معنای قطعنامه جدید اروپا علیه ایران چیست؟

اتحادیه اروپا روز پنج‌شنبه در نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در وین قطعنامه جدیدی علیه ایران پیشنهاد داد. این قطعنامه، تهران را به دلیل افزایش غنی‌سازی اورانیوم به سطح ۶۰ درصد و عدم همکاری با بازرسان آژانس محکوم می‌کند. این اقدام در حالی صورت گرفت که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، از «گفت‌وگوهای سازنده» با ایران خبر داده بود.

تلاش اروپا برای حفظ نفوذ در پرونده هسته‌ای ایران

پیشنهاد این قطعنامه، در شرایطی مطرح می‌شود که روسیه در تلاش برای میانجی‌گری میان تهران و واشنگتن است. به نظر می‌رسد اروپا نگران است که میانجی‌گری روسیه، ابتکار عمل را از دست آن‌ها خارج کند. همچنین، تنش‌های اوکراین و اختلافات با مسکو، اروپا را به حفظ فشار مستقل بر ایران سوق داده است. این قطعنامه، تلاشی برای تضمین نقش‌آفرینی اروپا در برابر پیشنهاد مسکو تلقی می‌شود.

علاوه بر این، کشورهای اروپایی بر مبنای برجام، مسیر پاسخگو کردن ایران از طریق شورای امنیت را دنبال می‌کنند. نگرانی از پیشرفت هسته‌ای ایران و حفظ اهرم‌های فشار، از دیگر دلایل پیشنهاد این قطعنامه است.

استفاده از آژانس به عنوان ابزار فشار

ناظران سیاسی تأکید دارند که اروپا از آژانس به عنوان ابزار اصلی برای نظارت و فشار بر ایران استفاده می‌کند. کشف ذرات اورانیوم در سایت‌های اعلام‌نشده، نگرانی‌ها را تشدید کرده و درخواست برای گزارش‌های جامع‌تر از آژانس، زمینه‌ساز اقدامات سخت‌تر خواهد بود.

همچنین، پارلمان اروپا خواستار افزایش نظارت آژانس بر نطنز و فردو شده است. این نشان‌دهنده تداوم رویکرد نظارتی و تلاش برای محدود کردن ظرفیت ایران با استفاده از گزارش‌های آژانس است.

هم‌سویی اروپا و آمریکا در مهار برنامه هسته‌ای ایران

اروپا و آمریکا در هدف مهار برنامه هسته‌ای ایران هم‌راستا هستند و یک هدف را از دو مسیر متفاوت دنبال می‌کنند. هماهنگی با اروپا در فشار اقتصادی و تأکید بر استفاده از آژانس برای فشار بر ایران، نشان‌دهنده این هم‌سویی است.

به نظر می‌رسد گام بعدی اروپا، به نوع کنشگری ایران در برابر آن بستگی دارد. با توجه به افزایش غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران، احتمال تشدید تحریم‌ها یا ارجاع پرونده به شورای امنیت وجود دارد، مگر اینکه ایران، نوآوری در دیپلماسی ارائه کند.