بازگشت سونی به روزهای اوج
از غول بزرگ محصولات الکترونیکی تا تولیدکننده محتوای اورجینال
هفت صبح، فرداد معبودی| آخرین باری که سهام شرکت سونی ارزشی به میزان امروزی داشت، بیل کلینتون رئیس جمهور آمریکا بود و کنسول پلی استیشن 2 در آستانه انتشار در بازار آمریکا قرار داشت. کمپانی سونی دو دهه و نیم سختی را پشت سر گذاشته، شرکت 78 ساله‌ای که واکمن و پلی استیشن را اختراع کرد و به عنوان یکی از نمادهای بازار محصولات الکترونیکی به شمار می‌رود.
این کمپانی از دنبال کردن انقلاب صورت گرفته در بازار گوشی‌های همراه غافل ماند و در حالی که پلی استیشن به عنوان یک محصول سرگرمی محور، برای آن‌ها سوددهی داشت، هزینه تولید برای سایر بخش‌های الکترونیکی با افزایش مواجه شده و از سوی دیگر تقاضا برای آن‌ها کاهش پیدا کرد. اما همزمان با به وجود آمدن فرصت در حوزه استریم، سونی در تلاش است تا از یک کمپانی تولیدکننده محصولات الکترونیکی سنتی به یک تولیدکننده محتوای اورجینال در حوزه سرگرمی تبدیل شود.
این استراتژی در حال جواب دادن است: طی سه سال گذشته، سهام شرکت سونی از حالت ریزش خود خارج شده است. ارزش سهام سونی در ژاپن اخیرا به بالاترین میزان خود از مارس سال 2000 رسیده تا بازگشت قابل توجهی به روزهای اوج را تجربه کند. به گفته دیمین تانگ تحلیلگر بازار سهام در سازمان مک‌کواری در صحبت با نشریه CNN، این موضوع توانایی کمپانی را در تکامل در زمینه عرضه بازی و هدایت خود به سمت حوزه سرگرمی به شکلی مطمئن به نمایش می‌گذارد.
«اگر به 30 سال قبل نگاه کنید، سونی یک شرکت تولیدکننده دستگاه‌های الکترونیکی بود و شهرت خود را به واسطه فروشنده سخت‌افزار به دست آورده بود اما اکنون این شرکت عمدتا سود خود را از حوزه سرگرمی کسب می‌کند که شامل بازی‌های ویدئویی، موسیقی، سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی می‌شود.»
به گفته جوست ون درونن استادیار دانشکده کسب و کار استرن از دانشگاه نیویورک در صحبت با نشریه CNN اظهار داشت که کمپانی سونی (کمپانی مادر یا Sony Group) که سومین شرکت بزرگ ژاپن از نظر ارزش سهام محسوب می‌شود، از طریق نوآوری در تجارت بازی‌های خود فراتر از کنسول‌ها و خرید استودیوهای بازیسازی به منظور گسترش فهرست دارایی‌های معنوی در اختیارش، خود را متحول کرده است.
در سال 2021 این کمپانی استودیو انیمه‌سازی کرانچی‌رول را خریداری کرد و در سال 2022 نیز استودیو بانجی را به مبلغ 3/6 میلیارد دلار خریداری کرد. استودیویی که به واسطه ساخت مجموعه بازی Destiny شناخته می‌شود. در کنار بخش سرگرمی‌های تعاملی سونی که مسئول ساخت پلی استیشن است، کمپانی مادر هم‌چنین شامل سونی پیکچرز می‌شود که آثار سینمایی چون مجموعه Spider-Man را ساخته و بخش موسیقی سونی که شامل لیبل کولمبیا ریکوردز می‌شود. به گفته ون درونن، سونی به دنبال ایجاد نوعی همکاری میان زیرمجموعه‌های مختلف خود است تا محتوای سرگرمی‌محور اورجینال تولید نمایند.
استراتژی سونی به منظور بهره‌گیری از دارایی‌های معنوی به شکل برندهای مختلف خود را در هفتاد و پنجمین مراسم امی در ژانویه 2024 آشکار کرد زمانی که سریال تلویزیونی The Last of Us موفق شد هشت جایزه از این مراسم را به خود اختصاص دهد. این، اولین باری بود که یک سریال تلویزیونی که با اقتباس از یک بازی ویدئویی ساخته شده، چنین حجمی از توجهات را در یک مراسم اهدای جوایز هالیوودی به خود اختصاص می‌دهد تا سونی جزو اولین کمپانی‌هایی باشد که چنین روزهایی در اوج و لحظات پرفرازی را در مدیوم سینما و تلویزیون تجربه می‌کند.
این یک موقعیت ویژه برای سونی محسوب می‌شد که پیش از این در سال 2013 برای اولین بار بازی The Last of Us را منتشر کرده بود و پس از آن در سال 2023 نسخه سریال تلویزیونی آن را از شبکه HBO و سرویس استریمی آن تحت عنوان Max پخش کرد. بدون در اختیار داشتن شبکه استریمی مخصوص به خودش، اهدای حق لایسنس دارایی‌های معنوی و محتوای اورجینال، بخشی از استراتژی سونی به منظور رقابت با دیگر غول‌های بزرگ حوزه استریم از جمله نتفلیکس، دیزنی و آمازون بوده است.
ون درونن معتقد است که سونی به دنبال تکامل بخش بازی فراتر از کسب و کار کنسول‌ها بوده و به دنبال مخاطبین جدید و متدهای دیگری از توزیع محتوا است. « در حال حاضر در دوره کم سروصدایی از حوزه گیمینگ حضور داشته و این موضوع، چنین نگرانی را برای کمپانی‌ها به وجود آورده که: پس از این چه اتفاقی خواهد افتاد؟ چگونه به عنوان یکی از مهره‌های اصلی سازنده کنسول به نوآوری و رشد کسب و کار خود ادامه خواهید داد؟»
تانگ اظهار می‌کند که شرکت سونی با موفقیت به کانالی سودده برای ناشران ترد پارتی به منظور فروش بازی‌های ویدئویی تبدیل شده است. سونی سعی کرده که استراتژی متنوعی را در رابطه با حوزه گیمینگ در پیش بگیرد که از جمله شامل انتشار بازی چون Helldivers 2 روی کنسول پلی استیشن 5 و پلتفرم رایانه‌های شخصی می‌شود. به گفته آنا کر (Anna Kerr) یک مدیر محقق در سازمان امپیر آنالیتیکس، بازی Helldivers 2 یک عنوان موفق برای سونی بوده به طوری که در سه ماه اولیه پس از عرضه موفق شده تا بیش از 12 میلیون نسخه فروش داشته باشد.