داستان عمارت مسعودیه و پسر جاه‌طلب و سفاک ناصرالدین‌شاه
یکی از رویدادهای تاریخی که با عمارت مسعودیه پیوند خورده، ماجرای به توپ بستن مجلس است
هفت صبح، عباس عربی | در میان همهمه میدان بهارستان و شلوغی این میدان و تردد موتورسیکلت‌ها و خودروها، عمارت و باغی مصفا وجود دارد که سرگذشتی شنیدنی دارد: عمارت مسعودیه. این باغ را یکی از پسران ناصرالدین‌شاه با نام مسعودمیرزا ظل‌السطان ساخت و آن را به نام خودش عمارت مسعودیه نامید.
مسعودمیرزا ظل‌السلطان فردی جاه‌طلب و سفاک بود که نیم‌نگاهی به تخت شاهی هم داشت. او دوست داشت به جای برادرش مظفرالدین میرزا که ولیعهد بود، خودش ولیعهد باشد و بعدها تاج کیانی را بر‌سر بگذارد، از این رو دم و دستگاهی شاهانه برای خود در عمارت مسعودیه ایجاد کرد. جالب اینجاست که مسعود میرزا حاکم بود و صرفا این کاخ را برای زمانی ساخت که به تهران می‌آمد.
مسعود میرزا به جز اصفهان، حاکم شهرهای دیگر هم بود، روزی از روزها به فرمان پدرش ناصرالدین‌شاه به تهران آمد. ناصرالدین‌شاه که از جاه‌طلبی و خودخواهی فرزندش آگاه بود، تصمیم گرفت به عمارت مسعودیه برود و سر و گوشی آب دهد؛ شنیده بود که مسعودمیرزا در عمارت خود دم و دستگاهی عریض و طویل همچون شاهان ایجاد کرده. شاه قاجار وقتی این دم و دستگاه شاهانه مسعود میرزا را دید، حسابی ترسید.
برای همین او را از تمام سمت‌هایی که داشت به جز حکومت اصفهان عزل کرد. شکی نیست که دیدن این عمارت زیبا و شاهانه با آن دستگاه عریض و طویل، دل هر پادشاهی را به لرزه در‌می‌آورد. به خصوص که معماری عمارت مسعودیه برگرفته از کاخ گلستان است و بخش‌های زیادی از آن همانند تالار آینه دقیقا با الگو گرفتن از کاخ گلستان طراحی و ساخته شده بود. برخی از مورخین معتقدند که مسعودمیرزا این عمارت را از آن جهت ساخت که بعدها کاخ پادشاهی او بشود، امری که هیچگاه محقق نشد. آینه‌کاری‌ها، گچ‌بری‌ها و اُرسی‌های این عمارت زبانزد خاص و عام است.
یکی از رویدادهای تاریخی که با عمارت مسعودیه پیوند خورده، ماجرای به توپ بستن مجلس است. موضوع از این قرار است که برادرزاده مسعودمیرزا یعنی محمدعلی‌شاه با همراهان خود در حال عبور از مقابل این عمارت بود، بمبی دست‌ساز به قصد ترور محمدعلی شاه زیر کالاسکه او رها شد که شاه قاجار از این واقعه جان سالم به در برد. همین امر اسباب ناراحتی و خشم شاه را فراهم کرد و دستور داد تا مجلس را به توپ ببندند. عمارت مسعودیه هم از این حمله بی‌نصیب نماند و آسیب دید چون مسعود میرزا به خاطر کینه از شاه وقت، عمارت خود را پایگاه مشروطه‌خواهان قرار داده بود.
پس از درگذشت مسعودمیرزا، عمارت او از طریق ورثه به وزارت معارف واگذار شد، این امر در اواخر دوران قاجار و زمانی که رضاخان، رئیس الوزراء بود اتفاق افتاد. اندکی بعد در دوران پادشاهی رضاشاه، برای اولین بار کتابخانه ملی در گوشه‌ای از این عمارت راه‌اندازی شد و همینطور موزه ایران باستان. با ساخت ساختمان کتابخانه ملی و موزه ایران باستان، هر دو نهاد به ساختمان‌های جدید نقل مکان کردند.
در دهه 40 شمسی وزارت آموزش و پرورش تاسیس شد و عمارت مسعودیه هم به این وزارتخانه تازه تاسیس اختصاص یافت. عمارت مسعودیه تا سال 1377 در اختیار این وزارتخانه بود و در آن زمان به سازمان میراث فرهنگی واگذار شد تا مجموعه‌ای فرهنگی در آن دایر کند. در این سال‌ها همچنان مرمت این بنای فاخر و عظیم تهران کامل نشده و بازدید از آن نیز همواره با فراز و نشیب همراه بوده است.
گاهی مسئولان امر درهای این عمارت زیبا را به روی عموم باز می‌کنند ولی چون مرمت آن تکمیل نشده و موزه و مجموعه فرهنگی خاصی در آن دایر نشده، بازدیدکنندگان صرفا از محوطه این عمارت بازدید می‌کنند. اگر تابه حال از عمارت زیبای مسعود میرزا ظل‌السطان بازدید نکردید، پیشنهاد می‌کنیم که هرگاه این عمارت بازدید عمومی داشت، سری به عمارت مسعودیه بزنید و از زیبایی‌های این بنای فاخر و باشکوه شهر تهران لذت ببرید.