گاز جدید چینی‌ها بر سیب گاز زده آمریکایی
نگاهی به سیر صعود و نزول کسب‌وکار اپل در چین
هفت صبح | کسب‌وکار اپل در چین که در گذشته از محرک‌های اصلی رشد به چالش‌های جدی تبدیل شده و دوباره به وضعیت قبلی بازگشته است، یکی از نقاط ضعف گزارش مالی این شرکت برای سه‌ماهه تعطیلات اخیر بود. طبق آخرین گزارش مالی اپل، فروش این شرکت در منطقه بزرگ چین که شامل سرزمین اصلی چین، تایوان و هنگ‌کنگ می‌شود، در سه‌ماهه پایانی سال ۲۰۲۴ نسبت به سال گذشته ۱۱ درصد کاهش یافته است.
تیم کوک، مدیرعامل اپل، در پاسخ به سوالات درباره عملکرد و چشم‌انداز شرکتش در چین، اشاره کرد که نتایج بهتر در بازارهایی به دست آمده که در آنها هوش مصنوعی اپل برای کاربران قابل دسترسی است، در حالی که چنین شرایطی در چین وجود ندارد. او چین را به عنوان رقابتی‌ترین بازار دنیا توصیف کرده است. با این حال، کوک ابراز امیدواری کرد که بسته محرک مالی جدیدی که در چین اعلام شده، بتواند فروش برخی از دستگاه‌های اپل را در این کشور افزایش دهد.
اگرچه اپل در سال ۲۰۲۴ جایگاه نخست را در بازار گوشی‌های هوشمند چین از دست داد، اما طبق برآوردهای شرکت آی‌دی‌سی، این برند در سه‌ماهه چهارم ۲۰۲۴ به عنوان پرفروش‌ترین برند گوشی‌های هوشمند در چین شناخته شد. مجموع ارسال گوشی‌های هوشمند در چین در سال گذشته ۵.۶ درصد افزایش یافت و به ۲۸۶.۲ میلیون واحد رسید که این رقم نشان‌دهنده بازگشت به مسیر رشد پس از دو سال کاهش فروش است که بر کسب‌وکار اپل نیز تأثیر گذاشته بود. همان‌طور که در نمودار قابل مشاهده است، فروش اپل در منطقه بزرگ چین در طول یک دهه گذشته، روندی چرخه‌ای را طی کرده است، به طوری که دوران رشد چشمگیر با دوره‌های افت و رکود در رشد فروش دنبال شده است.
اپل نماد بارز و عیان فناوری نوین در دنیای امروز است. اما علاوه بر فناوری یکی از وجوه اصلی این مجموعه، وجه اقتصادی آن است. صحبت از کمپانی اپل یعنی صحبت از یک غول بزرگ اقتصادی که ارزش آن بالغ بر ۳.۶۸ هزار میلیارد دلار برآورد شده است. برای آنکه درک درستی از این رقم داشته باشید، باید بدانید علاوه بر آمریکا تنها ۷ کشور دیگر در دنیای امروز وجود دارند که تولید ناخالص ملی آنها از ارزش کمپانی اپل بیشتر است.
به علاوه به عنوان یک مقیاس دیگر می‌توان گفت ارزش اپل بیشتر از مجموع هزینه‌های هنگفت ارتش آمریکا در جنگ‌های جهانی دوم، ویتنام و عراق است. امروز ارزش هر سهم از کمپانی اپل در بازار سرمایه آمریکا نسبت به سال گذشته ۶۴.۶ دلار افزایش داشته و به ۲۴۴.۶ دلار رسیده است. جالب است بدانید مجموع معاملات و خرید و فروش سهام اپل در بازار سرمایه آمریکا در سال ۲۰۲۳ رقمی حدود ۲.۰۸ هزار میلیارد دلار را نشان می‌دهد. برای فهم شفاف‌تر این رقم نیز باید اشاره کرد که تنها مجموع معاملات انجام شده در بازار سرمایه ۱۱ کشور جهان از میزان خرید و فروش سهام اپل بیشتر است.
اگرچه اپل یکی از برندهای شاخص آمریکایی در دنیاست اما محصولات این کمپانی، از جمله گوشی تلفن همراه آیفون در کشور چین تولید می‌شود. البته کشورهای دیگری مانند جمهوری چک، هند و ویتنام نیز وظیفه تولید بخش کوچکی از محصولات اپل را به عهده دارند اما با توجه به مقدار محدود تولید در این کشورها می‌توان از آنها چشم‌پوشی کرد و گفت این محصول به طور انحصاری تولید کشور چین است.
از این رو برخی از سیاستمداران آمریکایی از جمله جمهوری‌خواهان محافظه‌کار در برهه‌های مختلف خواستار بازگشت کارخانه‌های آمریکایی مانند اپل به داخل مرزهای این کشور شدند. هدف این افراد جلوگیری از انتفاع اقتصادی کشور کمونیستی چین از دانش و محصولات آمریکایی است. از سوی دیگر فعالان حقوق بشری و کارگری آمریکایی نیز فشار را بر کمپانی‌هایی مانند اپل افزایش داده‌اند.
بر اساس اطلاعات موجود شرایط کارگران در چین مساعد نیست و آنها با ساعات کاری بییشتر، حقوق به مراتب کمتر از متوسط جهانی دریافت می‌کنند و فعالان کارگری این شرایط را به مثابه یک استثمار واقعی قلمداد می‌کنند. اما حقیقت ماجرا این است که خروج اپل از چین به معنای ضرر ۲۹ درصدی این کمپانی و ضربه مهلک اقتصادی به این غول فناوری است.
به همین دلیل نه‌تنها اپل ترجیح می‌دهد به دلایل اقتصادی در چین باقی بماند بلکه به منظور جلوگیری از ورود هرگونه خدشه‌ای به موجودیت این شرکت، با هر سازی که چینی‌ها می‌نوازند می‌رقصد و نهایت همکاری را با آنها دارد. این همکاری به گونه‌ای است که صدای منتقدان را درآورده است و آنها اپل را به عنوان بازوی اجرایی فرامین حزب کمونیست سرزنش می‌کنند.