رسانه‌های سنتی زیر سایه بازگشت ترامپ به قدرت
آیا غول‌های خبری همچنان قادر به تعیین روایت هستند؟
هفت صبح| با شروع آغاز دور دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رسانه‌های خبری سنتی در مواجهه با تغییرات گسترده‌ای قرار گرفته‌اند؛ تغییراتی که آن‌ها را به گوشه‌ای رانده اما همچنان از صحنه حذف نکرده است. انتخابات سال گذشته نشان داد که دیگر نمی‌توان به همان اندازه گذشته به این رسانه‌ها اتکا کرد یا به آن‌ها اعتماد داشت. برخی از این رسانه‌ها با مشکلات مالی و تغییرات مدیریتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، در حالی که قدرت‌های نوظهور و طرفداران آن‌ها اطلاعات مورد نیاز خود را از رسانه‌های همسو دریافت می‌کنند. در چنین شرایطی، فرصتی بی‌نظیر برای ظهور صداهای جدید فراهم شده است.
ورود رسانه‌های جایگزین به میدان روایت‌سازی
نمونه‌ای از این تغییر را می‌توان در تصمیم مؤسس متا، مارک زاکربرگ، مشاهده کرد. او برای اعلام تغییرات، سیاستی همسو با ترامپ، شبکه «فاکس و دوستان» و پادکست جو روگان را برای انتشار این پیام انتخاب کرد؛ رسانه‌هایی که در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ نیز در تعیین روایت‌ها نقش کلیدی داشتند.
اما رسانه‌های سنتی نظیر نیویورک تایمز، واشنگتن پست و شبکه‌های سی‌ان‌ان و سی‌بی‌اس ناگزیر شدند تا روایت‌های جدید را دنبال کنند. به گفته رابین اسپرول، رئیس سابق دفتر واشنگتن شبکه ای‌بی‌سی نیوز، «دیگر قوانین قدیمی کاربردی ندارند؛ نه فقط به دلیل رویکرد ضد رسانه‌ای این دولت، بلکه به دلیل بحران در مدل‌های کسب‌وکار این رسانه‌ها.»
تحولات مدیریتی در رسانه‌های سنتی
سال گذشته تغییرات مدیریتی گسترده‌ای در رسانه‌های بزرگ رخ داد. نیویورک تایمز رئیس جدید دفتر واشنگتن خود را معرفی کرد، سی‌ان‌ان مسئولیت‌های مدیریتی را بازتعریف کرد و واشنگتن پست، که در دوره اول ترامپ خوانندگان بسیاری را جذب کرده بود، با کاهش شدید مخاطبان و درآمد روبه‌رو شد. در عین حال، شبکه ام‌اس‌ان‌بی‌سی و برخی دیگر از رسانه‌ها نیز با تغییرات مدیریتی و ساختاری مواجه بودند. این تغییرات که به طور معمول و مرسوم با تغییر دولت‌ها همراه است، این بار با شدت بیشتری رخ داده و بازتاب‌دهنده شرایط بحرانی رسانه‌های سنتی است.
بحران اعتماد؛ فرصتی برای رسانه‌های نوظهور
در شرایطی که بی‌اعتمادی به رسانه‌های سنتی در اوج است، مصرف‌کنندگان به دنبال منابع جایگزین خبری، از جمله پادکست‌ها، خبرنامه‌ها و وب‌سایت‌های حزبی هستند. به گفته جیم واندهای، یکی از بنیان‌گذاران آکسیوس، رسانه‌هایی که دیدگاه‌های خاصی را ارائه می‌کنند، نقش مهمی در چشم‌انداز خبری دارند. او اشاره می‌کند که رسانه‌های سنتی دیگر نمی‌توانند تنها با اتکا به نام خود پیش بروند، بلکه باید اعتماد مخاطبان را با ارائه اطلاعات دقیق و مفید جلب کنند. همچنین رسانه‌هایی مانند «فیری‌پرس» به رهبری باری وایس و امپراتوری خبری محافظه‌کار بن شاپیرو که «دیلی‌وایر» را راه‌اندازی کرد، نقش کلیدی در این تغییر ایفا می‌کنند.
آیا رسانه‌های سنتی هنوز هم قدرتی دارند؟
در این میان، برخی تحلیل‌گران معتقدند که رسانه‌های سنتی نیازمند تواضع بیشتری هستند. واندهای اشاره می‌کند: «رسانه‌های جریان اصلی باید بپذیرند که دیگر مهم‌ترین بازیگر در میدان اطلاعات نیستند. نقش آن‌ها از تعیین‌کننده به یکی از بازیگران اصلی تغییر کرده است.» این تحول به‌خصوص در دوره ترامپ مشهود بوده است، چرا که رسانه‌های محافظه‌کار همچون فاکس نیوز، نیوزمکس و حتی شبکه‌های اجتماعی مانند ایکس نقش تعیین‌کننده‌ای در روایت‌سازی‌های سیاسی داشته‌اند.
آینده رسانه‌های خبری؛ بازگشت به اصول یا پذیرش تغییر؟
با وجود بحران‌های پیش‌رو، رسانه‌هایی مانند «آتلانتیک» رویکرد متفاوتی را اتخاذ کرده‌اند. جفری گلدبرگ، سردبیر این رسانه، تأکید می‌کند که مأموریت آن‌ها گزارش‌دهی مسئولانه و پاسخ‌گویی به وقایع است، بدون اینکه خود را به مقاومت در برابر ترامپ محدود کنند. او اشاره می‌کند که حتی اگر ترامپ تصمیمی موثر بگیرد، خبرنگاران وظیفه دارند آن را به دقت گزارش دهند. این تحول نشان می‌دهد که بار سنگین اعتمادسازی بر دوش مصرف‌کنندگان محتوا نیز قرار دارد. به گفته واندهای، «در این دوران، منابع اطلاعاتی فراوانی در دسترس است، اما باید بدانید کجا به دنبال حقیقت بگردید.»
به روایت آمار
درآمد صنعت روزنامه‌نگاری از سال ۲۰۰۸ به بعد به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است. طبق آمار موسسه پیو، درآمد کل صنعت روزنامه‌نگاری از ۴۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۶ به حدود ۱۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ رسید که نشان‌دهنده کاهش بیش از ۶۰ درصدی در یک دوره زمانی ۱۴ ساله است. در همین دوره، تعداد شغل‌های مرتبط با روزنامه‌نگاری نیز کاهش چشمگیری داشته است؛ طبق همین گزارش، از سال ۲۰۰۸ بیش از ۲۵ هزار شغل در بخش‌های مختلف روزنامه‌نگاری در ایالات متحده از بین رفته است. همچنین، رسانه‌های تلویزیونی نیز با افت شدید تعداد بینندگان روبه‌رو بوده‌اند.
طبق گزارشی از نیلسن، میزان تماشای تلویزیون‌های سنتی در آمریکا از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. به‌ویژه، شبکه‌های کابلی که زمانی بخش عمده‌ای از بازار تلویزیون را در دست داشتند، شاهد افت شدید مخاطب بودند. تعداد خانوارهای آمریکایی که به تلویزیون کابلی دسترسی دارند، از ۸۰ درصد در سال ۲۰۱۵ به حدود ۵۰ درصد در سال ۲۰۲۰ کاهش یافته است.
این روند نشان‌دهنده مهاجرت سریع مخاطبان به سمت رسانه‌های دیجیتال و سرویس‌های استریم است. در کنار این، تعداد مشترکان رسانه‌های دیجیتال در سال‌های اخیر به سرعت افزایش یافته است. طبق گزارش ای‌مارکتر، پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال ۲۰۲۴ تعداد کاربران رسانه‌های دیجیتال در آمریکا به بیش از ۲۴۰ میلیون نفر برسد، در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۵ حدود ۲۰۰ میلیون نفر بود.
این تغییرات عمده در رفتار مصرف‌کنندگان و وابستگی روزافزون به فناوری‌های جدید، باعث شده که رسانه‌های سنتی از جذب تبلیغات و درآمدهای مرتبط با آن به‌شدت آسیب ببینند. تبلیغات دیجیتال که زمانی تنها یک بخش کوچک از بازار تبلیغات بود، اکنون سهم غالب آن را در اختیار گرفته است.
طبق گزارش استاتیستا، در سال ۲۰۲۰، تبلیغات دیجیتال در آمریکا به بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار رسید، در حالی که تبلیغات تلویزیونی تنها حدود ۶۰ میلیارد دلار از این درآمد را به خود اختصاص داد. این تحولات به وضوح نشان‌دهنده تغییرات بنیادین در صنعت رسانه و نحوه تعامل مردم با اطلاعات و سرگرمی است. رسانه‌های سنتی همچنان در تلاش هستند تا به مدل‌های درآمدی جدید روی آورده و با تحولات دیجیتال همگام شوند، اما همچنان با چالش‌های زیادی در این زمینه روبه‌رو هستند.