نقشه شوم ترامپ و نتانیاهو برای غزه

هفت صبح| ملک عبدالله در دیدار سه‌شنبه خود با دونالد ترامپ عملا آچمز شده بود. دوربین‌ها در نشست خبری روی چهره در هم فشرده پادشاه 63 ساله اردن متمرکز شدند تا عکس‌العمل او را در زمانی که ترامپ ادعاهایش را در مورد غزه تکرار می‌کرد، در تاریخ ثبت کنند.

همزمان با انتشار ویدئویی از ترامپ که در نشست خبری با پادشاه اردن حرف از مالکیت غزه می‌زد؛ خبرهایی از سرزمین‌های اشغالی منتشر شد که نشان می‌داد نتانیاهو دیگر برنامه‌ای برای شرکت در نشست‌های دوحه با هدف ورود به دور دوم آتش‌بس ندارد. او به بهانه اینکه حماس اعلام کرده تا اطلاع بعدی آزادی زندانیان اسرائیلی را متوقف می‌کند، رسما مرحله دوم مذاکرات آتش‌بس را لغو کرد. 

ترامپ تکلیف خودش را با غزه تقریبا روشن کرده است. او در نشست خبری با ملک عبدالله، در مورد غزه گفته ما چیزی نخواهیم خرید. ما غزه را خواهیم داشت. ما آن را حفظ می‌کنیم و مطمئن می‌شویم که صلح برقرار خواهد بود و هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد و هیچ‌کس آن را زیر سؤال نخواهد برد.

ما به‌درستی آن را مدیریت خواهیم کرد. رئیس‌جمهور آمریکا دست از سر ایده انتقال جمعیت نزدیک به دو میلیون نفره فلسطینی از باریکه غزه به کشورهای عربی به‌ویژه اردن و مصر برنمی‌دارد. او پیش از دیدار با ملک عبدالله، با بنیامین نتانیاهو در واشنگتن ملاقات کرده و گفته بود اسرائیل خیلی کوچک است. جمله‌ای که از سوی ناظران، حمل بر این شد که رئیس‌جمهور آمریکا پشت طرح‌های توسعه‌طلبانه بی‌بی در سرزمین‌های اشغالی ایستاده است.

واکنش‌های ملک‌عبدالله،‌ پادشاه اردن که همسرش اصلیتی فلسطینی دارد و نیمی از جمعیت کشورش را پناهندگان فلسطینی تشکیل می‌دهند، در مقابل دونالد ترامپ،‌ رئیس‌جمهوری که تصور می‌کند با اتکا بر قدرت خود می‌تواند غزه را از چنگ فلسطینی‌ها خارج کند، توجه زیادی را به خود جلب کرده. ملک عبدالله قبل از آنکه وارد کاخ سفید شود و با ترامپ دیدار کند، مخالفت خود را با انتقال جمعیت غزه اعلام کرده بود.

بسیاری از کارشناسان معتقدند، مهم‌ترین علت اینکه عبدالله نگران حضور پناهندگان فلسطینی بیشتر خواهد بود، این است که در صورت افزایش جمعیت فلسطینی‌ها در اردن، این کشور با بحران اقتصادی و هویتی مواجه خواهد شد. اما ملک عبدالله در نشست خبری با ترامپ ترجیح داد تا موضوع را به سکوت برگزار کند. او حتی موضعی را که قبلا اتخاذ کرده بود، با صدای بلند اعلام نکرد و تصمیم‌گیری را به گردن مصر و اتحادیه عرب انداخت. البته کمی بعد ملک‌عبدالله که در نشست با ترامپ مبهوت به‌نظر می‌رسید، در شبکه‌های اجتماعی گفت که با طرح انتقال جمعیت غزه موافق نیست.

تنها موضوع تهدیدکننده برای غزه، رویاهای ترامپ برای ایجاد یک شهر توریستی ساحلی نیست. در حال‌حاضر آتش‌بسی که بعد از مدت‌ها چانه‌زنی در دوحه، به‌سختی به دست آمده بود در خطر جدی قرار دارد. در حقیقت ترامپ و نتانیاهو تا ساعت 12 ظهر روز شنبه به حماس فرصت دارند تا همه زندانیان اسرائیلی باقیمانده را آزاد کنند؛ وگرنه حملات اسرائیل به این باریکه از سر گرفته یا به قول ترامپ درهای جهنم باز خواهد شد. 

    روز دوشنبه این هفته، در دوحه نشستی برای بررسی مرحله دوم آتش‌بس میان اسرائیل و حماس تشکیل شد. شاهدان این جلسه می‌گویند نمایندگانی از اسرائیل در جلسه شرکت کرده بودند که عملا حرفی برای گفتن نداشتند و فقط حرف‌های طرف‌های میانجی را گوش داده و بعد اعلام کردند که به تل‌آویو برمی‌گردند. استراتژی نتانیاهو در مورد مرحله دوم آتش‌بس از مدتی قبل هم قابل حدس بود.

او مسئله گفت‌ؤگوها برای شروع دور دوم آتش‌بس را جدی تلقی نکرد و به‌گفته میانجی‌ها، اردوغان و روزنامه نیویورک‌تایمز دست ارتش را برای شلیک در مناطقی از غزه، گشت‌زدن هواپیماهای شناسایی و ... باز گذاشت. این وضعیت باعث شد تا ارسال کمک‌های بشردوستانه برای غیرنظامیان غزه با مشکل مواجه شود. دلیل اینکه حماس ناگهان اعلام کرد که گروه بعدی زندانیان را تا اطلاع بعدی به اسرائیل پس نخواهد داد، همین است. حماس می‌گوید اسرائیل اولین برهم‌زننده روند آتش‌بس 42 روزه بوده و در عین‌حال نتانیاهو می‌خواهد بار همه ماجرا را بر دوش گروه حماس بیندازد.

نتانیاهو در داخل سرزمین‌های اشغالی، کابینه خود و پارلمان افرادی را دارد که مدام او را به ادامه حملات به غزه تشویق می‌کنند. این صداها به نخست‌وزیر اسرائیل می‌گویند که تا پایان کار حماس، غزه را رها نکند. از سوی دیگر بی‌بی ظاهرا خیال دارد تا اگر مرحله دوم آتش‌بس در میان باشد، مسائلی چون آینده سیاسی غزه را هم مدنظر قرار دهد و همه قدرت را از دست حماس درآورده و اداره باریکه را به دست نیروهای دیگر فلسطینی بدهد.

درحال‌حاضر ارتش اسرائیل به‌حال آماده‌باش قرار گرفته و دونالد ترامپ برای حماس ضرب‌الاجل تعیین کرده است. در واقع ترامپ با گفتن اینکه دیگر به آزادی گروه‌گروه یا به‌عبارتی قطره‌چکانی زندانیان راضی نیست و خواهان رهایی همه آنهاست، پایان آتش‌بس امضا شده در دوحه را اعلام کرده است. با این‌حال برخی بارقه‌ها از امید کماکان وجود دارد. عصر چهارشنبه حماس اعلام کرد که یک هیئت به ریاست دکتر خلیل الحیه، رئیس این جنبش در نوار غزه، وارد قاهره شده تا پیگیر روند اجرای توافق آتش‌بس باشد. اتفاقی که ممکن است بتواند از شعله‌ور شدن دوباره آتش جنگ جلوگیری کند.