افول زیباترین موج موسیقی این سالها
چارتار هم به دنبال دنگ شو منحل شد حالا فقط پالت مانده است
روزنامه هفت صبح، سارا سبزی | یک دهه بعد از شروع به کار گروه آریان(در سال1378 به عنوان اولین و شاید موفقترین گروه موسیقی پاپ بعد از انقلاب، کم کم گروههای موسیقی پاپ و تلفیقی دیگری هم به جهان موسیقی ایران راه پیدا کردند و نامها و ترانههای دیگری را ساختند. آنها مطمئنا موسیقی سنتی ارائه نمیکردند اما روح اصیل ایرانی را در کارهای خود داشتند.
نوعی شور و شوق جوانانه که موجب شد تا اصیلترین و شناسنامهدارترین حرکت موسیقی ایرانی در دهه نود به نام این گروهها الصاق شود. از بین این گروهها چارتار، دنگ شو و پالت بیشتر دیده شدند و آنقدر موفق بودند که کسی انتظار افول و از هم پاشیده شدن از آنها نداشت؛ اتفاقی که برای چارتار و دنگشو رخ داد و باید آنها را به خاطره بسپاریم. مروری میکنیم بر سرنوشت این سه گروهی که از دل جامعه جوان ایرانی دهه هشتاد متولد شده بودند .
پایان راه چارتار
اگر طرفدار موسیقی گروههای جدید و جوان باشید، حتما قطعه باران تویی چارتار را شنیدهاید. اگر نشنیده باشید، چند بیت معروف آن را روی لباسها دیدهاید که طرفدارانش مدتها به تن میکردند. حالا صاحبان این قطعه از هم جدا شدهاند و خواننده آن یعنی آرمان گرشاسبی به زودی آلبوم مستقل خود را منتشر میکند.
اعلام رسمی این خبر یعنی دوره فعالیت این گروه به پایان رسیده است. این خبر را کنار اتفاقات چند ماه اخیر و خبرهایی که درباره آنها منتشر شد قرار میدهیم. آلبوم آرمان گرشاسبی در شرایطی به صورت مستقل منتشر میشود که در چند ماه گذشته خبرهایی از اختلافات داخلی اعضای چارتار شنیدیم که یکی از آنها ماجرای احسان حائری و کنار گذاشته شدن او از گروه بود.
او شاعر و ترانهسرای معروف این گروه بود که به ترانههای خاصش معروف است و هرچه برای چارتار سروده، تا مدتها با اقبال مردم روبهرو میشد. او مدتی پیش با انتشار پستی اعلام کرد نامش از فهرست اعضای گروه خط خورده است.
او نوشت که از آبان 98 به دلیل اظهارات سیاسیاش در ایران نام و قلمش ممنوع شده، اما حرفی نزده است. حائری در پست اینستاگرامیاش نوشت که «چند روز پیش فهمیدم چارتار برخلاف میل و بیاطلاعی من، مدتهاست برای گرفتن مجوز از وزارت ارشاد رسما مرا از گروه بیرون انداخته.... این بیرون شدن از خانه خودساختهام مهیب بود و دردآور.»
چارتار سال 1390 کارش را شروع کرد، با چهار عضو اصلی که بعدا نام گروه هم به همین عدد گره خورد: آرش فتحی به عنوان ملودی ساز، احسان حائری به عنوان شاعر، آیین احمدیفر به عنوان تنظیم کننده و آرمان گرشاسبی هم خواننده گروه. سبک کاری گروه در حیطه موسیقی تلفیقی بود و ماجرای نام آنها هم ماجرای جالبی داشت:
چارتار نام یک ساز کهن ایرانی است و آنها هم چهار نفر بودند با سلیقههای مختلف که تصمیم گرفتند با همین تفاوتها کار مشترکی را آغاز کنند و نامشان را چارتار انتخاب کردند. در همین 10 سال سه آلبوم منتشر کردند: باران تویی، جاده میرقصد و دریا کجاست.
چارتار یکی از گزینههای موسیقی فیلم سنتوری 2 بود و نشان میداد در طیف موسیقیهای مورد علاقه داریوش مهرجویی هم قرار داشتند، اما حالا نه داریوش مهرجویی مانده و نه دیگر سنتوری 2 ساخته میشود.
سپهر گرشاسبی پسرعمو و اولین تهیهکننده چارتار در جریان اعتراضات سال گذشته مدتی بازداشت شده بود و برای مدتی فعالیتهای این گروه را تحت تاثیر قرار داد. آنها تیر سال گذشته با خبر برگزاری کنسرت به شایعه انحلالشان پایان دادند و نوشتند که چارتار منحل نشده است. فقط یک سال زمان لازم بود که این شایعه به واقعیت تبدیل شود و حالا باید با چارتار خداحافظی کنیم.
حاشیههای تمام نشدنی دنگشو
دنگشو متعلق به رضا شایا و طاها پارسا؛ دو برادر و فرزندان علیرضا شجاعنوری – بازیگر سینما- که از اوایل دهه 80 ایده تشکیل یک گروه موسیقی را داشتند، اما انتشار اولین آلبوم به سال 1389 رسید و «شیراز چل ساله» به اولین کار آنها تبدیل شد.
دنگشو هم با سبک متفاوتش،استفاده از پیانوو سازهای بادی در قالب موسیقی ایرانی با طعم کارهای روح الله خالقی و محجوبی و ترانه های دهه چهل ویگن و دلکش والبته با دمیدن روحی مدرن و سرکش ، کم کم مخاطبانش را پیدا و اعضای گروهش را هم از بین چهرههای کمتر دیده شده موسیقی انتخاب کرد.
امید نعمتی، سپنتا مجتهدزاده و غزل شاکری که بیشتر به نام بازیگر شناخته میشود با دنگشو سابقه همکاری دارند. در کنار این چهرهها، دنگشو از رویا نونهالی و حتی آیدین آغداشلو برای دکلمههای آلبومش کمک میگرفت؛ آغداشلو در آلبوم «مد و نای» به دنگشو برای دکلمه کمک کرد، کاری که تا پیش از آن انجام نشده بود و اتفاق تازهای دربازار موسیقی بود.
دو سال بعد از اوج گرفتن دنگشو، طاها پارسا نامهای برای پایان همکاری با این گروه نوشت، اما بعد از مدتی منصرف شد و در گروه ماند. چرا این نام عجیب برای گروه انتخاب شد؟ طاها پارسا گفته بود که « اینکه چرا ما این نام را انتخاب کردیم و با وجود اینکه تا حدودی دور از ذهن است از آن استفاده میکنیم، باید به این موضوع اشاره کنم که مفهوم واژه دنگ که به معنی بیخبرشدن و مستشدن است، برای ما بسیار اهمیت دارد.
جدا از اینکه ما در آثارمان استفاده زیادی از ادبیات کلاسیک پارسی به خصوص اشعار مولانا انجام میدهیم، برای نامگذاری گروه نیز به سراغ یکی از اشعار مولانا رفتیم و این نام را وام گرفتیم.» اولین کنسرت گروه در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد و بعد هم تورهای جهانی گروه برای اجرای آلبوم شیراز چل ساله آغاز شد.
بعد از این آلبوم، «دلتنگ شو» هم با صدای علی زندوکیلی منتشر شد تا فهرست همکاران این گروه طولانیتر شود، هرچند هیچکدام برای مدت طولانی در دنگ شو نماندند. دنگ شو علاقه زیادی داشت که از اشعار ایرانی در قطعاتش استفاده کند و همیشه چند اثر از مولانا، سعدی، فریدون مشیری و عارف قزوینی در آلبومهایش پیدا میشد. سبک موسیقی گروه برای کارگردانهای ایرانی هم جذاب بود و باعث شد برای فیلم دونده زمین، سریالهای پژمان و شمعدونی و فیلمی از بهمن فرمان آرا موسیقی بسازند.
نقطه جدایی اعضای گروه از هم معلوم نیست و کسی نمیداند که چرا اعضای آن دیگر در کنار هم نماندند؟ از بین اعضای گروه، میلاد باقری و طاها پارسا و علیرضا شایا به خارج از ایران مهاجرت کردند.
باقری هنوز کارش را در خارج از ایران ادامه میدهد و قطعاتی را به صورت مستقل منتشر میکند. عجیبترین اتفاق برای طاها پارسا رخ داد: او دو سال پیش بدون هیچ دلیلی، در صفحه اینستاگرامش خطاب به مردم ایران جملاتی توهینآمیز نوشت. بعد از آن هم ویدئوهایی در حال نواختن ساز در این صفحه منتشر میکرد و همزمان به گفتن جملات توهین آمیز ادامه میداد و کسی از دلیل آن خبری ندارد.
پالت بدون حاشیه
گروه پالت از چارتار و دنگشو خوشاقبالتر و منسجمتر بود و توانست اعضایش را دور هم نگه دارد. این گروه هنوز هم آلبوم منتشر میکند و خودش را در بازار موسیقی ایران زنده نگه داشته است. کارهای این گروه از موسیقی پیچیده تری نسبت به چارتار و دنگ شو برخوردار است .
امید نعمتی تنها خواننده گروه است که مدتی هم برای گروه دنگشو آواز میخواند، ولی راهش را از آنها جدا کرد و دوباره به پالت پیوست. روزبه اسفندارمز و امید نعمتی گروه دو نفرهای بودند که در دوران دانشگاه موسیقی کار میکردند و هسته اولیه پالت هم همین دو نفرند که هنوز هم در گروه حضور دارند.
بعد از چند اجرا در خیریه محکم و اضافه شدن اعضای جدید، فکر تشکیل یک گروه موسیقی جدیتر شد و پالت با امید نعمتی، روزبه اسفندارمز و کاوه صالحی کارش را شروع کرد. کم کم داریوش آذر و چند نوازنده دیگر هم به گروه اضافه شدند و چهار آلبوم تولید کردند.
اولین آلبوم که به محبوبترین آن هم تبدیل شد، آقای بنفش بود که سال 1391 منتشر شد و بعد از آن مثل گروههای دیگر در کنار آلبوم و قطعات خودش، کار موسیقی تئاتر و فیلم را هم انجام میداد. معروفترین آنها موسیقی نمایش روایت ناتمام یک فصل معلق، اثری از هومن سیدی و موسیقی فیلم ماهی و گربه شهرام مکری بود.
نقطه اوج این گروه، زمانی بود که در یکی از برنامههای صدا و سیما حاضر شدند، اما به دلیل ممنوعیت نمایش ساز در تلویزیون، به صورت پانتومیم قطعاتشان را اجرا کردند. حاشیه بعدی هم به بازخوانی قطعهای به نام سرود رود در حمایت از حسن روحانی بود که مورد انتقاد شدید فعالان سیاسی و فرهنگی قرار گرفت.