تبعیض در مجوز
چرا این روزها بعضی گروه‌ها موفق به دریافت مجوز می‌شوند و بعضی دیگر نه؟
تلاش برای گسترش فضای لازم برای هنرهای فاخر و البته مقابله با تهاجم فرهنگی با یاری هنر اصیل همواره قابل تقدیر است؛ اما در این میان نگاه‌های تبعیضی، اصل ماجرا را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
صدور مجوز برای رویدادهای موسیقی، همواره یکی از مسائل قابل بحث در کشورمان بوده و هست. در همین روزهای ماهِ محرم و صفر، اجراهای تئاتر روی صحنه می‌روند، فیلم‌های سینمایی اکران می‌شوند و گالری‌های هنرهای تجسمی هم فعالیت عادی خود را پیش می‌برند.
موسیقی اما فضای متفاوتی را تجربه کرده است. برای مثال تا قبل از آغاز دهه 90 خورشیدی، برگزاری کنسرت‌های موسیقی در ماه رمضان به طور کامل ممنوع بود. ممنوعیتی که به جز برای شب‌های قدر و ضربت خوردن و شهادت امیرالمومنین علی علیه‌السلام تقریبا هیچ منطقی نداشت.
بعدها با تلاش‌های حمید شاه‌آبادی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی – این محدودیت‌ها آرام آرام برداشته شد و امروز شاهد هستیم که در ماه مبارک رمضان، کنسرت‌های موسیقی طبق روال عادی در ساعاتِ پس از افطار یا پیش از افطار برگزار می‌شوند و استقبال خوبی هم از این اجراها می‌شود.
البته که در ماه مبارک رمضان و از چند روز مانده به ایامِ شب‌های قدر و ضربت خوردن و شهادت امیرالمومنین علی علیه‌السلام، اهل موسیقی تمام اجراها را لغو می‌کنند.
به هر روی تجربه ثابت کرده که تصمیم‌های درست و منطقی از سوی مدیران فرهنگی و هنری کشور، ضمنِ حفظِ شان و منزلتِ مناسبت‌های مذهبی، فضا را برای استمرار فعالیت‌های هنری فراهم می‌کند.
تصمیمی که درباره برداشته شدن محدودیت‌های اجرا در ماه مبارک رمضان اتخاذ شد، باعث شده تا ماه مبارک رمضان، برکت و رونقی برای اهل موسیقی داشته باشد.
حالا خبر رسیده که اتفاق دیگری برای استمرار بیشتر رویدادهای هنری رخ داده است. تا پیش از این هرگونه اجرای موسیقی – فارغ از محتوای آن – در ماه‌های محرم و صفر مجوز اجرا نمی‌گرفت. از سال‌های گذشته برگزاری کنسرت‌های مناسبتی در ایام محرم و صفر آغاز شد. بعدها اجراهایی متناسب با فضای ماه محرم و صفر هم مجوز اجرا گرفتند و تجربه‌های موفقی را رقم زدند. اجراهای ارکسترال بسیاری هم در سال‌های گذشته و در ماه‌های محرم و صفر به صحنه رفتند.
این بار نمایش رستم و سهراب به تهیه کنندگی محمود شبیری و حسین پارسایی و به خوانندگی علی زندوکیلی قرار است در روزهای پس از ماه محرم روی صحنه برود. در این نمایش اجرای موسیقی نقش مهمی دارد به طوری که بخش مهمی از تبلیغات این رویداد حولِ محور خواننده آن یعنی علی زندوکیلی شکل گرفته است.
این اقدام می‌تواند گامی مهم برای گسترش هنرهای اصیل و فاخر باشد؛ البته همه این‌ها به شرطی است که آن رویداد هم فضایی متناسب با روزهای ماه صفر داشته باشد.
گویا مرکز هنرهای نمایشی تصمیم به صدور مجوز برای رویداد «رستم و سهراب» گرفته است. البته که این اقدام در شرایطی به ثمر می‌نشیند که برای رویدادهای مشابه هم همین رویکرد در نظر گرفته شود و نگاهی تبعیضی در این باره اعمال نشود؛ یعنی پروژه‌ای مانند «سیصد» یا «پیروز و پریزاد» یا حتی «یهودا و شیدا» هم به شرط داشتن شرایط لازم بتوانند در روزهای مورد نظر، اجرای خود را به صحنه ببرند.
برای مثال پروژه «سیصد» به مسئله قتل عام ایرانی‌ها در زمان مغول می‌پردازد و فضایی فاخر و جنبه‌های نمایشیِ برجسته‌ای دارد. موضوع این رویداد که مقاوت ایرانی‌ها در برابر حمله حمله مغولان است، به فضای روزهای ماهِ صفر نزدیک است و می‌تواند روی صحنه برود.
قطعات موسیقی که در پروژه «سیصد» اجرا می‌شوند، در همین روزهای ماه محرم و صفر از رسانه‌های رادیو و تلویزیون در حال پخش هستند. این یعنی موسیقیِ «سیصد» سنخیت لازم با فضای این روزها را دارد.
همین مسئله باید درباره رویدادهای «پیروز و پریزاد» و «یهودا و شیدا» هم بررسی و اگر آنها هم شرایط لازم را دارند، مجوز اجرا برایشان صادر شود.
به هر روی صدور مجوز برای رویدادهای موسیقی در ماه صفر، به شرطی که فاخر باشند و با حال و هوای این ماه مغایرتی نداشته باشند، گامی مثبت تلقی می‌شود؛ اما نباید نگاهی تبعیضی به این رویدادها داشت؛ چرا که چنین نگاهی موجبِ ایجاد اختلافات عمیق می‌شود و شاید حتی اصلِ این اقدام را هم تحت الشعاع قرار دهد.
