پیک پیام‌ها در طوفان اتهام؛ پاول دوروف از فرانسه پر کشید

هفت صبح| پس از هفت ماه بازجویی و محدودیت‌های قضایی در فرانسه، پاول دوروف، بنیانگذار و مدیرعامل تلگرام، سرانجام اجازه خروج از این کشور را دریافت کرد و راهی دوبی شد. مقامات قضایی فرانسه او را به مشارکت در فعالیت‌های جنایی از طریق پلتفرم تلگرام متهم کرده ‌ و مانع خروجش از کشور شده بودند‌ اما اکنون، در شرایطی مبهم، به او اجازه داده‌اند «برای چند هفته» فرانسه را ترک کند. پاول دوروف، میلیاردر ۴۰ ساله روسی-فرانسوی، ۲۴ اوت ۲۰۲۴ (سوم شهریور ۱۴۰۳) هنگام ورود به فرودگاه بورژه در شمال پاریس بازداشت شد.

دستگاه قضایی فرانسه او را در ارتباط با جرایمی مانند کلاهبرداری، قاچاق مواد مخدر و سوءاستفاده از افراد زیر ۱۸ سال از طریق تلگرام تحت بازجویی قرار داد. اگرچه او با وثیقه ۵ میلیون یورویی آزاد شد‌ اما مجبور بود هفته‌ای دو بار خود را به پلیس معرفی کند و اجازه خروج از فرانسه را نداشت. بازداشت دوروف واکنش شدید روسیه را برانگیخت. مسکو از فرانسه خواست تا دلایل این اقدام را توضیح دهد و تأکید کرد که حقوق شهروندی او باید کاملاً رعایت شود. در نهایت، به نظر می‌رسد ‌ او با تعهد به نظارت بیشتر بر محتوای تلگرام و همکاری با مقامات قضایی کشورها در ارائه اطلاعات کاربران، موفق شده رضایت دادگاه را جلب کند.

پاول دوروف که اغلب با لقب «مارک زاکربرگ روسیه» شناخته می‌شود، در سال ۲۰۱۳ پس از درگیری با مقامات روسیه بر‌سر مسائل حریم خصوصی، این کشور را ترک کرد و ابتدا به برلین و سپس به دوبی نقل مکان کرد. او در همان سال تلگرام را راه‌اندازی کرد و این پیام‌رسان، با تمرکز بر امنیت و رمزنگاری، به یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های ارتباطی جهان تبدیل شد. طبق آخرین آمار، تلگرام بیش از ۹۰۰ میلیون کاربر فعال ماهانه دارد و یکی از پنج اپلیکیشن پیام‌رسان پرکاربرد در سطح جهانی است.

بااین‌حال، به دلیل ماهیت رمزگذاری‌شده آن، این پلتفرم بارها با اتهامات تسهیل فعالیت‌های غیرقانونی از سوی دولت‌های مختلف مواجه شده است. دوروف نه‌تنها در دنیای فناوری بلکه در سبک زندگی شخصی خود نیز شخصیتی غیرمعمول دارد. گفته می‌شود که او از دارایی‌های مادی دوری می‌کند، رژیم غذایی سخت‌گیرانه‌ای دارد و به شدت به حفظ استقلال شخصی خود پایبند است. در سال ۲۰۱۴، پس از درگیری با دولت روسیه بر‌سر افشای اطلاعات کاربران، او سهام خود در شبکه اجتماعی «وی‌کی» را فروخت و با یک کیف کوچک و ۳۰۰۰ بیت‌کوین روسیه را ترک کرد. او از آن زمان تاکنون، کشوری را به عنوان خانه ثابت خود انتخاب نکرده و بین چند کشور در رفت‌وآمد بوده است.

بر‌خلاف بسیاری از مدیران فناوری که به دنبال دیده شدن در رسانه‌ها هستند، دوروف فردی منزوی و کم‌حرف محسوب می‌شود. او از مصاحبه‌های رسانه‌ای دوری می‌کند و بیشتر از طریق کانال رسمی تلگرام خود با کاربران ارتباط برقرار می‌کند. گفته می‌شود ‌ او نه تلفن شخصی دارد و نه از ایمیل استفاده می‌کند، بلکه تمام ارتباطاتش را از طریق تیم محافظان و مشاورانش انجام می‌دهد. اما رمز موفقیت تلگرام تنها در رمزگذاری پیام‌ها نیست. دوروف با استفاده از مدل مالی خاصی، تلگرام را تا مدت‌ها بدون هیچ‌گونه تبلیغات یا فروش اطلاعات کاربران اداره کرد.

او از ثروت شخصی خود برای تأمین مالی این پلتفرم استفاده می‌کرد و معتقد بود که تلگرام باید مستقل از شرکت‌های تبلیغاتی باشد. بااین‌حال، در سال‌های اخیر، این پلتفرم به سمت مدل‌های درآمدزایی از طریق اشتراک‌های پولی و تبلیغات محدود حرکت کرده است. با این حال، خروج او از فرانسه همچنان پرسش‌هایی را برانگیخته است. برخی رسانه‌های فرانسوی معتقدند که پرونده دوروف، بیشتر از آنکه حقوقی باشد، رنگ و بوی سیاسی دارد و احتمالاً فشارهای دیپلماتیک در این تصمیم مؤثر بوده است. هنوز مشخص نیست که او پس از پایان این «چند هفته» به فرانسه بازخواهد گشت یا نه. در همین حال، وکلای او و دفتر تلگرام در واشنگتن، در برابر پرسش‌های رسانه‌ها سکوت کرده‌اند.