نگاهی به دیدار ترامپ و مودی در چهار پرده
آیا هند به شریک نظامی و دفاعی آمریکا بدل خواهد شد؟
هفت صبح| نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، پنجشنبه به عنوان چهارمین رهبر جهانی به کاخ سفید رفت تا با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده دیدار کند. روابط میان ترامپ و مودی در برخی رسانه‌ها به‌عنوان «بزرگ‌ترین دوستی» توصیف شده است و این پیوند نزدیک در دیدار اخیر نیز ادامه یافت. دو رهبر یکدیگر را ستودند و از مطرح کردن مسائل حساس‌تر و چالش‌برانگیز خودداری کردند.
مهم‌ترین موضوعی که از آن اجتناب شد، مسئله تعرفه‌های «متقابل» ترامپ بود. ترامپ همیشه از نرخ بالای تعرفه‌های هند بر کالاهای خارجی انتقاد کرده و گفته بود مودی «سلطان تعرفه‌ها» است. با این حال، در دیدار روز پنجشنبه، دو رهبر اعلام کردند که قصد دارند برای همکاری بیشتر، «چارچوبی» مشترک ایجاد کنند. ترامپ در این خصوص گفت:
«نخست‌وزیر مودی و من توافق کردیم که در خصوص تفاوت‌های دیرینه میان دو کشور وارد مذاکرات خواهیم شد اما در واقع، هدف ما این است که یک سطح از رقابت منصفانه داشته باشیم که فکر می‌کنیم حق ماست.» چارچوب تازه اعلام‌شده نه‌تنها شامل تعرفه‌های وارداتی می‌شد، بلکه همکاری در زمینه سفرهای فضایی، امنیت بین‌المللی و تجارت انرژی را نیز در‌بر می‌گرفت. در ادامه، چهار نکته مهم از این دیدار را بررسی خواهیم کرد.
مودی و استقبال از جنبش ماگا
هر دو رهبر راستگرا، مودی و ترامپ، با اتهاماتی مبنی بر کاهشی بودن روند دموکراسی در کشورهای خود مواجه‌اند. هر دو همچنین در ماه‌های اخیر در انتخابات کشورشان پیروز شده‌اند: مودی در ژوئن و ترامپ در نوامبر گذشته. بخش عمده‌ای از حضور عمومی آن‌ها در روز پنجشنبه به تأکید بر تعهد به یکدیگر اختصاص یافت؛ ترامپ مودی را به‌عنوان «رهبر بزرگ» ستود و مودی نیز ترامپ را «دوست» خواند.
در میان این تبادل ستایش‌ها، مودی به غرور ترامپ در شعارش، «آمریکا را دوباره با شکوه کن» یا همان ماگا اشاره کرد و نسخه‌ای هندی از این شعار را ارائه داد و آن را میگا خواند و گفت رفاه یعنی مشارکت و جمع شدن ماگا و میگا. مودی که عضو حزب بهاراتیا جاناتا (BJP) است، همچنین حزب هندو محور خود را با نگاه «اول آمریکا» ترامپ مقایسه کرد و گفت او نیز مانند ترامپ، اولویت‌های کشور خود را در اولویت قرار می‌دهد.
امتیازات هند در زمینه تجارت
در مواجهه با تهدید تعرفه‌های سنگین، بسیاری از رهبران جهانی تلاش کرده‌اند با امتیازاتی ترامپ را متقاعد کنند. به عنوان مثال، مکزیک نیروهای گارد ملی خود را به مرز جنوبی خود با آمریکا ارسال کرده است. کانادا نیز گروه ویژه‌ای را برای مقابله با قاچاق فنتانیل و جرایم سازمان‌یافته تشکیل داده است.
مودی نیز روز پنجشنبه با پیشنهادات خود به کاخ سفید آمد تا هرگونه اقدام اقتصادی ترامپ علیه هند را تضعیف کند. پس از دیدار خصوصی دو رهبر، آن‌ها توافق کردند که تجارت میان دو کشور را افزایش دهند، از جمله از طریق همکاری در زمینه سفرهای فضایی، هوش مصنوعی و تولید انرژی. مودی گفت: «ما هدف‌گذاری کرده‌ایم که تجارت دوجانبه خود را به بیش از ۲ برابر افزایش دهیم و به ۵۰۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰ برسیم.»
گفتنی است، در سال ۲۰۲۴، تجارت کل میان دو کشور به ۱۲۹.۲ میلیارد دلار برآورد شده است. در حال حاضر، آمریکا با هند ۴۵.۷ میلیارد دلار کسری تجاری دارد، به طوری که هند ۸۷.۴ میلیارد دلار کالا به آمریکا صادر می‌کند. با این حال، ترامپ به‌طور علنی از این کسری نارضایتی خود را ابراز کرده و وعده داده که آن را کاهش دهد و صادرات، از جمله نفت و گاز را افزایش دهد، به طوری که آمریکا به اصلی‌ترین صادرکننده انرژی به هند بدل شود.
تمرکز بر مبارزه با تروریسم
در حالی که انتظار می‌رفت دیدار این دو رهبر بیشتر بر مقابله با نفوذ بین‌المللی چین متمرکز باشد، مسئله امنیتی دیگری نیز میان دو متحد مطرح شد: تهدید «تروریسم». بخش عمده‌ای از توجه رسانه‌ها به وعده ترامپ برای استرداد تاهاروور رانا، یک تاجر شیکاگویی، معطوف شد.
رانا به دلیل توطئه برای تأمین مواد پشتیبانی برای یک طرح تروریستی علیه یک رسانه دانمارکی در سال ۲۰۱۳ محکوم به ۱۴ سال زندان شد. مودی در کنفرانس خبری پنجشنبه خود از تصمیم ترامپ برای استرداد رانا قدردانی کرد و وعده داد که در دادگاه‌های هند «اقدام مناسب» علیه رانا صورت خواهد گرفت. گفتنی است رانا در حمله تروریستی سال ۲۰۰۸ بمبئی دست داشته و منجر به کشته شدن بیش از ۱۶۰ نفر، از جمله شش آمریکایی شده است.
شراکت نظامی یا شراکت دفاعی؟
مقابله با چین از طریق شراکت میان آمریکا و هند بخش اصلی تمرکز امنیت ملی و رویکرد ژئوپلیتیکی آمریکا محسوب می‌شود. یک مقام کاخ سفید با اشاره به این موضوع، رابطه بین واشنگتن و دهلی‌نو را «یکی از روابط دوجانبه مهم—اگر نگوییم مهم‌ترین—در قرن ۲۱» توصیف کرد. در همین راستا، ترامپ و مودی برای تقویت تلاش‌های امنیتی، توافق کردند که همکاری‌های چهارجانبه را که شامل ایالات متحده، هند، ژاپن و استرالیا می‌شود، توسعه دهند «تا ثبات و صلح را در سراسر منطقه هند-اقیانوسیه ایجاد کنند.»
از سوی دیگر، هند یکی از بزرگ‌ترین ذخایر عناصر خاکی کمیاب را در جهان در اختیار دارد؛ موضوعی که فرصتی ارزشمند برای ایالات متحده فراهم می‌کند تا وابستگی خود به چین را کاهش دهد. ترامپ همچنین اعلام کرد ایالات متحده فروش تجهیزات نظامی به هند را به میزان چندین میلیارد دلار افزایش خواهد داد. رئیس‌جمهور آمریکا در این مورد وعده فروش جنگنده‌های پنهان‌کار نسل پنجم F-35 را نیز به هند داد. هند مدت‌هاست که خواهان خرید این جنگنده‌ها است.
ترامپ با این حال برنامه زمانی مشخصی برای این معامله ارائه نکرد اما به نظر می‌رسد برای تقابل با چین و همچنین کم کردن میزان وابستگی نظامی هند به روسیه، ترامپ و دولتش این اقدام را در برنامه خود قرار دهند. از این رو بحث‌هایی پیرامون این موضوع شکل گرفته که هند به شریک اصلی دفاعی آمریکا در همسایگی با چین و شریک اصلی نظامی این کشور به جای روسیه بدل خواهد شد.