ترامپ بدون ترمز! ۱۰ جنجال در هشت روز

آشوبیکه ترامپ در همان شروع کارش در سراسر جهان به پا کرده است
هفت صبح| جهان فعلا از دست فرمانها و اظهارنظرهای ترامپ خواب و خوراک ندارد. درحالیکه او روز 20 ژانویه برای آغاز دومین دور ریاستجمهوریاش وارد کاخ سفید شده، در کمتر از 10 روز انبوهی از فرمانهای دولتی را صادر کرده که مهاجران، کشورهای دور و نزدیک و حتی یاران قدیمیاش را تحتتاثیر قرارداده و به دردسرانداخته است. دونالد ترامپ در تمام اظهارنظرها و فرمانهایی که با قلدری صادر یا مطرح کرده است، یک پیام واضح دارد: یا به خواستههای من تن میدهید یا با بحرانهای متعدد روبهرو خواهید شد!و خب مشخص شده که کوچک ترین نشانه ضعف مقابل ترامپ به نتایج خوبی منتج نخواهد شد.
1-رویارویی ترامپ و کلمبیا: روز دوشنبه هفتم بهمنماه، اولین اختلاف تجاری دولت جدید آمریکا در سطح بینالملل کلید خورد. کلمبیا جدیترین متحد ایالاتمتحده در آمریکای جنوبی، اجازه نداد دو هواپیمای حامل مهاجران غیرقانونی اخراج شده، در فرودگاه این کشور بنشینند. بهانه کلمبیا این بود که پروازهای آمریکایی حامل مهاجران که قصد فرودآمدن در این کشور را داشتند، توسط هواپیماهای باربری نظامی انجام شده بودند و. این بی احترامی به شهروندان کلمبیایی است .
این موضوع آنقدر ترامپ را خشمگین کرد که در یک چشم برهمزدن دستور اعمال محدودیتهای ویزا برای مقامات کلمبیا را صادر کرده و گفت تعرفههای ۲۵ درصدی بر تمام کالاهای وارداتی از این کشور را وضع خواهد کرد.یادمان باشد که یک سوم صادرات کلمبیا راهی آمریکا می شود و تعرفه های سنگین گمرکی می توانست کلمبیا را وارد یک بحران اقتصادی سنگین بکند.
دونالد ترامپ با اعلام این موضوعات تاکید کرد که گوستاوو پترو، رئیسجمهور کلمبیا با تصمیمی که گرفته، امنیت ملی ایالاتمتحده را به خطر انداخته است. پترو در پاسخ به تهدید ترامپ ابتدا تعرفههایی مشابه را بر کالاهای آمریکایی اعلام کرد. اما اندکی بعد با عقبنشینی از تصمیم خود توضیح داد مسئله را با ترامپ حل کرده و از این پس پروازهای اخراجیها، امکان فرود در فرودگاههای کلمبیا را خواهند داشت.
2-قطع کمکهای خارجی؛ تا اطلاع بعدی: دستور قطع کمکهای خارجی و بررسی آنها در فرصتی سه ماهه را ترامپ در همان روز اول بهمن و به محض ورود به کاخ سفید صادر کرد. مارک روبیو، وزیرخارجه او در دستوری جدید ابلاغ کرده که هیچ بودجه تازهای برای کمکهای خارجی اختصاص پیدا نخواهد کرد. این دستورها باعث شد تا سازمان ملل و نهادهای بینالمللی در مورد عواقب چنین تصمیمی هشدار دهند. آمریکا در سال 2023 بیش از 72 میلیارد دلار برای کمکهایبه اصطلاح توسعهای به کشورهای متحد خود اختصاص داده بود.
به غیر از نهادهای بینالمللی؛ اعضای دموکرات کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان در نامهای به مارکو روبیو نگرانی خود را قطع کمکهای خارجی اعلام کردند. دولت ترامپ حدود ۶۰ کارمند ارشد در آژانس توسعه بینالمللی آمریکا در سراسر جهان را به مرخصی اجباری فرستاده است. در دستور روبیو هنوز دقیقا مشخص نشده که کدام نهادها، از این پس کمک مالی دریافت نخواهند کرد. اما حدسهایی در مورد رسانههای مرتبط با اپوزیسیون ایران یا قطع دسترسی به فیلترشکنهای رایگان وجود دارد.
3-جابهجایی اجباری جمعیت غزه: روز یکشنبه ترامپ اعلام کرد در گفتوگو با ملک عبدالله، پادشاه اردن موضوع جابهجایی جمعیت غزه به دو کشور اردن و مصر را مطرح کرده است. این حرف رئیسجمهور جدید ایالات متحده غافلگیرکننده بود. سالهاست که طبق کنوانسیون ژنو، هیچ مقام سیاسی اجازه جابهجایی اجباری یک جمعیت را ندارد. اما بهنظر میرسد که ترامپ یا از قوانین مرسوم بینالمللی بهاندازه کافی آگاهی نداشته یا ترجیح میدهد همه آنها را نادیده بگیرد. مصر و اردن بهعنوان همسایههای سرزمینهای اشغالی، با مشکلات اقتصادی شدیدی دستوپنجه نرم میکنند و هیچیک از آنها حاضر نیستند تا جمعیت بیش از یک میلیونونیم نفری غزه را بهعنوان مهاجر بپذیرند. ایده ترامپ از سوی متحدان اروپایی ایالاتمتحده بهشدت مورد انتقاد قرار گرفت و قاهره و امان هم مخالفت خود را اعلام کردهاند.
4-پافشاری برای خرید گرینلند: دونالد ترامپ پایش را روی گردن دانمارکیها گذاشته تا هرطور شده گرینلند را از چنگ این کشور اروپایی در بیاورد. او گفته است که ایالات متحده هر طور شده این جزیره را به دست خواهد آورد و مدعی شده که 57 هزار نفر ساکن آن مشتاقند تا به آمریکا بپیوندند. این حرفها در شرایطی زده شدند که ترامپ با مته فردریکسن، نخستوزیر دانمارک گفتوگوی تلفنی پرتنشی داشت. گرینلند در نزدیکی قطب شمال دارای منابعی است که ترامپ نمیتواند از آنها چشم بردارد و نگران است مبادا دست چینیها زودتر از آمریکا به موادمعدنی مورد نیاز برای تجهیزات مدرن برسد.
5-تغییر نام خلیج مکزیک: وزارت کشور ایالات متحده اعلام کرده به طور رسمی نام خلیج مکزیک تغییر داده است. نقشههای آنلاین هم در پی اعلام چنین دستوری، نام تاریخی خلیج مکزیک را عوض کردند. ترامپ دستور تغییر نام خلیج مکزیک را با اهداف ظاهرا ملیگرایانه در همان روز تحلیف صادر کرد. ایالات متحده و مکزیک اطراف این خلیج خط آبی مشترکی دارند که از نظر تاریخی نام مکزیک را حمل میکند. در واکنش به این تصمیم عجیب، کلودیا شاینبام، رئیسجمهور مکزیک به شوخی گفته بود که آمریکای شمالی، از جمله ایالات متحده، با نام تاریخی مکزیک آمریکا خوانده شود که مطابق با یکی از نقشههای اولیه این منطقه است.
6-سهمخواهی از کانادا: دونالد ترامپ میخواهد کانادا تبدیل به ایالت پنجاهویکم آمریکا شود. او مدعی شده که کاناداییها سالها از واشنگتن سوءاستفاده کردهاند. البته ترامپ هیچاشارهای به این موضوع نکرده است که کانادا بهصورت نمادین، بخشی از کشورهای مشترکالمنافع با بریتانیا است. ترامپ در مقابل اعتراضات مطرح شده از سوی مقامات کانادایی گفته آمریکا سالانه میلیونها دلار بابت کسری تجاری به کانادا میدهد و من نمیخواهم صدها میلیون دلار برای حمایت از این کشور هزینه کنم مگر اینکه آن کشور ایالت آمریکا بشود. از سوی دیگر کانادا جزو کشورهایی است که ترامپ برای تعرفههای تجاری آن نقشههایی دارد. در صورت بازگشت تعرفه 25 درصدی بر کالاهای کانادایی، این کشور با مشکلات مالی روبهرو خواهد شد.
7-عملیات اخراج مهاجران: لابد شما هم در شبکههای اجتماعی ویدئویی از سلنا گومز بازیگر و خواننده آمریکایی را دیدهاید که نگرانی خود را بابت سرنوشت پناهجویانی که قرار است از آمریکا اخراج شوند، نشان داده است. یکی از نخستین اقدامات ترامپ پس از ورود به کاخ سفید، مقابله با مهاجران غیرقانونی و کاهش موج مهاجرت به ایالات متحده بود. ترامپ در قالب ۲۱ فرمان تلاش کرده تا بخشهایی از نظام اداری مهاجرت آمریکا را دگرگون کند.
نکته اصلی در دستور ترامپ در مورد مهاجران غیرقانونی، اخراج آنهاست. گفته میشود تنها در چهار روز اول روی کار آمدن ترامپ هزار مهاجر از ایالاتمتحده اخراج شدهاند. از سوی دیگر هزار و 500 نیروی فعال نظامی در مرز آمریکا و مکزیک صف کشیدهاند تا اجازه ورود پناهجویان را ندهند. رئیسجمهور آمریکا همچنین در یک فرمان اجرایی ورود تمام مهاجران بدون مدرک به آمریکا را تعلیق کرده و به ماموران گشت مرزی دستور داده افراد را بدون بررسی درخواست پناهندگی از مرز به خانههایشان برگردانند.
8-اخراج دوستان نزدیک قدیمی: پمپئو، وزیرخارجه دولت پیشین ترامپ، برایان هوک، نماینده سابق او در موضوع ایران و جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ، در روزهای اخیر مورد غضب رئیسجمهور ایالات متحده قرار گرفتهاند. البته برخی مفسران معتقدند اقدامات ترامپ علیه این سه چهره ضدایرانی، به معنای ارسال پیامهایی به تهران است که نشان میدهد او دیگر چندان علاقهای به ادامه جدلهایی که از دوران اول ریاستجمهوریاش با ایران داشته، ندارد. ترامپ حفاظت فیزیکی جان بولتون، مایک پمپئو و برایان هوک را لغو کرد. این حفاظتها با ادعای تهدید جانی از سوی ایران برقرار شده بود.
9-اعمال سیاستهایی علیه اقلیتهای جنسیتی: ترامپ همان روز تحلیف در سخنرانیاش اعلام کرد که از این پس در ایالاتمتحده تنها دو جنسیت وجود خواهد داشت. کمی بعد جنسیت موسوم به ایکس، در این کشور بهطور رسمی حذف شد و رئیسجمهور آمریکا هرگونه خدمات درمانی برای درمان اختلالات جنسیتی در زندانهای این کشور را ممنوع کرد. او تاکید کرده که دیگر اجازه نمیدهد مردان در ورزش زنان حضور داشته باشند. دونالد ترامپ دستور داده که کارکنان دولت آمریکا که در برنامههای تنوع جنسی و برابری فعالیت میکنند، به مرخصی اداری با حقوق فرستاده شوند و دفاتر و پروژههای مرتبط با این برنامه تعطیل شوند.
10-در جستوجوی مشتری آمریکایی برای تیکتاک: چند روز قبل از رویکار آمدن ترامپ در ایالات متحده، تیکتاک، شبکه اجتماعی محبوب و پرطرفدار اصالتا سنگاپوری در این کشور ممنوع شد. ترامپ اما برای به دست آوردن دل ده ها میلیون کاربر آمریکایی این شبکه، این ممنوعیت را فوری لغو کرد که باعث شد نسل جوان او را ناجی تیکتاک بنامد. اما از آنجایی که سلام گرگ معمولا بیطمع نیست، نقشه جدید ترامپ برای شبکهاجتماعی مشهور سنگاپوری – چینی ، خیلی زود مشخص شد. شایعات فراوانی در مورد اینکه ایلان ماسک آماده است تا 50 درصد از سهام تیکتاک را بخرد وجود دارد. از سوی دیگر ترامپ روز سهشنبه اعلام کرد که مایکروسافت هم یک مشتری دست به نقد برای تیکتاک محسوب میشود.