بهترین موزه بریتانیا ماشین زمان است

هفت صبح|  موزه روباز بیمیش در کانتی دورهام، با بازسازی خیره‌کننده یک شهر دهه ۱۹۵۰ و غرق کردن بازدیدکنندگان در دریایی از نوستالژی، عنوان «موزه سال ۲۰۲۵» بریتانیا را از آن خود کرد تصور کنید قدم به شهری می‌گذارید که انگار از دل دهه ۱۹۵۰ بیرون آمده: سینمایی با پوسترهای قدیمی، اسباب‌بازی‌فروشی پر از عروسک‌های نوستالژیک و فروشگاه موسیقی که صدای صفحه‌های گرامافون در آن طنین‌انداز است.

این جادوی موزه روباز بیمیش، معروف به «موزه زنده شمال»، در کانتی دورهام انگلستان است که جایزه معتبر «موزه سال ۲۰۲۵» بنیاد هنر (Art Fund) را از آن خود کرد. چهار موزه دیگر در فهرست نهایی این جایزه، شامل موزه چپتر (کاردیف)، گالری گلدن ترد (بلفاست)، موزه پرث (پرث‌اند‌کینروس) و کامپتون ورنی (وارویک‌شایر)، هرکدام ۱۵ هزار پوند به عنوان جایزه دریافت کردند.

بیمیش در سال ۱۹۷۰ توسط دکتر فرانک اتکینسون، با الهام از موزه‌های مردمی اسکاندیناوی، بنیان نهاده شد تا داستان جوامع صنعتی رو به زوال شمال شرق انگلستان را جاودانه کند. باید اعتراف کرد اینجا فقط یک موزه نیست؛ یک ماشین زمان است. کارکنان با لباس‌های ۷ دهه پیش، از مغازه‌دار گرفته تا راننده تراموا، زندگی دوران پسا جنگ جهانی دوم را چنان بازسازی می‌کنند که انگار خودتان بخشی از آن دوران هستید.

پروژه «بازسازی بیمیش» یکی از شاهکارهای این موزه است که با همکاری ده‌ها هزار نفر از مردم محلی، یک شهر کامل دهه ۵۰ را با جزئیاتی حیرت‌انگیز بازآفرینی کرد. از ویترین مغازه‌ها تا بوی نان تازه در نانوایی، همه‌چیز شما را به گذشته پرتاب می‌کند. این موزه حتی در دوران سخت تعطیلی‌های کرونا، با ابتکاراتی مثل تورهای مجازی و برنامه‌های آموزشی، قلب جامعه را گرم نگه داشت و در سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ رکورد بازدید را شکست.

بنیاد هنر در مراسمی باشکوه در موزه لیورپول، جایزه ۱۲۰ هزار پوندی (حدود ۱۴۱ هزار یورو) را به بیمیش اهدا کرد. داوران این موزه را «شادی‌بخش، مبهوت‌کننده و بی‌همتا» توصیف کردند که با داستان‌های مردم محلی و فرهنگ عامه جان گرفته است. جنی والدمن، مدیر بنیاد هنر، با شگفتی درباره این شهر گفت: «جزئیات دقیق در فضای ۱۴۲ هکتاری بیمیش و شور و شوق کارکنان و داوطلبانش، نفسگیر است.

این موزه نشان می‌دهد که چرا سه‌چهارم مردم شمال شرق انگلستان به موزه‌هایشان افتخار می‌کنند.» بیمیش نه‌تنها تاریخ را حفظ می‌کند؛ آن را به تجربه‌ای زنده تبدیل می‌کند که نسل‌ها را به‌هم پیوند می‌دهد. این موزه نشان داد که چگونه یک جامعه می‌تواند با بازسازی گذشته‌اش، آینده‌ای پرافتخار بسازد.

در سال ۲۰۲۴، موزه‌های مستقل بریتانیا حدود ۴۹۷ میلیون پوند به اقتصاد کشور تزریق کردند‌ اما بیمیش فراتر از اعداد، روح فرهنگ و هویت محلی را زنده نگه داشته است. جایزه «موزه سال» بنیاد هنر‌ که از سال ۲۰۱۳ این نام را یدک می‌کشد، یکی از بزرگ‌ترین جوایز موزه‌ای جهان است که خلاقیت و تأثیر اجتماعی موزه‌ها را جشن می‌گیرد.

پیش‌تر موزه هورنیمن لندن (۲۰۲۲)، مجموعه بورل گلاسکو (۲۰۲۳) و یانگ وی‌اند‌ای (۲۰۲۴) این جایزه را به خانه بردند. لیزا ناندی، وزیر فرهنگ بریتانیا، این پیروزی را «ادای احترام به نقش بی‌بدیل بیمیش در پاسداشت میراث شمال شرق» خواند.