پاسخ ایران به آمریکا؛ احتمال توافق چقدر است؟
پاسخ ایران به آمریکا در دست تدوین است احتمال ابتدای هفته آینده ارسال خواهد شد.
به گزارش هفت صبح، پس از پنج دور گفت‌وگو میان ایران و آمریکا با واسطه‌گری عمان، دولت ایالات متحده شامگاه شنبه اعلام کرد که پیشنهاد مکتوب خود درباره توافق هسته‌ای را به تهران ارائه کرده است.
کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، در همین رابطه گفت: «استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور، پیشنهاد مفصل و قابل قبولی را به ایران ارائه داده است. به سود ایران خواهد بود که این پیشنهاد را بپذیرد.»
براساس گزارش منابع خبری، بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، روز شنبه در سفری کوتاه به تهران، محتوای پیشنهاد آمریکا را به مقامات ایرانی منتقل کرده است.
به گزارش وب‌سایت آکسیوس، پیشنهاد ارائه‌شده به ایران به‌صورت محرمانه تنظیم شده و اجازه ادامه غنی‌سازی محدود اورانیوم در سطح پایین را برای مدت نامشخصی در خاک ایران می‌دهد؛ موضوعی که با مواضع علنی پیشین مقامات آمریکایی مغایرت دارد.
روزنامه نیویورک‌تایمز نیز در این رابطه نوشته است که این پیشنهاد به ایران اجازه می‌دهد تا زمان دستیابی به یک توافق جامع‌تر، به غنی‌سازی در سطوح پایین ادامه دهد. این در حالی است که پیش‌تر، استیو ویتکاف و مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، بارها تأکید کرده بودند که واشنگتن با ادامه هرگونه غنی‌سازی در ایران مخالف است و خواستار تعطیلی کامل زیرساخت‌های هسته‌ای این کشور شده بودند.
با این حال، پیشنهاد کنونی، حاوی انعطاف‌هایی در برخی مواضع سخت‌گیرانه گذشته است. جزئیات منتشرشده از این پیشنهاد عبارت‌اند از:
-
ممنوعیت ساخت تأسیسات جدید غنی‌سازی در ایران
-
تعطیلی زیرساخت‌های حیاتی مرتبط با پردازش اورانیوم
-
توقف تحقیق و توسعه در زمینه سانتریفیوژهای جدید
-
توقف موقت غنی‌سازی در تأسیسات زیرزمینی
-
محدودسازی غنی‌سازی در سطح زمین به سطح مورد نیاز برای سوخت راکتورهای غیرنظامی
-
اجرای سیستم نظارتی شدید با استفاده از پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
-
لغو تحریم‌ها تنها در صورت اجرای تعهدات عملی ایران
در واکنش به این پیشنهاد، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «وزیر خارجه عمان امروز عناصر پیشنهادی آمریکا را ارائه کرد که بر اساس منافع ملی و اصول جمهوری اسلامی، پاسخ مناسبی به آن داده خواهد شد.»
عراقچی در اظهاراتی دیگر اعلام کرد: «پیشنهاد آمریکا حاوی ابهامات و سوالات فراوانی است و بسیاری از مسائل در آن روشن نشده‌اند. پاسخ ما به‌زودی و براساس خطوط قرمز مشخص ارائه خواهد شد.» او همچنین تأکید کرد که ادامه غنی‌سازی در خاک ایران، خط قرمز تهران است.
عراقچی با اشاره به اینکه غنی‌سازی اورانیوم دستاوردی علمی و نماد غرور ملی است، افزود: «این دانش بومی و نتیجه سال‌ها تلاش دانشمندان ایرانی است. مردم ایران برای این موفقیت، هزینه‌های بسیاری پرداخت کرده‌اند و بیش از دو دهه تحریم را تحمل کرده‌اند. بنابراین، جمهوری اسلامی آماده توافقی خواهد بود که به واقعیت برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای‌اش احترام بگذارد، نه آن را مختل کند.»
از سوی دیگر، سخنگوی کاخ سفید بار دیگر هشدار داد که اگر ایران این پیشنهاد را نپذیرد، با پیامدهای جدی مواجه خواهد شد.
در همین حال، روزنامه اسرائیلی «اسرائیل هیوم» به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داد که برخلاف برخی ارزیابی‌ها، ایران احتمالاً پاسخ کاملاً منفی به این پیشنهاد نخواهد داد. به گفته این مقامات، انتظار می‌رود پاسخ تهران پیچیده و ترکیبی از پذیرش و مخالفت با بخش‌هایی از پیشنهاد آمریکا باشد.
یکی از منابع آمریکایی نیز گفته است: «ممکن است مذاکرات به‌زودی از سر گرفته شود. از موضوعاتی با اختلافات کمتر آغاز خواهیم کرد و برای مسائل حساس‌تر راه‌حل‌هایی بررسی خواهیم نمود. اما این مذاکرات بی‌پایان نخواهد بود و همه گزینه‌هاروی میز باقی خواهند ماند.»
مقامات ارشد اسرائیل همچنان بر این باورند که اختلاف بر سر غنی‌سازی در خاک ایران، بزرگ‌ترین مانع برای رسیدن به توافق نهایی است.
در همین راستا، ابوالفضل ظهره‌وند، نماینده مجلس ایران، گفت: «طبق اطلاعات ما، آمریکایی‌ها دو پیشنهاد ارائه داده‌اند: نخست، توقف کامل غنی‌سازی در ایران و انتقال آن به کنسرسیومی تحت کنترل آمریکا در منطقه؛ و دوم، تعلیق موقت غنی‌سازی تا تصمیم‌گیری نهایی. هیچ‌یک از این پیشنهادها مورد قبول ایران نیست.»
وی افزود: «ایران با مشارکت در طرح تأمین سوخت هسته‌ای منطقه مخالفتی ندارد، اما این طرح نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی بومی و در خاک ایران باشد.»
