دندانهای تیز برای جایزه| در گوشه و کنار دنیای سینما چه میگذرد؟
در بخش بهترین بازیگر زن باید آنجلینا جولی و نیکول کیدمن را حذف شده دانست
هفت صبح| اگر در روزهای گذشته به رسانهها رجوع میکردید، بازگشت ترامپ به کاخ سفید، آتشسوزی در لسآنجلس و درگذشت دیوید لینچ بیش از همه به چشم میآید. اما در همین فاصله، نامزدهای چندین جایزه سینمایی مهم معرفی شده و فیلمهایی تازه نیز به روی پرده آمده است.
وارد سومین هفته از سال میلادی تازه شدهایم و همچنان فروش «سونیک خارپشت 3»، «شیرشاه 2: موفاسا»، «موآنا 2» و «خبیث» ادامه دارد. در میان فیلمهای تحسینشده سال نیز همچنان تماشاگر دارند؛ «نوسفراتو» از مرز 150 میلیون دلار فروش عبور کرده و با شروع اکران جهانی «کاملا غریبه»، باید منتظر استقبال بیشتر از زندگینامه باب دیلن با نقشآفرینی تیموتی شالامی باشیم. علاوه بر این، چند فیلم جدید هم در روزهای گذشته به روی پرده رفتند. کمدی «یکی از همان روزها» علاوه بر واکنش مثبت منتقدان، فروش قابل قبولی داشته است. «کمینگاه دزدان 2»، اکشن جدید جرارد باتلر وضعیت متوسطی دارد و «مرد گرگی»، ترسناک جدید استودیوی بلامهاوس با نظرات ضدونقیضی مواجه شده است.
هرچند که آتشسوزی گسترده در کالیفرنیا باعث شد اعلام نامزدهای جوایز اسکار به تعویق بیفتد و حتی با توجه به پیامدهای این رویداد مخرب شایعاتی پیرامون تعویق خود مراسم هم به گوش برسد، در روزهای گذشته با معرفی نامزدهای چندین جایزه و رویداد مهم، قطار رقابتهای فصل جوایز پیشرفت قابل توجهی داشت و تقریبا ترکیب مدعیان مشخص شده است.
بفتا (انستیتوی فیلم بریتانیا) که پیشتر فهرست اولیه نامزدهای تمام رشتهها را منتشر کرده بود، به جمع برگزیدگان نهایی رسید و در چند مورد با غافلگیری همراه بود. در بخش بهترین فیلم، «آنورا»، «بروتالیست»، «کاملا غریبه»، «امیلیا پرز» و «کانکلیو» نامزد شدهاند و شان بیکر، بردی کوربت، ادوارد برگر، دنی ویلنوو، ژاک اودیار و کورالی فارژا نامزد بخش بهترین کارگردانی هستند. در بخش بهترین بازیگر مرد اصلی آدرین برودی، تیموتی شالامی، ریف فاینس، هیو گرنت، کولمن دومینگو و سباستین استن حضور دارند که دیدن نام هیو گرنت و سباستین استن برای همه حتی بیشتر از غیبت دنیل کریگ جای تعجب داشت.
در بخش بهترین بازیگر زن هم دیگر باید آنجلینا جولی و نیکول کیدمن را حذف شده دانست و سینتیا اریو، کارلا سوفیا گاسکون، مایکی مدیسون، دمی مور و سرشا رونان نامزد شدهاند. در این بخش هم حضور سرشا رونان جالب توجه بود. در مجموع از نظر تعدد نامزدی، باید رقابت اصلی را میان «کانکلیو»، «امیلیا پرز»، «آنورا» و «بروتالیست» دانست.
اما به غیر از بفتا، انجمنهای سینمایی قدرتمند آمریکا هم نامزدهای خود را معرفی کردند که تا حدود زیادی تکلیف نامزدهای اسکار را روشن میکند. از سوی انجمن فیلمنامهنویسان، «درد واقعی»، «آنورا»، «چلنجرز»، «جنگ داخلی» و «خود پیرم» نامزد جایزه بهترین فیلمنامه اریژینال شده و «کاملا غریبه»، «تلماسه: قسمت دوم»، «هیتمن»، «نیکل بویز» و «خبیث» هم در بخش بهترین فیلمنامه اقتباسی حضور دارند؛ در نوع خود ترکیب بحثبرانگیزی به نظر میرسد چون از فیلمهای مهم و مدعی مانند «کانکلیو»، «سابستنس»، «امیلیا پرز» و «بروتالیست» اثری دیده نمیشود.
انجمن تهیهکنندگان آمریکا ده فیلم را برای جایزه بهترین فیلم (بهترین تهیهکننده) انتخاب کردهاند: «آنورا»، «بروتالیست»، «کاملا غریبه»، «کانکلیو»، «تلماسه: قسمت دوم»، «درد واقعی»، «پنج سپتامبر»، «سابستنس» و «خبیث» که به نظر میرسد حداقل 6 مورد از این فیلمها از حالا شانس بالایی برای کسب نامزدی اسکار داشته باشند. بردی کوربت، شان بیکر، ژاک اودیار، ادوارد برگر و جیمز منگولد هم از سوی انجمن کارگردانان آمریکا نامزد جایزه کارگردانی شدهاند.
در نهایت میرسیم به جایزه مهم و تعیینکننده انجمن بازیگران آمریکا (SAG) که با معرفی نامزدها، حکم تیزری از اسکار امسال را پیدا کرده است. در بخش بهترین بازیگر زن اصلی پاملا اندرسون (آخرین شوگرل)، سینتیا اریو (خبیث)، کارلا سوفیا گاسکون (امیلیا پرز)، مایکلی مدیسون (آنورا) و دمی مور (سابستنس) نامزد شدهاند. در بخش بهترین بازیگر مرد اصلی آدرین برودی (بروتالیست)، تیموتی شالامی (کاملا غریبه)، دنیل کریگ (کوئیر)، کولمن دومینگو (سینگ سینگ) و ریف فاینس دیده میشوند؛ ترکیبی که احتمالا با کمترین تغییر در اسکار هم تکرار خواهد شد.
حالا که عملا وارد سال میلادی 2025 شدهایم، به تدریج هیاهوی مربوط به رقابتهای فصل جوایز جای خود را به رویدادهای سینمایی جدید میدهند و اولین جشنوارههای پیشرو نیز ساندنس و برلین خواهند بود. با توجه به اعلام فیلمهای حاضر در ساندنس امسال، طبق معمول باید منتظر کشف آثار و استعدادهای تازه از دل سینمای مستقل باشیم. از سوی دیگر، با عوض شدن تیم مدیریتی جشنواره برلین، ظاهرا رویکرد حاکم بر این رویداد سینمایی نیز تا حدود زیادی دستخوش تغییر شده و امسال اولین نمودهای این تحولات را شاهد خواهیم بود. در روزهای گذشته اعلام شد که «میکی 17» ساخته جدید بونگ جون-هو جشنواره برلین را افتتاح میکند و چند هفته بعد نیز اکران جهانی این فیلم تخیلی با نقشآفرینی رابرت پتینسون آغاز خواهد شد.
یکی از خبرهای کنجکاویبرانگیز در روزهای گذشته، ایفای نقش ولادیمیر پوتین توسط جود لاو بود. پوتین در هزاره جدید و بعد از به قدرت رسیدن همیشه بهعنوان یکی از بانفوذترین اشخاص حقیقی دنیا شناخته میشود و البته رسانهها همیشه ترجیح دادهاند که با احتیاط به سراغ رئیسجمهور روسیه بروند. شاید مهمترین برخورد سینمایی با پوتین، حضور او در مستندی باشد که الیور استون درباره اسرار کرملین ساخته بود.
اما این بار نوبت به یک اقتباس سینمایی تمامعیار رسیده است. چند ماه قبل بود که رسانهها خبر دادند الیویه آسایاس هم میخواهد با ساختن «جادوگر کرملین» به عرصه تریلرهای سیاسی برگردد. فیلم بر اساس کتاب فرانسوی پرفروش سال 2022 با همین نام ساخته میشود و داستان به قدرت رسیدن وادیم بارونوف مشاور خیالی ولادیمیر پوتین در سالهای ابتدایی دهه نود را روایت میکند که تلفیقی از چند شخصیت حقیقی است.
به غیر از پل دینو که برای ایفای نقش اصلی انتخاب شده، جود لاو، آلیشا ویکاندر و زک گالیفیانیکیس دیگر بازیگران فیلم هستند. در روزهای گذشته لاو تایید کرد که در این فیلم نقش پوتین را ایفا میکند و خود این ستاره انگلیسی چنین تجربهای را به قلهای برای فتح شبیه دانسته است. البته هنوز مشخص نیست که «جادوگر کرملین» چه زمانی وارد مرحله تولید خواهد شد اما به احتمال زیاد باید منتظر نمایش فیلم در سال شلوغ 2026 باشیم.
یکی دیگر از پروژههای مهم هالیوود که بهزودی به مرحله فیلمبرداری میرسد، اقتباس گرتا گرویگ از مجموعه رمانهای فانتزی «نارنیا» است که بهعنوان پروژه عظیم نتفلیکس از آن یاد میشود و در روزهای گذشته رسانهها تایید کردند که این سرویس استریم برخلاف رویکرد همیشگیاش در خصوص انتشار آنلاین فیلمها (و نه نمایش عمومی گسترده)، تصمیم گرفته تا مدت دو هفته فیلم در سالنهای سینمای آیمکس اکران شود. خود گرویگ ایدهاش برای ساخت «نارنیا» را متفاوت با رویکرد معمول در بلاکباسترهای فانتزی میداند و گفته که منتظر چیزی شبیه به کنسرت راک باشید!
و در پایان، همزمان با حضور دوباره دونالد ترامپ در کاخ سفید، اشارهای هم داشته باشیم به فصل جدیدی از روابط رئیسجمهور آمریکا با هالیوودیها. طبعا در هزاره جدید همه از نزدیکی اکثریت اهالی هالیوود به حزب دموکرات خبر دارند و باراک اوباما نیز پس از به قدرت رسیدن تصمیم گرفت تا از ظرفیتهای رسانهها برای تغییرات اجتماعی و فرهنگسازی نهایت بهره را ببرد. رویکردی که در دهه گذشته خواسته یا ناخواسته به جریان ووک دامن زد و شکافها در هالیوود را از همیشه عمیقتر کرد.
پس از واقعه آتشسوزی کالیفرنیا و حواشی بیشماری که به دنبال داشت، ترامپ از سه ستاره کهنهکار و جمهوریخواه با عنوان سفیران بازسازی هالیوود یاد کرد؛ سیلوستر استالون، مل گیبسون و جان وویت ظاهرا علاوه بر نقش نمادین در روند ترمیم پیامدهای آتشسوزی، قرار است که پیشقراول تغییرات فرهنگی جدید در راستای مقابله با فرهنگ ووک و آثار آن هم باشند.
ایدهای که رویکرد رونالد ریگان در دهه هشتاد را به یاد میآورد که تلاش کرد از فرهنگ عامه و ظرفیت سینما برای پیشبرد جنگ در عرصه رسانه نیز استفاده کند. هرچند بعید به نظر میرسد که شاهد جریانی شبیه دوران اوباما باشیم که حداقل در کلیشهزدایی از مسائل مربوط به نابرابری نژادی و جنسیتی موثر بود، احتمالا در چهار سال آینده تقابل هالیوودیها با جمهوریخواهان به صورت نسبی فروکش میکند و حامیان ترامپ کمتر در معرض طرد و تحریم پنهان قرار میگیرند.