وزن حقیقی آرای شمالغرب چقدر است؟ روایت رای پزشکیان در استان‌ها
پاسخی بر این شبهه اصولگرایان که اصرار دارند بخش بزرگی از آرای مسعود پزشکیان قومیتی بوده است
هفت صبح| یک: اصولگرایان به خصوص طرفداران آقای سعید جلیلی، معتقدند که مسعود پزشکیان با رای قومیتی به ریاست جمهوری رسیده است. دلیل آن‌ها این است که اگر اختلاف رای سه استان شمال غربی ایران یعنی اردبیل، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی بین پزشکیان و جلیلی را محاسبه کنیم به عدد دو میلیون و ۷۴۸ هزار و ۸۰۴ رای می‌رسیم در حالی که اختلاف بین دو کاندیدا ۲ میلیون و ۸۴۶ هزار و ۲۲۴ رای بوده است.
دو: ما در شماره روز شنبه توضیح دادیم که این بخشی از روایت رای پزشکیان است. پزشکیان در واقع رای شهر و رای اقلیت مذهبی را هم آورد. ایران ۹ استان دارد که مرکز آن‌ها کلانشهر است. پزشکیان در میان این استان‌ها رای ۵ استان تهران، البرز، فارس، کرمانشاه و البته آذربایجان شرقی را داشته است و جلیلی رای اصفهان، قم، اهواز و خراسان رضوی.
سه: از سوی دیگر در صورتی که فقط قومیت ترک موثر در رای پزشکیان بوده رای حدودا ۳ برابری در سیستان و بلوچستان یا رای حدودا ۲ برابری در گلستان یا رای بیش از دو یا سه برابری در استان‌های کردنشین (ایلام، کرمانشاه و کردستان) چطور قابل تحلیل است؟ در این ۵ استان اختلاف رای پزشکیان با جلیلی یک میلیون و ۶۳ هزار رای بوده است. بنابراین به نظر می‌رسد که در روایت فقط قومیتی از رای پزشکیان، نگاه تقلیل‌گرایانه وجود دارد و همه ماجرا هم قومیت نیست.
چهار: اما از سوی دیگر جالب است بدانید که در انتخابات‌های پیشین هم چنین آرایی وجود داشته است:
* در انتخابات ۱۴۰۰: محسن رضایی ۳ میلیون و ۴۴۰ هزار رای آورد. ۲۲ درصد از این رای فقط از چهار استان بود. کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، خوزستان و لرستان. همان طور که می‌دانید محسن رضایی بچه مسجد سلیمان است و با هر سه قوم عرب، بختیاری و لر نسبتی وثیق دارد.
* در انتخابات ۱۳۹۶: سید ابراهیم رئیسی فقط در چهار استان بیش از ۵۰ درصد آرا را آورد. سه استان خراسان یعنی خراسان جنوبی و رضوی و شمالی و قم. طبیعتا می‌دانید که او بچه مشهد بود.
* در انتخابات ۱۳۹۲: حسن روحانی در تمام استان‌ها اول شد به جز سه استان: کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری و خوزستان. در این سه استان چه کسی اول شد؟ محمدباقر قالیباف که در رده بندی پایانی دوم شده بود؟ خیر. محسن رضایی. به همان دلیلی که در مورد اول گفتیم.
* در انتخابات ۱۳۸۴: محسن مهرعلیزاده یک میلیون و ۲۸۸ هزار و ۶۴۰ رای آورد. بی‌سابقه است که انتخاباتی هفت کاندیدا داشته باشد و نفر آخر، بیش از یک میلیون رای بیاورد. برای اینکه بفهمید چه می‌گوییم کافی است بدانید که رای مهرعلیزاده در انتخابات ۱۳۸۴، بیش از رای قاضی‌زاده هاشمی در انتخابات ۱۴۰۰ بوده است. خب این حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار رای از کجا آورده شده است؟ 50/68 درصد از کل این رای متعلق به سه استان ترک‌نشین است: آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل.
پنج: البته به نظر می‌رسد که ستاد آقای جلیلی هم این موضوع را می‌دانسته و برای آن برنامه‌ریزی کرده بوده است. در میانه تبلیغات آن‌ها خبری را بیرون دادند که مادر جلیلی ترک اردبیل است و حتی فیلمی از ترکی حرف زدن وی را منتشر کردند ولی به هر حال این حربه نگرفت و ترک‌ها به کسی رای دادند که اخت بیشتری با او داشتند.
شش: و اما نکته‌ای در مورد انتخابات ۱۳۸۸. انتخابات ۱۳۸۸ تنها انتخاباتی است که در آن شاخص‌های قومیتی دیده نمی‌شود. نه محسن رضایی در مراکز لرنشین و بختیاری و عرب‌نشین رای می‌آورد و نه کروبی در لرستان. در کل ایران دو استان است که احمدی‌نژاد در آن بازی را می‌بازد. یکی آذربایجان غربی و دیگری سیستان و بلوچستان. در هر دوی این‌ها موسوی رای می‌آورد و موسوی اهل هیچ کدام نیست. در واقع موسوی اهل خامنه است که از توابع استان آذربایجان شرقی است.
همین باعث آن گزاره مشهور زهرا رهنورد، همسر میرحسین موسوی می‌شود که در گفت‌وگو با بی.بی.سی گفت موسوی داماد لرستان است و لرها داماد خود را نمی‌گذارند و به احمدی‌نژاد رای بدهند. به هر حال نتایج آن انتخابات در روند قانونی تایید شده است و ان قلتی نمی‌توان به آن داشت ولی می‌توان گفت در همه انتخابات‌های کشور، فقط آن انتخابات است که چنین معیاری برای رای دادن نزد مردم وجود نداشته است.
هفت: و البته در مورد رای حسن روحانی در انتخابات ۱۳۹۶ هم با کمال تعجب دیده شد که او در استان محل تولد خود یعنی سمنان، با حدود ۱۱ هزار رای کمتر بازی را به سید ابراهیم رئیسی واگذار کرد. البته که در مورد سمنان کمتر می‌توان از عبارت قومیت استفاده کرد و آن همبستگی قومی که در علوم اجتماعی دیده می‌شود در آنجا وجود ندارد ولی به هر حال هم احمدی‌نژاد سمنانی در سال ۱۳۸۴ و حتی دور اول آن انتخابات و هم روحانی سمنانی در انتخابات ۱۳۹۲ در این استان رای اول را آوردند ولی در انتخابات ۱۳۹۶ این اتفاق برای روحانی نیفتاد.
