دیپلماسی فوری برای محمد و چچیلیا
پرونده بازداشت یک ایرانی در میلان و یک ایتالیایی در‌تهران در کمتر از یک ماه بسته شد
هفت صبح| حوالی ساعت ۹ شامگاه یکشنبه بود که مرکز رسانه قوه قضائیه خبر داد: محمد عابدینی نخبه ایرانی که در ایتالیا بازداشت شده بود با پیگیری‌های مشترک وزارت امور خارجه و وزارت اطلاعات آزاد و دقایقی پیش وارد تهران شد.
بازداشت آقای عابدینی در پی سوءتفاهمی صورت گرفته بود که با پیگیری وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی و مذاکرات بین واحدهای ذیربطِ وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران و سرویس اطلاعات ایتالیا، مشکل پدید آمده برطرف شده و به آزادی و مراجعت وی انجامید. در روزهای گذشته، رسانه‌های ایتالیا نیز به روابط مثبت و رو به گسترش بین دستگاه‌های اطلاعاتی ایران و ایتالیا اشاره کرده بودند.
چهار روز قبل از این تاریخ هم، چچیلیا سالا، خبرنگار ایتالیایی که در ایران دستگیر شده بود بعد از 20 روز زندان، آزاد شده و به رم برگشت. محمد عابدینی نجف‌آبادی ۳۸ ساله که از سوی آمریکا به انتقال قطعات حساس پهپادی به سپاه پاسداران متهم شده، روز ۲۶ آذر در فرودگاه میلان ایتالیا دستگیر شد. با این حساب عابدینی 28 روز را در زندان ایتالیا به سر برده است.
قرار بود او به ایالات‌متحده استرداد داده شود. اما ظاهرا تلاش‌های ایران باعث شد تا نه‌تنها استرداد او منتفی شده بلکه منع تعقیبش هم صادر شود. البته قبل از اعلام عدم استرداد، جورجیا ملونی نخست‌وزیر ایتالیا در سفری به ایالات‌متحده، به دیدار رئیس‌جمهور منتخب آمریکا یعنی ترامپ رفت که در آن دیدار ظاهرا در مورد چچیلیا سالا و عابدینی صحبت شده بود.
البته وزارت خارجه و وزارت ارشاد ایران اشاره کرده بودند که سالا به دلیل نقض قوانین جمهوری اسلامی ایران دستگیر و زندانی شده است. او با ویزای خبرنگاری به ایران سفر کرده بود و به گفته تهران، بازداشتش ربطی به دستگیری عابدینی نداشته است. او همچنین توضیح داد طبق قرارداد استرداد بین ایتالیا و آمریکا، استرداد متهمان تنها در مواردی می‌تواند انجام شود که اتهام طبق قوانین هر دو کشور جرم محسوب شود.
روز یکشنبه وزیر دادگستری ایتالیا از لغو بازداشت و استرداد عابدینی خبر داد و گفت درخواست آزادی او به دادگاه استیناف ارائه شده، چراکه اتهامات ادعا شده علیه او یا تحت قوانین ایتالیا قابل مجازات نیستند یا شواهد کافی برای آن‌ها وجود ندارد.
جزئیات بیشتر از ماجرای عابدینی و دلیل بازداشت او
خبرگزاری تسنیم روز یک دی در گزارشی جزئیاتی درباره بازداشت عابدینی منتشر کرده و نوشته بود:
عصر روز دوشنبه 26 آذر (16 دسامبر)، محمد عابدینی نجف‌آبادی، 38 ساله و از فارغ‌التحصیلان مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف، در حالی که قصد سفر به سوئیس داشت، در فرودگاه میلان ایتالیا توسط پلیس این کشور دستگیر شد. در همین زمان، مهدی محمدصادقی، 42 ساله و ساکن آمریکا، نیز در ایالت ماساچوست دستگیر شد.
براساس اطلاعات منتشر شده از سوی رسانه‌ها، دستگیری این دو نفر به حمله پهپادی 28 ژانویه 2024 (8 بهمن 1402) توسط گروه‌های مسلح عراقی در اردن مرتبط دانسته شده است. در این حمله، سه نظامی آمریکایی کشته و 47 نفر دیگر زخمی شدند. اف‌بی‌‌‌آی ادعا کرده است که تجهیزاتی که در این پهپاد استفاده شده، توسط این دو فرد تهیه شده است!
یکی از هم‌دانشگاهیان محمد عابدینی که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، در گفت‌وگو با تسنیم گفت: محمد عابدینی تبعه ایران و مدیرعامل شرکت صنعت دانش رهپویان افلاک در ایران است. این شرکت در حوزه تجهیزات اندازه‌گیری ابزار دقیق فعالیت می‌کند و محصولات آن کاربردهای متنوعی از جمله درمانی و ورزشی داشتند. عابدینی همچنین مدیر یک شرکت سوئیسی با نام Illumove SA بود که در زمینه تولید تجهیزات ضبط حرکت (موشن کپچر) فعالیت می‌کرد. تمامی فعالیت‌های این شرکت‌ها تحت نظارت حقوقی و مالیاتی دولت سوئیس انجام می‌شد.
وی گفت: این تجهیزات به دلیل تکنولوژی پیشرفته، قابلیت استفاده چندمنظوره دارند. محصولات شرکت پس از عرضه قانونی در بازار ایران، می‌توانند توسط هر فرد حقیقی یا حقوقی خریداری و استفاده شوند. اما دولت آمریکا، با ادعای واهی مبنی بر استفاده از این تجهیزات در پهپادهای مورد استفاده در حمله مذکور، اقدام به پرونده‌سازی و دستگیری این افراد کرده است.