نور صحنه برای ژنرال‌های هاشمی
درباره‌کنشگری منحصر به فرد سیاستمدارانی که زبان تند و تیزی دارند و اغلب، مدیریت را در دولت اول یا دوم مرحوم رفسنجانی آغاز کردند
هفت صبح| دو ویدئوی پر از کنایه بیژن نامدار زنگنه خطاب به سعید جلیلی، پیگیری عباس آخوندی از صداوسیما برای ارائه وقت جهت بیان پاسخ خود به مطالبی که در مناظره علیه او گفته شد، نقل قول‌های متعدد اصلاح‌طلبان از قبیل جمله معروف اکبر ترکان در مناظره با حجت‌الله عبدالملکی که «شما عدد نمی‌فهمید»، حمایت‌های توئیتری عطاء‌الله مهاجرانی از پزشکیان و کنایه‌های ادیبانه او به نامزدهای اصولگرا و مناظره پرحرارت محسن هاشمی رفسنجانی در شبکه خبر با خضریان، نماینده تهران و البته ویدئوهای سخنرانی‌های طوفانی حسن روحانی، خبرهای داغ سیاسی در چند روز گذشته بودند. خبرهایی که همه یک وجه مشترک دارند و آن هم اینکه دوره حیات سیاسی و مدیریتی اغلب این آدم‌ها دست کم در دولت در کابینه اول و دوم هاشمی رفسنجانی آغاز شده است.
یک: عباس آخوندی تا به حال ۹ سال تجربه وزارت مسکن و شهرسازی و راه و شهرسازی داشته است که نخستین دوره آن در دولت هاشمی رفسنجانی بوده است. او پیش از این دوره وزارت از سال ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۲ نیز رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بود. آخوندی که هم به طور نسبی با روحانیت نسبتی داشت(او نوه دختری علامه امینی، صاحب الغدیر است) و هم به طور سببی (او داماد آیت‌الله رسولی محلاتی و باجناق علی‌اکبر ناطق نوری است) در ۳۶ سالگی وزارت خود را آغاز کرد. در این انتخابات آخوندی بیش از هر چیز به خاطر مخالفتش با مسکن مهر و ساخت مسکن توسط دولت مورد هجوم قرار گرفته و پس از آن با سماجت توانسته ۴۰ ثانیه وقت از صداوسیما بگیرد که به این اتهامات با یک ویدئوی ضبط‌شده چهل ثانیه‌ای پاسخ بدهد که البته این ویدئو تا زمان تهیه این گزارش پخش نشده بود.
دو: بیژن نامدار زنگنه در طول دهه شصت وزیر جهاد کشاورزی بود ولی در دو دولت هاشمی رفسنجانی سمت وزارت نیرو را در دست داشت. وزارتخانه‌ای که در کانون پروژه اصلی دولت وقت یعنی بازسازی کشور بعد از جنگ قرار داشت. یکی از نمادهای این بازسازی ساخت سد بود و آنچنان سدسازی در ایران اوج گرفته بود که تنها در سال ۱۳۷۴، ۴۶ سد در کشور ساخته شد. زنگنه در ۳۱ سالگی نخستین بار به وزارت رسید و آغاز وزارت نیرویش در ۳۶سالگی بود.
زنگنه در این انتخابات، تقریبا مثل همه انتخابات‌های بیست سال اخیر متهم شده به مشارکت در فسادی که اصولگرایان می‌گویند در قرارداد کرسنت وجود داشته است و البته متهم شده که نمی‌توانسته نفت زیادی بفروشد که او در دو ویدئو ضمن دعوت مجدد جلیلی به مناظره که نخستین بار در آبان ۱۴۰۰ آن را مطرح کرده بود، با ادبیات تندی اعلام کرده راهکارهای جلیلی برای فروش نفت رویایی بوده و او نشدنی بودن آن را در همان زمان اعلام کرده است.
سه: نام اکبر ترکان که در اردیبهشت ۱۴۰۰ فوت کرد، این روزها به خاطر آن مناظره معروف با حجت عبدالملکی بر سر زبان‌هاست. مناظره‌ای در سال ۱۳۹۵ که در آن ترکان با عبدالملکی در مورد قاچاق کالا وارد مجادله شد و به او گفت ۲۰ میلیارد دلار قاچاق در سال که عبدالملکی مدعی است در یک سال در ایران اتفاق می‌افتد یعنی ۲۰ میلیون تن کالا و این میزان کالا امکان ندارد که از طریق قایق یا حتی کشتی وارد ایران شود و خطاب به عبدالملکی گفت: «عدد نمی‌فهمی». ترکان در دولت اول هاشمی وزیر دفاع بود و (تا به حال تنها فرد غیرنظامی بوده که این سمت را در اختیار داشته است) و در دولت دوم او وزیر راه و ترابری شد. در آغاز دولت اول هاشمی او سی و هفت سال سن داشت.
چهار: عطاء‌الله مهاجرانی در طول دوره ریاست‌جمهوری هاشمی رفسنجانی معاون حقوقی و امور مجلس رئیس‌جمهور بود. او پیش از آن این سمت را به مدت ۴ سال البته به عنوان معاون نخست‌وزیر هم در اختیار داشت. در آغاز دولت هاشمی او نیز ۳۵ سال سن داشت. مهاجرانی که در سال‌های اخیر، در بسیاری از مقاطع، به عنوان یکی از حامیان نظام از خارج از کشور و منتقد برخی از رفتارهای اصلاح‌طلبان در ایران ظاهر می‌شد حالا با قدرت پشت پزشکیان ایستاده و با دانش ادبی و البته دینی خود کنایه‌های سنگینی به نامزدهای اصولگرا و حامیان آن‌ها در توئیتر می‌زند. ادامه در صفحه 03
پنج: محسن هاشمی رفسنجانی به جز اینکه فرزند اکبر هاشمی است، از ۲۸ سالگی به عنوان مشاور رئیس جمهور و رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس جمهور در هر دو دولت هاشمی فعالیت کرد. او در مناظره با خضریان که روز یکشنبه در شبکه خبر انجام شد برای چندمین بار نشان داد هنر مجادله را بلد است و در یک مقطع در برابر خضریان که به طور مکرر سیاست‌های پدر او را نقد می‌کرد واکنش نشان داد و از او خواست در مورد خودش حرف بزند و نه پدرش و در یک جای دیگر مناظره هم از او چندین بار پرسید که تو با رای چند درصد از مردم به مجلس رفتی و نسبت اندک آرای او در قیاس با واجدان شرایط را به رخ او کشید و در جای دیگری هم به مجری برنامه تاخت که حق ندارد با تکان دادن سر سخنان خضریان را تایید کند. پیش از این هم مناظراتی جنجالی از محسن هاشمی به یاد داریم. مثلا مناظره او با حسین شریعتمداری قبل از انتخابات اخیر مجلس.
شش: و در مورد حسن روحانی و نسبت او با هاشمی هم نباید خیلی توضیح داد. روحانی در مجلس یکی از اعضای اصلی حلقه اول هاشمی رفسنجانی در طول دهه شصت و البته معاون او در سمت فرماندهی جنگ بود و وقتی هاشمی به ریاست جمهوری هم رسید، در ۴۱ سالگی دوره دبیری شورای عالی امنیت ملی را آغاز کرد که تا پایان دولت خاتمی هم ادامه داشت. روحانی تاکنون سه نامه به صداوسیما نوشته تا در مورد اتهاماتی که به دولت وی زده شده توضیح بدهد و چون این نامه‌ها فعلا به جایی نرسیده؛ ویدئوهایی در پاسخ به مسایل مطرح شده ضبط کرده و این ویدئوها را در کنار بخش‌هایی از سخنرانی تند خود در دفاع از دولت خود در جمع وزیران و مدیران دولتش، منتشر می‌کند.
سخنورانِ حزبی
این افراد البته غیر از اینکه به هاشمی رفسنجانی مربوط هستند دو ویژگی مشترک دیگر هم دارند. یکی از نظر سیاسی و دیگری از نظر فردی. ویژگی این افراد از نظر سیاسی کنش‌های حزبی آنان است. زنگنه و محسن هاشمی و مهاجرانی از موسسان حزب کارگزاران هستند و ترکان از موسسان حزب اعتدال و توسعه و حسن روحانی پدر معنوی این حزب.
این دو حزب که در کنار حزب جمهوری اسلامی می‌تواند میوه‌های حزبی حیات سیاسی هاشمی رفسنجانی نام بگیرند؛ در تاریخ سیاسی ایران در یک انتخابات مجلس و دو انتخابات ریاست جمهوری به شدت موثر بودند. آن انتخابات مجلس، انتخابات مجلس پنجم بود که قبل از آن اساسا حزبی به نام کارگزاران تاسیس شد و توانست چهره مجلس پنجم را کاملا متفاوت با مجلس یکدست اصولگرای چهارم کند و اقلیتی قوی از نیروهای معتدل یا به اصطلاح نیروی سوم در آن به وجود بیاورد. دو انتخابات ریاست جمهوری هم یکی انتخابات ۱۳۸۸ بود که مثلا همین عباس آخوندی و بیژن زنگنه در آن نمایندگان میرحسین موسوی در جلسه نمایندگان کاندیداها با رهبر انقلاب بودند و دیگری انتخابات ۱۳۹۲ که آن‌ها در یک بازساماندهی سریع بعد از ردصلاحیت هاشمی، حسن روحانی را به عنوان کاندیدای حزب اعتدال و توسعه و البته اصلاح‌طلبان وارد پاستور کردند.
اما ویژگی فردی این افراد که باعث شده هرگونه کنش رسانه‌ای آنان مورد توجه قرار بگیرد قدرت سخنوری آن‌هاست. کمتر کسی می‌تواند با تسلط زنگنه در مسایل نفتی صحبت کند و البته بتواند ویدئویی که در خطاب به جلیلی و زاکانی منتشر می‌کند را با لحنی مشابه آنان در مناظره، یعنی یک لحن جدلی و دعوایی منتشر کند و کمتر کسی مثل حسن روحانی پیدا می‌شود که بتواند با دو مناظره، سرنوشت دو انتخابات ریاست جمهوری را تغییر بدهد. کما اینکه یادمان نرفته آن جلسه استیضاح مهاجرانی در مجلس پنجم را که چگونه توانست از مجلسی با اکثریت اصولگرا رای اعتماد دوباره بگیرد.
به این ترتیب می‌توان گفت ۸ سال بعد از فوت اکبر هاشمی رفسنجانی، همچنان روح او در سیاست ایران وجود دارد. گویی که او از طریق کادرسازی جانانه او، میدان دادن به جوان‌هایی کمتر از چهل سال در دولت اول و دوم خود و تاسیس احزاب اقماری، و البته آموزش سخنوری به آنان توانسته همچنان حیات سیاسی داشته باشد و شاید حتی دوباره مثل انتخابات سال ۱۳۹۲ روی نتیجه انتخابات هم موثر باشد.
