موزه ملی ایران؛ از نماد تمدن تا نمایشگاه فرسودگی
وقتی مدیران بیشتر به عکس‌های تبلیغاتی اهمیت می‌دهند تا به زیرساخت‌های حیاتی
موزه ملی ایران، آن نگهبان بی‌ادعای تاریخ و فرهنگ این سرزمین، امروز نه تنها درگیر گذر زمان، که در دام بی‌توجهی و مدیریت ناکارآمد گرفتار شده است. ساختمانی که خود باید نمادی از شکوه و اصالت فرهنگی باشد، امروز بیش از هر زمان دیگری فریاد می‌زند؛ فریادی از جنس فرسودگی و رهاشدگی.
به گزارش هفت‌صبح دیوارهای موزه ملی که روزگاری شاهد زنده‌ترین لحظات تمدن ایرانی بودند، امروز در نم‌زدگی و پوسیدگی غوطه‌ورند. سیستم‌های تهویه ناکارآمد و تجهیزات فرسوده، به جای محافظت از گنجینه‌های ملی، به تهدیدی جدی برای آن‌ها تبدیل شده‌اند. این وضعیت فقط مختص یک ساختمان نیست؛ بلکه نمادی است از بی‌توجهی عمیق به میراثی که قرار بود «خانه امن تاریخ» باشد.
اما مشکل تنها به وضعیت فیزیکی محدود نمی‌شود. نحوه نگهداری اشیاء تاریخی در ویترین‌ها و قفسه‌هایی که هیچ سنخیتی با استانداردهای جهانی ندارند، آینه‌ای از ضعف مدیریت و فقدان تخصص است. رطوبت بالا، نورهای نامناسب و نبود سیستم‌های حفاظتی مدرن، هر روز قطعاتی از تاریخ را به نابودی تدریجی نزدیک می‌کنند.
در حالی که موزه‌های بزرگ جهان، با برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری مناسب، به مراکز فرهنگی و علمی بی‌رقیب تبدیل شده‌اند، مدیریت موزه ملی ایران گویا بیشتر به دنبال برگزاری مراسم نمایشی، نمایشگاه‌های سطحی و عکس‌های تبلیغاتی است تا اصلاح بنیادین زیرساخت‌ها. این مدیریت نمایشی، بیش از آنکه به نجات میراث فرهنگی کمک کند، به فراموشی هرچه بیشتر آن دامن زده است.
نتیجه این بی‌توجهی، از دست رفتن جایگاه بین‌المللی موزه ملی ایران است. این موزه می‌توانست همچون لوور یا موزه بریتانیا، نمادی جهانی از تمدن و فرهنگ کشور باشد، اما اکنون حتی در مقایسه با موزه‌های کوچک منطقه‌ای نیز وضعیت نامناسبی دارد.
پیام واضح و تلخ این وضعیت، بیشتر از همه به وزارت میراث فرهنگی بازمی‌گردد؛ جایی که شعارهای فراوان و وعده‌های رنگارنگ، تنها پوششی برای عدم اقدام و عملکرد واقعی شده‌اند. وقتی مهم‌ترین موزه ملی کشور در چنین شرایطی به سر می‌برد، چگونه می‌توان انتظار داشت که موزه‌های کوچک‌تر و مراکز فرهنگی دیگر، از این وضعیت عبور کنند؟
موزه ملی ایران نه فقط یک ساختمان تاریخی، بلکه یک آینه تمام‌نماست از میزان جدیت و توجه کشور به حفظ و پاسداشت میراث فرهنگی‌اش. بی‌توجهی به این نماد، شکست مدیریت و کوتاهی در حفظ هویت ملی را به روشنی نشان می‌دهد.
