ردپای موتورسیکلت‌های آلاینده در آسمان خاکستری پایتخت
۹۰ درصد از ۵ میلیون موتورسیکلت فعال در پایتخت فرسوده هستند و آسمان پایتخت را سیاه کرده‌اند.
به گزارش هفت صبح، آسمان تهران به دلیل حضور گسترده موتورسیکلت‌های آلاینده در حال سیاه شدن است. طبق گزارش‌ها، ۹۰ درصد از ۵ میلیون موتورسیکلت فعال در پایتخت فرسوده هستند و این موتورسیکلت‌ها به یکی از بزرگ‌ترین منابع آلودگی هوای شهری تبدیل شده‌اند.
موتورسیکلت‌های کاربراتوری که بخش عمده‌ای از این وسایل نقلیه را تشکیل می‌دهند، به دلیل استفاده از فناوری قدیمی در سیستم سوخت‌رسانی و احتراق، تولید آلایندگی زیادی دارند. مطالعات نشان می‌دهد که این موتورسیکلت‌ها تا ۱۵ برابر بیشتر از خودروهای سواری استاندارد یورو ۵ آلاینده تولید می‌کنند. این میزان آلودگی در برخی موارد، برای آلاینده‌هایی مانند مونوکسید کربن و هیدروکربن‌های نسوخته به ۲۰ برابر خودروهای استاندارد هم می‌رسد.
در هر کیلومتر پیمایش، یک موتورسیکلت کاربراتوری به طور میانگین حدود ۴۰ گرم هیدروکربن نسوخته تولید می‌کند، در حالی که خودروهای استاندارد یورو ۵ کمتر از ۲ گرم آلاینده در هر کیلومتر دارند. علاوه بر هیدروکربن‌ها، موتورسیکلت‌های فرسوده مقادیر زیادی مونوکسید کربن (CO) و دی‌اکسید کربن (CO₂) نیز منتشر می‌کنند که تأثیرات مخربی بر کیفیت هوا دارند.
موتورسیکلت‌ها به ویژه در تولید ذرات معلق (PM) نقش قابل توجهی ایفا می‌کنند و طبق آمارهای رسمی، حدود ۳۰ درصد از آلودگی هوای کلان‌شهرهایی مانند تهران به این وسایل نقلیه اختصاص دارد. این وضعیت عمدتاً به دلیل فرسودگی موتورسیکلت‌ها، نبود سیستم‌های کنترل آلایندگی و استفاده از سوخت‌های بی‌کیفیت است.
طبق آمار مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، حدود ۱۳ میلیون موتورسیکلت در ایران تردد دارند که ۵ میلیون از این تعداد در تهران فعال هستند. نکته نگران‌کننده این است که تنها ۶ هزار دستگاه موتورسیکلت به معاینه فنی مراجعه کرده‌اند و ۹۰ درصد این موتورسیکلت‌ها فرسوده هستند.
در سطح جهانی، کشورهای مختلف مانند ویتنام و هند نیز با چالش مشابهی روبرو هستند. ویتنام که ۸۰ درصد وسایل نقلیه‌اش موتورسیکلت است، برای کاهش آلودگی هوا اقدامات زیادی انجام داده است. در هند نیز دولت با سخت‌گیری‌های بیشتر در زمینه آلایندگی موتورسیکلت‌ها و ترویج استفاده از موتورسیکلت‌های برقی سعی در کنترل آلودگی دارد.
در ایران نیز با توجه به تعداد بالای موتورسیکلت‌های فرسوده و عدم نظارت کافی بر اجرای معاینه فنی، نیاز به برنامه‌ریزی جدی برای کاهش آلودگی هوا احساس می‌شود. ترویج موتورسیکلت‌های برقی، ارائه تسهیلات برای تعویض موتورسیکلت‌های فرسوده و نظارت بیشتر بر معاینه فنی می‌تواند از راه‌حل‌های مؤثر برای این معضل باشد.