایران، رسانه‌های انگلیسی‌زبان نیز با مانور روی این مصاحبه، آمادگی ایران برای مذاکره با آمریکا و اتهامات پزشکیان علیه رژیم صهیونیستی مبنی بر تلاش برای ترور وی و دیگر مقامات ایرانی را برجسته کردند. رویترز به نقل از پزشکیان نوشت که تهران آماده گفت‌وگو با واشنگتن است اما نبود اعتماد مانع اصلی است.
بلومبرگ نیز آمادگی ایران برای مذاکره و نقش اسرائیل در اخلال مذاکرات را مورد توجه قرار داد. نیوزویک اظهارات پزشکیان درباره تلاش برای ترورش و موضع تهاجمی او را مورد تأکید قرار داد. خبرگزاری فرانسه به هشدار پزشکیان درباره جنگ‌طلبی نتانیاهو و درخواست از آمریکا برای دوری از این سیاست‌ها اشاره کرد.
گاردین تلاش‌های اسرائیل برای ترور مقامات سیاسی ایران را نشانه‌ای از گستردگی اقدامات تل‌آویو دانست و افزود که ترامپ از موضع تغییر رژیم عقب‌نشینی کرده و به دنبال توافق با ایران است. نسخه انگلیسی زبان آناتولی نیز با اشاره به اخلال اسرائیل در مذاکرات گذشته، نبود اعتماد را مانع اصلی دور جدید گفت‌وگوها ارزیابی کرد.
در مجموع و فارغ از انتقادات، مصاحبه پزشکیان با کارلسون، بازتاب‌دهنده عقلانیت استراتژیک ایران در مدیریت بحران‌های منطقه‌ای است. ایران با تأکید بر صلح‌طلبی، شفافیت در برنامه هسته‌ای و نقد سیاست‌های تهاجمی اسرائیل و حمایت‌های آمریکا، جایگاه خود را به‌عنوان بازیگری مسئول و باثبات تثبیت کرده است. ایران نه‌تنها تهدید نیست، بلکه با دیپلماسی هوشمند و قدرت بازدارندگی، می‌تواند ستون صلح و ثبات در خاورمیانه باشد.
