بیروت؛ شهر بیپناه | دولت جدید لبنان و ویژگیهای آن

لبنانیها هنوز فرانسوی را بهخوبی حرف میزنند و دست به شبیهسازی سبک زندگی خود با پاریسیها میزنند...
هفت صبح| از روزی که مشخص شد، دولت جدید بیروت را نواف سلام رهبری خواهد کرد، لبنانیها نفس راحتی کشیدند. از نظر آنها سلام، مردی باصلابت و تحصیلکرده است که میتواند مهر پایان بر چنددستگی در کشور بزند. او چهرهای تقریبا فراجناحی، با سوابق فراوان بینالمللی است که انتخابش باعث شد تا لبنانیها تصور کنند عبور از بحران، بالاخره آغاز خواهد شد و زمانه سهمخواهیها و قومگراییها و دولتهای فشل به پایان رسیده. بهنظر میرسد حتی تا آخر هفته گذشته، این ایده طرفداران فراوانی داشت.
اما لبنانیها آخر هفته گذشته کمی غافلگیر شدند. مورگان اورتگاس، نماینده ویژه ترامپ در خاورمیانه با سوابق امنیتی و سیاسی و رزومهای عجیب، در سفر خود به بیروت و در کاخ بعبدا، محل اقامت رسمی رئیسجمهور لبنان و مشرف به بیروت گفت ما بر عدم مشارکت حزبالله در دولت جدید لبنان به هر نحوی تاکید میکنیم. او در دیدار با میشل عون به صورت غیرمستقیم تاکید کرد که حمایت از لبنان، کشوری که از نظر اقتصادی و سیاسی بهشدت نیازمند کمکهای خارجی است، تنها در صورتی انجام میگیرد که علاوه بر رفع فساد در لبنان، نفوذ حزبالله هم در امور این کشور پایان پیدا کند.
در لبنان، سهمخواهیهای خارجی اتفاق حیرتانگیزی نیست. این کشور که در سال 1943 از فرانسه مستقل شده، همیشه با مسئله نفوذ خارجی دستوپنجه نرم کرده است. لبنانیها هنوز فرانسوی را بهخوبی حرف میزنند و دست به شبیهسازی سبک زندگی خود با پاریسیها میزنند. عدهای دیگر از آنها با توجه به نفوذ سیاسی ریاض، موی سروصورت را شبیه سعودیها درست میکنند.
دولت جدید لبنان و ویژگیهای آن
با انحلال دولت نجیب میقاتی در لبنان، نواف سلام از سوی میشلعون، رئیسجمهور این کشور مسئول تشکیل کابینه شد. نواف سلام 72 ساله، دیپلمات باسابقه که در حوزه حقوق بینالملل از شناختهشدهترین چهرههای جهان است و پیش از این قاضی دیوان بینالمللی دادگستری بوده، در حالی قدرت را در لبنان تحویل گرفت که تورم این کشور از 300 درصد گذشته است. او که 10 سال نماینده لبنان در سازمان ملل بوده و دوستی فراوانی با چهرههای سیاسی بینالمللی دارد، مدیریت یک کشور نیازمند به ترمیم را به دوش گرفته است که پول و برق ندارد.
دولت جدید لبنان که شامل ۲۴ وزیر است، بر اساس سیستم برآمده از توافقنامه طایف تقسیم شده است. در این کابینه نزدیکان به سعد حریری با نام جنبش میهنی آزاد یا المستقبل پنج کرسی را در دست دارند که مهمترین آنها وزارت اقتصاد است. البته وزارت اقتصاد به فردی شیعه از جنبش امل واگذار شده. در واقع جنبش امل به رهبری نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان، اجازه پیدا کرد تا چهار نماینده در دولت جدید لبنان داشته باشد.
آنها علاوه بر وزارت اقتصاد، وزارت انرژی را هم تحویل خواهند گرفت. از میان پنج وزیر شیعهای که انتخاب شدهاند، جنبش امل دست بالا را در مقایسه با حزبالله داشته، هر چند که چهرهای نزدیک به حزبالله وزارتخارجه را در دست خواهد داشت. حزبالله قدرت وتو در کابینه را از دست داده است و در این موضوع امل هم آنها را همراهی میکند. در لبنان وتوی تصمیمات کابینه مستلزم رای دوم و سوم وزرا است. این درحالیست که حزبالله و جنبش امل 9 رای لازم برای داشتن حق وتو را ندارند.
بهنظر میرسد برای آمریکاییها و حتی متحدانی مانند عربستان و...، جنبش امل در مقایسه با حزب الله لبنان اولویت دارد. آنها ترجیح میدهند سهمیه شیعیان در دولت لبنان بهدست جنبش امل باشد؛ تا نقش حزبالله کاهش پیدا کند. جنبش امل یکی از مهمترین جنبشهای سیاسی شیعی در لبنان است که در سال ۱۹۷۴ توسط امام موسی صدر تأسیس شده. این جنبش با هدف دفاع از حقوق شیعیان لبنان و مقابله با اشغال اسرائیل شکل گرفت. در حقیقت بخشی از جنبش امل، بعدها با جدایی از این گروه سیاسی، حزبالله را تشکیل داد و از آن پس دو گروه شیعی پرقدرت در لبنان، به نقطه اشتراک سازندهای با یکدیگر نرسیدهاند.
مفسران معتقدند وضعیت در لبنان و بیم و امیدهایش به دهه 90 میلادی شباهت دارد. دورانی که حزبالله لبنان هنوز نقش سیاسی در این کشور نداشت و بیروت ویران شده از جنگ، چشم به راه یک معجزه از طریق ائتلاف میان سیاستمداران با مذاهب و گرایشات سیاسی گوناگون بود. این ایده البته بیش از آنکه خوشبینانه باشد، بدبینانه است. چراکه شواهد نشان داده وضعیت اجتماعی و سیاسی در لبنان با وجود تغییرات در دستهبندیها، در مقابل بهبود مقاومت فراوانی دارد.