نبرد هنر برای تغییر اقلیم | مسیر گله، از کنگو تا شمال دور نروژ
پروژه ای برای تحریک تفکر، تشویق مشارکت و الهام‌بخشی برای تغییر واقعی در مواجهه با بحران اقلیمی
هفت صبح، نوشین آذرنگ| از آفریقا تا مدار شمالگان، گله‌ای از حیوانات عظیم‌الجثه، ساخته شده از پارچه و نی خیابان‌های شهرها را درمی‌نوردند. این‌ها حیوانات واقعی نیستند، مجسمه‌های متحرکی‌اند که در قالب یک نمایش عمومی به نام «گله‌ها» قرار است قاره‌ها را بپیمایند. پروژه‌ای جهانی که هنر مجسمه‌سازی، پرفورمنس خیابانی و کنشگری اقلیمی را درهم آمیخته تا صدای بحران اقلیم را بی‌واسطه و ملموس به دل شهرها می‌برد.
مجسمه‌هایی که پیام‌آور اقلیم‌اند
نمایش عمومی «گله‌ها» از آفریقا به اروپا و سپس به مدار شمالگان می‌رود تا فریادی برای کنش و تغییر باشد. برای فریادی که قرار است به سراسر جهان مخابره شود، مجسمه‌های متحرکی از حیوانات در اندازه واقعی استفاده شده‌اند؛ هرچند با توجه به ابعادی که این مجسمه‌ها دارند استفاده از واژه «عروسک» حق مطلب را ادا نمی‌کند. هدف سفر عظیم گله‌ها به قاره‌ها که از ماه آوریل آغاز شده است رفتاری نمادین برای گریز از فاجعه اقلیمی است. این اقدام نمادین به زودی و در کمتر از دو ماه نگاه بسیاری را به سوی خود جلب کرده است.
مسیر گله، از کنگو تا شمال دور نروژ
نخستین گروه این پرفورمنس عظیم سفر خود را از حوضه کنگو آغاز کردند. گروه اولیه حیوانات شامل یک زرافه، دو گورخر، یک شیرماده، گاو وحشی، گوریل، بابون و شامپانزه است که به همراه گردانندگان انسانی‌شان از جنگل بیرون آمدند و سه روز را در «کینشاسا» و اطراف آن گذراندند.
این گله در مرکز شلوغ شهر رژه رفت و در برج نمادین اِشانژور کینشاسا با گروه طبل‌نوازان محلی و جمعی از هنرمندان کنگویی دیدار کرد. سپس گله‌ها از طریق لاگوس و داکار در ساحل غربی آفریقا به سوی مراکش و کازابلانکا پیش رفتند. ماه ژوئن، آن‌ها با یک توقف کوتاه در ونیز ایتالیا از راه مادرید و بارسلونا در اسپانیا به فرانسه سفر خواهند کرد. سپس به لندن و منچستر می‌رسند و پس از آن کپنهاگ و استکهلم.
مقصد نهایی تروندهایم در شمال دور نروژ است؛ جایی که در ۳۰ ژوئیه گله‌ها در رویدادی باشکوه و نامشخص، نقطه اوج پرفورمنس خود را برگزار می‌کنند. مراسمی که با نگاهی به «سنت‌های باستانی مردم سامی» (بومیان شمال اسکاندیناوی) در جشنواره بین‌المللی اولاوسفست برگزار خواهد شد. جشنواره بین‌المللی اولاوسفست، رویداد فرهنگی سالانه تروندهایم نروژ است که با برنامه‌های متنوع و تمرکز بر ارزش‌های جهانی برگزار می‌شود.
زیبایی و خشم موجوداتی که به دنبال تغییرند
عروسک‌ها به همراه هنرمندان مستقر در آفریقای جنوبی شامل «اوکواندا»، «کریگ لئو»، «سایمون دانکلی» و «هانسی ویساگی»، به همراه کارگردان هنری پروژه «امیر نزار زعبی»، نمایشنامه‌نویس و کارگردان فلسطینی، این حیوانات را ساخته‌اند. مجسمه‌های حیوانی که از نظر زیست‌شناختی دقیق بسیار دقیق هستند. این مجسمه‌ها تنها از مواد طبیعی و زیست‌تخریب‌پذیر عمدتا مقوا و تخته سه‌لای ساخته شده‌اند.
در جعبه‌های مقوایی مقاوم ذخیره و حمل می‌شوند که در صورت آسیب، برای تعمیر مجسمه‌ها استفاده می‌شوند. بین شهرها، حیوانات و تیم گله‌ها با قطار و یا کمترین تعداد خودرو سفر می‌کنند. اعضای تیم تنها در آغاز و پایان پروژه، زمانی که گزینه دیگری نیست پرواز می‌کنند.
در سراسر پروژه تأکید دقیقی بر کم‌آلودگی‌ترین اشکال حمل و نقل و پایدارترین سیستم‌های تولید و دیجیتال شده است. نزار زعبی، کارگردان شناخته شده این پروژه عظیم در توضیح هدف این پرفورمنس می‌گوید: «گله‌ها پاسخی فوری به بحران اقلیمی است. زیبایی و خشم این موجوداتی که در اندازه واقعی هستند، ما قصد داریم گفت‌وگو را برانگیزیم، تفکر را تحریک کنیم، مشارکت را تشویق کنیم و تغییر واقعی را الهام بخشیم.»
سازمان‌های اقلیمی و هنری در کنار گله‌ها
این اثر حماسی با همکاری سازمان‌های اقلیمی و هنری محلی و بین‌المللی، از جمله صندوق جهانی طبیعت (WWF)، اتحاد جهانی بازسازی طبیعت، آفریقای وحشی، شمارش معکوس تد و شورای هنر انگلستان و افراد بی‌شماری در هر مکان در حال تحقق است.
بخش کلیدی پروژه این است که این گله روبه‌رشد از حیوانات (و انسان‌های همراه) با هر محیط جدید تعامل کنند و مجموعه‌ای غنی از رویدادها، دیدارها و تعاملات را در هر شهر به راه بیندازند. اکنون گله‌ها پیش از ورود به اروپا در ماه ژوئن فعلا توقف کرده‌اند. بسیاری از فعالیت‌هایشان به صورت فی‌البداهه انجام می‌شود. چنین به نظر می‌رسد با توجه به عظمت این مهاجمان مقوایی و توانایی آن‌ها در ظاهر شدن در مکان‌های کاملا عمومی، انتظار می‌رود توجه گسترده عمومی (و آنلاین) را جلب کند.
فراتر از کلانشهرها
همکاری چشمگیری بین گله‌ها و سازمان خیریه ملی بریتانیا وجود دارد؛ که این خیریه بیش از ۴۴ موزه، گالری، بنیاد و خانه تاریخی در بریتانیا را دعوت به حمایت از گله‌ها و دیگر جنبش‌های کنش اقلیمی بین‌المللی می‌کند.
عمل به آنچه موعظه می‌کنید
تا زمانی که گله‌ها به مقصد نهایی خود در تروندهایم در نروژ برسند، بیش از ۲۰هزار کیلومتر را طی کرده و هزاران نفر را در سراسر جهان درگیر کرده‌اند. با وجود مسافت‌های عظیم و برگزاری رویدادهای گوناگون، گله‌ها به آنچه موعظه می‌کنند پایبندند و اثر زیست‌محیطی خود را در طول این مسیر در حداقلی‌ترین شکل قرار خواهند داد.
این پرفورمنس برخلاف بسیاری از پروژه‌های به ظاهر سبز، پایداری محیط زیست و شعار اقلیمی خود را از ابتدا در همه جنبه‌های عملیاتش گنجانده است.این پروژه برجسته بار دیگر توانایی و پیشگامی هنر را نه فقط در جلب مخاطبان برای انتقال مهم‌ترین پیام‌ها، بلکه در نشان دادن چگونگی دستیابی به حداکثر تأثیر با پایدارترین روش‌ها تأیید می‌کند.
