دانش‌آموزان همچنان قربانی مصوبه کنکوری شورای عالی
مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال اصلاح است و با اختلاف‌نظرهایی بین شورا و دولت مواجه شده است. توجه به عدالت آموزشی و حمایت از مدارس دولتی عادی ضروری است.
شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشست اخیر خود مصوبه کنکوری را مورد بازنگری و اصلاح قرار داد. بر اساس اعلام خسروپناه، دبیر این شورا، سوابق تحصیلی پایه دهم از تأثیر در کنکور حذف شده و تنها سوابق تحصیلی پایه‌های یازدهم و دوازدهم در ارزیابی‌ها لحاظ خواهد شد. با این حال، هنوز زمان دقیق اجرای این تغییرات مشخص نشده است و ممکن است از کنکور سال ۱۴۰۴ یا ۱۴۰۵ اجرایی شود.
دلایل حذف پایه دهم
مسئولان دلیل حذف سوابق تحصیلی پایه دهم را افت نمرات دانش‌آموزان در ابتدای ورود به دوره متوسطه دوم اعلام کرده‌اند. به گفته آن‌ها، این افت که ناشی از تغییر ساختار آموزشی و سازگاری با شرایط جدید است، نباید تأثیر منفی بر آینده تحصیلی دانش‌آموزان بگذارد.
واکنش داوطلبان
این اصلاحات با واکنش‌های انتقادی دانش‌آموزان و داوطلبان کنکور مواجه شده است. آن‌ها معتقدند که حذف پایه دهم تأثیر مثبتی بر کاهش مشکلات موجود ندارد. یکی از نگرانی‌های اصلی داوطلبان، شرایط دشوار پشت‌کنکوری‌هاست که مجبورند در بازه زمانی کوتاهی، امتحانات نهایی دو پایه یازدهم و دوازدهم را پشت سر بگذارند. همچنین بسیاری از دانش‌آموزان خواستار اعمال تأثیر مثبت معدل به‌جای تأثیر قطعی هستند تا نمرات پایین آن‌ها مانعی برای موفقیت در کنکور نشود.
چالش‌های اصلی
با وجود اصلاحات صورت‌گرفته، مشکلات متعددی همچنان پابرجاست، از جمله:
تفاوت در کیفیت آموزش میان مدارس دولتی عادی و مدارس خاص.
مشکلات مربوط به تصحیح برگه‌های امتحانات نهایی و تأثیر نظرات سلیقه‌ای مصححان.
فشار مضاعف بر دانش‌آموزان مناطق محروم به دلیل کمبود امکانات آموزشی.
اختلاف‌نظر میان مسئولان
مصوبه کنکوری شورا با انتقادات برخی مسئولان از جمله وزیر علوم و رئیس سازمان سنجش روبه‌رو شده است. آن‌ها تأثیر قطعی معدل را عامل افزایش شکاف میان دانش‌آموزان مناطق محروم و برخوردار می‌دانند. به گفته رئیس سازمان سنجش، پیشنهاد این سازمان مبنی بر اعمال تأثیر مثبت معدل با سقف ۳۵ درصد به شورا ارائه شده بود اما هرگز در جلسات بررسی نشد. همچنین اعلام شده که رئیس سازمان سنجش در جلسه اخیر شورا اجازه ورود و ارائه نظرات کارشناسی را نداشته است.
عدالت آموزشی در خطر
بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی و مناطق محروم، به دلیل کمبود امکانات آموزشی، بیشترین آسیب را از تأثیر قطعی معدل خواهند دید. برای نمونه، استان‌های محرومی مانند سیستان‌وبلوچستان و کهگیلویه‌وبویراحمد در قعر جدول نمرات امتحانات نهایی قرار دارند، در حالی که استان‌هایی مانند یزد و تهران میانگین نمرات بالاتری دارند. این شکاف آموزشی باعث شده عدالت تحصیلی در نظام آموزشی کشور به‌طور جدی زیر سؤال برود.
تأکید بر عدالت از دیدگاه رهبر انقلاب
رهبر معظم انقلاب پیش‌تر بر لزوم ارتقای سطح مدارس دولتی و برقراری عدالت آموزشی تأکید کرده بودند. ایشان در سال ۱۳۹۹ تصریح کردند که نباید دانش‌آموزان مدارس دولتی از موفقیت در کنکور ناامید شوند. با این حال، مصوبه کنکوری جدید با وجود اصلاحات، هنوز نتوانسته مشکلات ریشه‌ای نظام آموزشی را برطرف کند.
تصمیم‌گیری نهایی در جلسات آینده
هنوز مشخص نیست که این تغییرات از چه سالی اجرایی خواهد شد. شورا در جلسات آینده درباره جزئیات نهایی از جمله تأثیر معدل، تعداد دروس آزمونی و زمان دقیق اجرای این تغییرات تصمیم‌گیری خواهد کرد. از سوی دیگر، داوطلبان امیدوارند سیاست‌گذاران با اعمال اصلاحات بیشتر، عدالت آموزشی را در اولویت قرار دهند و از افزایش شکاف تحصیلی جلوگیری کنند.