چالش‌های دفع زباله در تهران
«زباله‌سوزی» و هراس از افزایش آلودگی در تهران
هفت صبح| سرنوشت امحای زباله‌های تهران و سایر کلانشهرها سال‌هاست که به یکی از چالش‌های جدی کشور بدل شده؛ موضوعی که شهرداری تهران، در مقام مدیر شهری بر امحای آنها از طریق دستگاه‌های زباله‌سوزی تاکید دارد و در مقابل، مخالفان و منتقدان، نگران افزایش آلاینده‌ها و بوی نامطبوع در کشور هستند.
این جدال، البته برای امروز و دیروز نیست و نمونه آن دستگاه زباله‌سوزی بود که در دوره مدیریت شهری قبلی از چین برای نصب در تهران وارد شد اما به جای پایتخت، سر از قم درآورد و باز تهران ماند و روزانه 7 هزار تن زباله‌ای که باید فکری برای آن بشود. پس از آن گفته شد قرار است دستگاه دیگری خریداری شود و حتی اعلام شد که مشخصات دستگاه مذکور نیز به شرکت چینی اعلام شده و به‌زودی این زباله‌سوز وارد کشور می‌شود که خبری نشد.
دو سال بعد، شهرداری تهران دوباره اعلام کرد که می‌خواهد زباله‌سوزی با مشخصات جدید به چین سفارش دهد که البته باز هم به‌زودی آماده و احتمالا تا پایان سال به تهران خواهد رسید؛ زباله‌سوزی که قرار است از آن نیز برق گرفته شود. معاون خدمات شهری شهرداری هم گفت:
«چاره‌ای نداریم جز آنکه بخش زیادی از زباله را بسوزانیم تا بتوانیم ضمن مدیریت پسماند، در کاهش ناترازی انرژی نیز نقش ایفا کرده و برای شهر تهران برق تولید کنیم. این اقدام از یک‌سو باعث نجات محیط‌زیست، شهر و حتی خود ما از دفع روزانه چند هزار تن زباله می‌شود و از سوی دیگر، می‌تواند بخشی از برق مورد نیاز شهر را تأمین کند».
چند روز قبل ولی «صدیقه ترابی» سرپرست معاونت محیط‌زیست انسانی سازمان محیط‌زیست در نشستی که به همین منظور برگزار شده بود، بر لزوم رعایت دقیق استاندارد ملی ابلاغی سال ۱۴۰۰ سازمان ملی استاندارد در طراحی، اجرا و بهره‌برداری از نیروگاه زباله‌سوز تاکید و اعلام کرد تصمیم‌گیری نهایی منوط به ارائه گزارش اصلاحی ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و تصویب آن در کمیته ارزیابی خواهد بود.
پس از آن «محسن قضاتلو» مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران از نزدیک شدن این سازمان به انتخاب پیمانکار ساخت نخستین زباله‌سوز مدرن خبر داد. به گفته او، اکنون مذاکرات با سه شرکت به مراحل نهایی رسیده و فرآیند ارزیابی فنی، قیمتی و زیست‌محیطی در جریان است. قضاتلو با اشاره به اینکه اسناد اولیه برای شرکت‌ها ارسال شده، تصریح کرد:
پس از بررسی اسناد بازگشتی، پیمانکاری انتخاب می‌شود که بالاترین راندمان، مناسب‌ترین قیمت و عملکرد فنی قابل قبول داشته باشد. این روند نیازمند دقت بالاست و به همین دلیل زمانبر اما حیاتی برای آینده تهران است. او افزود: سازمان محیط‌زیست موافقت اولیه خود را اعلام کرده و بعد از انتخاب نهایی پیمانکار، مستندات فنی برای تایید نهایی به این سازمان ارسال می‌شود.
بوی بد آشغال در سطح شهر
بوی بد و نحوه امحای زباله‌ها از مواردی بوده که باعث شده تاکنون سازمان محیط زیست تمایل چندانی به حمایت از این پروژه نداشته باشد. با این حال معاون خدمات شهری شهرداری مدعی است که رایزنی‌های زیادی با نهادهای مرتبط و ازجمله محیط‌زیست انجام شده تا این پروژه به سرانجام برسد.
داود گودرزی با تشریح مزایای این زباله‌سوز گفته؛ «این زباله‌سوز هم بوی نامطبوع را به‌طور کامل می‌گیرد و هم آلایندگی برای محیط زیست ایجاد نمی‌کند و از سوی دیگر می‌تواند بخشی از برق مورد نیاز شهر را تامین کند». وی با تاکید بر لزوم دریافت مصوبه شورای اسلامی شهر تهران در این زمینه، ادامه داد:
به‌دلیل رقم بالای قرارداد، اخذ مصوبه شورای شهر الزامی است. بر همین اساس، مصوبه لازم نیز تنظیم شده و امیدواریم عزیزان ما در شورا همراهی لازم را داشته باشند. به گفته گودرزی، در ماه‌های گذشته، جلسات متعدد با مجموعه‌هایی ازجمله سازمان حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی و نمایندگان مجلس برگزار شده تا همه برای تحقق این پروژه مهم کمک کنند.
تهران؛ معطل بی‌تصمیمی مسئولان
اما آیا سوزاندن زباله، گزینه نهایی برای از بین بردن زباله‌هاست؟ گودرزی در پاسخ می‌گوید: چاره‌ای نداریم جز آنکه بخش زیادی از زباله را بسوزانیم تا بتوانیم ضمن مدیریت پسماند، در کاهش ناترازی انرژی نیز نقش ایفا کرده و برای شهر تهران برق تولید کنیم. با این حال همچنان ابهاماتی در این زمینه وجود دارد.
معاون خدمات شهری شهرداری تهران درباره نگرانی‌ها از آلایندگی زباله‌سوزها می‌گوید: دغدغه‌هایی درباره آلایندگی این فرایند وجود دارد اما با استفاده از تکنولوژی‌های جدید، این موارد قابل رفع است. در قراردادی که منعقد خواهد شد نیز تاکید شده شرکتی که وارد این پروژه می‌شود باید از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده کند. وی با اشاره به سفر انجام شده به چین برای بازدید از نمونه‌های موفق در این حوزه بیان کرد:
از نزدیک دیدیم که این فناوری‌ها چگونه اجرا شده‌اند؛ هم بوی نامطبوع زباله‌ها را به طور کامل می‌گیرند و هم هیچ آلایندگی برای محیط زیست ندارند. با این حال نگاهی اجمالی به نظرات مختلف مطرح شده در مورد زباله‌سوزی، نشان می‌دهد که برخلاف ادعای شهرداری، این پروژه همچنان منتقدانی دارد که شاید مانعی باشند برای خرید این دستگاه. بدین ترتیب به نظر نمی‌رسد این دستگاه به این زودی‌ها وارد کشور شود و از آن گذشته، بتواند تامین‌کننده بخشی از برق تهران باشد.
