شرایط جذب داوطلب برای تزریق واکسن کرونا
روزنامه هفت صبح | اولین مرحله کارآزمایی واکسن ایرانی روی انسان که قرار بود اول دیماه انجام شود، چند روز به عقب افتاده است. تیم پژوهش هنوز گروه نمونه خود را انتخاب نکردهاند و از امروز قرار است با انتشار متنی در شبکههای اجتماعی، رسانههای رسمی، رادیو و صداوسیما برای جذب داوطلب فراخوان بدهند. اگر میخواهید برای این کار داوطلب شوید باید از الان بدانید که اولین دوره تزریق داوطلبان بین چهارم تا هشتم دیماه قرار است انجام شود.
همچنین اگرچه خبری از پاداش نیست، اما مبلغ مختصری بابت رفتوآمد و جبران وقتی که برای این کارآزمایی میگذارید، دریافت خواهید کرد. در این گزارش سعی کردهایم اطلاعات لازم برای افرادی را که قصد دارند داوطلب اولین مرحله کارآزمایی انسانی واکسن کرونا شوند جمعآوری کنیم تا بر اساس آن درباره این کار تصمیم قطعی خود را بگیرند.
روز پنجشنبه به طور مفصل در روزنامه هفت صبح گزارش دادیم که اولین گروه داوطلبان واکسن ایرانی یک گروه ۵۶ نفره خواهند بود که در هتل ارم مستقر میشوند و اولین تست را روز اول دیماه میدهند، اما در پروتکل این واکسن، تاریخ شروع این کارآزمایی باز گذاشته شده است. در پروتکل نوشته شده که تاریخ مورد انتظارشان اول دیماه است.
اما کمیته نظارت روز گذشته خبر داد که احتمالا اولین گروه داوطلبان، واکسن خود را بین روز چهارم تا هشتم دیماه دریافت خواهند کرد. آنها تازه دو روز پیش مجوزهای لازم برای اینکه فراخوان جذب داوطلب را پخش کنند گرفتهاند و قرار است از امروز داوطلبان این کارآزمایی را پیدا کنند.
*** داوطلبان کارآزمایی چطور پیدا خواهند شد؟
دکتر حامد حسینی، یک عضو کمیته نظارت بر ایمنی دادههای این کارآزمایی به روزنامه هفت صبح میگوید: «متنی کوتاه در شبکههای اجتماعی، تلویزیون، رادیو و گروههای علمی میگذاریم تا افرادی که مشخصات لازم را دارند تماس بگیرند.
ابتدا یک مصاحبه تلفنی با آنها خواهیم کرد و بعد دعوت میکنیم که از آنها در هتل ارم خون بگیریم، سلامتشان را معاینه کرده و اگر همهچیز خوب باشد، از آنها برای این کار دعوت میکنیم.» در انتخاب آنها معیارهای سلامت جسمانی و روانشناختی هم موثر است و داوطلبان را ناظر کمیته اخلاق، ناظر وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو تایید خواهند کرد.
*** مرحله اول: تزریق
بعد از اینکه افراد به عنوان داوطلب انتخاب شدند باید روز تزریق به هتل مراجعه کنند. آنها همزمان با هم واکسن را تزریق نمیکنند؛ اول یک گروه سهنفره واکسن را دریافت میکنند که نتایج آن به کمیته ایمنی داده میشود. بعد یک گروه چهارنفره دیگر و سپس این کار پلهپله در شش یا هفت مرحله پیش میرود. خلاصه اینکه مطالعه ۲۸ روز بعد از نفر پنجاهوششم ادامه خواهد داشت. بنا بر پروتکل، افراد کمیته تیم ایمنی، مستقل از تیم پژوهش و کمپانی تولیدکننده هستند.
*** بعد از تزریق واکسن کرونا چه اتفاقی میافتد؟
بعد از هر تزریق باید چهکار کنید؟ قرار است بعد از هر دوره تزریق یک اتاق اختصاصی از هر داوطلب در هتل ارم پذیرایی کند. تستهای پیسیآر و کیت رپیدتست هم موجود هست. کیتهای رپید در پروتکل هم نیامده و قرار نیست که معیار ما کیت رپیدتست باشد، اما خونگیری را هفت، هشتبار روی هر فرد انجام میدهیم تا روند ساخته شدن آنتیبادی آنها را چک کنیم.
*** داوطلبان نباید از تهران خارج شوند
هنوز مشخص نیست که چند نفر زن و چند نفر مرد قرار است برای داوطلبان اول انتخاب شوند. به گفته این عضو کمیته نظارت، در این فاز مهم نیست که تعداد زن و مرد دقیقا چند نفر باشد، اما تنوع از نظر جنسیت و سن رعایت خواهد شد. حالا افراد از چه شهرهایی میتوانند در این تست شرکت کنند؟ او میگوید: «افراد از شهرهای مختلف میتوانند در آن شرکت کنند؛ البته به این شرط که در این ۲۸ روز از البرز و تهران خارج نشوند و در دسترس ما باشند.»
*** فعلا همین که عارضه نداشته باشد کافی است
همه این کارها، حتی خونگیری و تستها قرار است در هتل ارم انجام شوند. حداقل ۲۸ روز اول که همینطور است، اما چون مطالعه طولانی خواهد بود، پس از آن همهچیز در بیمارستان امام خمینی کنترل خواهد شد.
بهخاطر همین هم آزمایشگاهی داخل هتل ارم مستقر کردهاند که با استانداردهای بالا درست شده است. اینها اطلاعاتی است که حامد حسینی، عضو این گروه پژوهشی به هفت صبح میدهد. او میگوید: «پژوهشگران این مرحله از کارآزمایی را به بررسی این موضوع اختصاص دادهاند که واکسنی که ساختهاند فقط عارضه نداشته باشد و تمرکزشان فعلا این نیست که واکسن مانع بیماری شود.»
*** پاداشی به داوطلبان داده میشود؟
این عضو از گروه پژوهش درباره پاداش داوطلب شدن در کارآزمایی واکسن کرونا اینگونه توضیح میدهد: «در فاز یک به عنوان جبران وقتی که از داوطلبان گرفتهایم، مبلغی به آنها پرداخت خواهیم کرد. مثلا اگر کارمندی هستید که وقتتان را برای این آزمایش میگذارید یا برای رفتوآمدتان از تاکسی استفاده کنید، کمیته اخلاق این اجازه را به ما میدهد که علاوهبر هزینه رفتوآمد، مبلغ محدودی را هم متناسب با حقوق شهروند متوسط در پایان پرداخت کنیم.»
بااینحال او تاکید میکند که این مبلغ آنقدر زیاد نیست که تنها عامل ترغیب افراد برای شرکت در مطالعه باشد. «ترغیب داوطلبان با پول قانونی نیست و کمیته ملی اخلاق اجازه این کار را نمیدهد. شأن داوطلبی فراتر از این است که کسی بهخاطر پول داوطلب شود.»
*** برچسب واکسن مشکلی ندارد
دو روز پیش، اولین تصاویر از واکسن کرونای ایرانی منتشر شد. تصاویر ناواضحی که به عقیده عدهای در شبکههای مجازی مشکلاتی روی برچسب آن دیده میشد و به گفته آنها استاندارد نبود. حسینی، توضیحی هم درباره این برچسبها دارد. او میگوید که این واکسنهایی که عکس آن منتشر شده فقط در مرحله پژوهش هستند و حالا معلوم نیست برچسب آن وقتی به بازار بیاید چه شکلی شود.
او خیال داوطلبان را بابت برچسب راحت کرده و میگوید: «اگر یک دارو برچسب استاندارد نداشته باشد، اصلا مجوز فروش نمیگیرد. مثلا باید روی دارو نوشته شود که کد ثبت آن چیست؟ غیرقابل فروش است یا نه؟ ماده موثره آن چیست و اطلاعاتی از این دست بدهد. الزامات برچسبگذاری واکسن در سازمان غذا و دارو مشخص شده است. بعد که واکسن در بازار فروش بیاید، برچسب آن به همین صورت الزامات را رعایت خواهد کرد.»
*** قیمت واکسن مشخص شده؟
او اطلاعی از قیمت احتمالی این واکسن ندارد و میگوید که سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت این موضوع را تعیین میکنند. آنها با یک فرمول و سنجههای علمی، اجتماعی و اقتصادی قیمتگذاری میکنند و این کار بعد از کارآزمایی اجرا خواهد شد. بعد از اینکه مطالعه اولیه تمام شود، یک مطالعه دیگر با نمونههای بیشتری هم در انتظار واکسن ایرانی خواهد بود.
احتمالا تا آن زمان هم هنوز تصمیمی درباره واکسن فایزر گرفته نشده است. وزارت بهداشت ایران میگوید دردسرهای زنجیره سرد برای خرید واکسن کرونای این شرکت باعث شده که از خیر واکسن این شرکت بگذرد. روز پنجشنبه کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، درباره اظهارات رئیس سازمان هواپیمایی کشوری مبنی بر اینکه «دو ایرلاین ایرانی آماده واردات هر نوع واکسنی از جمله فایزر هستند»،
گفت: «زنجیره سرد، فقط انتقال از مبدأ به فرودگاه مقصد نیست، بلکه زنجیره سرد، کل مسیر تلقیح واکسن به گروه هدف تا یک شهر و روستای دورافتاده را شامل میشود.» البته انجمن داروسازان حرف دیگری دارد. آنها میگویند که نگهداری این واکسنها به همراه کیسههای یخ خشک (تجدید هر ۵ روز یکبار) تا یک ماه امکانپذیر است و ما امکانات آن را در داخل کشور داریم و میتوان این واکسنها را به مدت ۵ روز قبل از تزریق، در یخچال معمولی هم نگه داشت.
حالا اگر کشوری بخواهد این واکسنها را به مدت طولانی نگه دارد (تا ۶ ماه) چه میشود؟ به گفته نایبرئیس این انجمن، در این صورت به فریزرهای فوقسرد (٧٠-) نیاز خواهیم داشت که به دلیل سرعت مصرف، عملا این نیاز وجود ندارد. این کشمکشها باعث شده که حالا موضوع واکسن ایرانی برای برخی بیشتر جدی گرفته شود و چشم امید بیشتری به پژوهشگران مستقر در هتل ارم تهران داشته باشند.